یائسگی زودرس می‌تواند علائمی مثل گرگرفتگی و خشکی واژن را ایجاد کند. پزشک نیز می‌تواند درمان‌هایی را برای این علائم به شما ارائه دهد. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره‌ی یائسگی بعد از شیمی درمانی آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: هورمونی درمانی در یائسگی، انواع و مزایا
در این مقاله می‌خوانید:
- یائسگی بعد از شیمی درمانی
- یائسگی زودرس و سرطان
- علائم یائسگی زودرس
- درمان علائم یائسگی زودرس
یائسگی بعد از شیمی درمانی
هر چه جوان‌تر باشید، احتمال یائسگی بعد از شیمی درمانی کمتر می‌شود.
برخی از انواع شیمی درمانی می‌تواند به تخمدان‌های شما آسیب برساند و باعث یائسگی زودرس شود. بنابراین یائسگی بعد از شیمی درمانی حقیقت دارد. این یائسگی ممکن است بلافاصله یا ماه‌ها بعد از درمان اتفاق بیفتد.
خطر یائسگی بعد از شیمی درمانی به نوع و مقدار داروی شیمی درمانی شما بستگی دارد. از طرفی، هر چه جوان‌تر باشید، احتمال یائسگی بعد از شیمی درمانی کمتر می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت ترشحات پستانی، شیمی درمانی است؟
یائسگی زودرس و سرطان
علاوه بر شیمی درمانی، بعضی دیگر از درمان‌های سرطان نیز می‌توانند باعث یائسگی زودرس شوند:
عمل جراحی برداشتن هر دو تخمدان باعث می‌شود که شما بلافاصله یائسه شوید.
عمل جراحی برداشتن هر دو تخمدان باعث می‌شود که شما بلافاصله یائسه شوید. البته اگر سن‌تان ۵۰ یا کمتر باشد، احتمال دارد پزشک سعی کند که در صورت امکان، یکی از تخمدان‌ها یا بخشی از آن‌ها را در بدن‌تان باقی بگذارد و شما را از یائسگی زودرس بازدارد.
پرتو درمانی در ناحیه‌ی لگن هم می‌تواند به تخمدان‌های شما آسیب برساند. البته در برخی از موارد ممکن است تخمدان‌های شما بهبود یافته و دوباره شروع به کار کنند. اما اگر دوزهای زیادی از تشعشع دریافت کنید، آسیب ممکن است دائمی باشد.
بیشتر بخوانید: حالت تهوع شیمی درمانی، درمان آن در سرطان پستان‌ها
هورمون درمانی شامل مجموعه درمان‌هایی است که برای درمان سرطان سینه و رحم استفاده می‌شوند و آن‌ها نیز اغلب می‌توانند باعث یائسگی زودرس شوند.
شما می‌توانید از پزشک خود بپرسید که آیا درمانی که برای سرطان شما در نظر گرفته، ممکن است باعث یائسگی زودرس شود یا نه.
بیشتر بخوانید: برای باردار شدن، شیمی درمانی چقدر مضره؟
علائم یائسگی زودرس
وقتی تخمدان‌های شما از کار می‌افتند، دیگر هورمون استروژن تولید نمی‌کنند. یائسگی بعد از شیمی درمانی نیز به همین صورت اتفاق می‌افتد و علائم آن فرقی با یائسگی طبیعی ندارد. این علائم عبارتند از:
- خشکی یا تنگی واژن
- گرگرفتگی
- تغییرات خلق و خو
- کاهش میل جنسی
- مشکلات خواب
در برخی از موارد، این علائم می‌توانند قوی و شدید ظاهر شوند. هم‌چنین، استروژن کمتر در بدن شما می‌تواند خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها را افزایش دهد. به عنوان مثال:
- بیماری قلبی
- پوکی استخوان (نازک شدن استخوان‌ها)
بیشتر بخوانید: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر
درمان علائم یائسگی زودرس
بسیاری از درمان‌ها می‌توانند به کاهش علائم یائسگی زودرس کمک کنند. این درمان‌ها بیشتر به سبک زندگی شما مربوط می‌شوند که می‌توانید آن‌ها را در خانه نیز انجام دهید. هم‌چنین، برخی از داروهایی که ممکن است کمک کننده باشند؛ عبارتند از:
- هورمون درمانی: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کمک به گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی، به شما هورمون‌های زنانه تجویز کند. اما خطراتی در رابطه با هورمون‌ها وجود دارد و اگر انواع خاصی از سرطان را داشته‌اید، ممکن است نتوانید آن‌ها را مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: علت باردار نشدن، با سابقه شیمی درمانی
-
استروژن واژینال: حتی اگر نمی‌توانید هورمون درمانی انجام دهید، ممکن است بتوانید از مقادیر کمی استروژن در داخل یا اطراف واژن خود استفاده کنید تا درمانی برای خشکی باشد. این هورمون‌ها به صورت کرم، ژل، قرص و رینگ وجود دارند، اما بدون نسخه‌ی پزشک به شما فروخته نمی‌شوند.
- داروهای ضد افسردگی یا سایر داروها: اگر نمی‌توانید هورمون مصرف کنید، ممکن است پزشک شما نوع دیگری از دارو را برای کمک به گرگرفتگی تجویز کند. به عنوان مثال، داروهای ضد افسردگی خاص، حتی اگر افسرده نباشید، به دلیل اثرات شیمیایی که دارند، برای گرگرفتگی موثر هستند.
بیشتر بخوانید: زندگی بعد از یائسگی، چه شکلی است؟
-
روان کننده‌ها یا مرطوب کننده‌ها: اگر خشکی واژن دارید، این محصولات می‌توانند به راحتی رابطه‌ی جنسی کمک کنند. پس دنبال یک روان کننده‌ی مبتنی بر آب مانند K-Y Jelly یا Astroglide باشید؛ یا این‌که سعی کنید هر چند روز یک بار از مرطوب کننده‌ی واژن مانند Replens استفاده کنید.
- داروهای پوکی استخوان: برخی از زنان برای کمک به کاهش تحلیل استخوان‌های خود بعد از یائسگی، از یک سری داروهایی استفاده می‌کنند. شما هم می‌توانید از پزشک خود درباره‌ی این داروها پرس‌وجو کنید.
بیشتر بخوانید: یائسگی چیست؟
سایر درمان‌هایی که می‌توانید برای یائسگی بعد از شیمی درمانی در خانه امتحان کنید، عبارتند از:
- فعال ماندن: ورزش منظم می‌تواند به نوسانات خلقی، مشکلات خواب و گرگرفتگی خفیف کمک کند.
- عادات خواب سالم: خواب کافی ممکن است به کاهش نوسانات خلقی کمک کند. اما اگر در خواب شبانه مشکل دارید، سعی کنید در طول روز چرت نزنید. هم‌چنین باید در اواخر روز از مصرف کافئین پرهیز کنید و وعده‌های غذایی حجیم هم نخورید. به علاوه بهتر است قبل از خواب هیچ کار یا فعالیت شدیدی انجام ندهید.
- چند لایه لباس پوشیدن: در کمال تعجب، این کار می‌تواند به گرگرفتگی شما کمک کند، زیرا هر وقت گرم‌تان می‌شود، می‌توانید یکی از لایه‌های لباس‌تان را دربیاورید. پوشیدن لباس‌های گشاد و نخی هم فکر خوبی است.
بیشتر بخوانید: دلایل یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی زودرس می‌تواند بر سلامت قلب و استخوان شما نیز تاثیر بگذارد. پس مهم است که اقدامات زیر را برای حفظ سلامت آن‌ها انجام دهید:
- غذاهای سالم بخورید.
- کلسیم و ویتامین د کافی دریافت کنید.
- ورزش کنید.
- سیگار نکشید.
- آزمایش تراکم استخوان بدهید.
- به طور مرتب، فشار خون، کلسترول و قند خون خود را چک کنید.
بیشتر بخوانید: یائسگی زودرس، قابل درمان است؟
جمع‌بندی
یائسگی بعد از شیمی درمانی وقتی اتفاق می‌افتد که شیمی درمانی شما به تخمدان‌هایتان آسیب وارد می‌کند و عملاً جلوی پریود شدن یا باردار شدن شما را می‌گیرد. خوشبختانه، درمان‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند علائم آزار دهنده‌ی یائسگی زودرس را کاهش دهد. با این حال، بهتر است قبل از انجام هر کدام از آن‌ها، از پزشک خود مشورت بگیرید.
به کلینیک نی نی بان هم سر بزنید.