علت و درمان ترس کودک از تاریکی
به گزارش اقتصاد آنلاین، خوشبختانه روش‌های درمانی موثری مانند درمان شناختی رفتاری برای این نوع از فوبیا وجود دارد. در ادامه مقاله به بررسی علل، نشانه‌ها و درمان فوبی تاریکی در کودکان خواهیم پرداخت. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ترس از تاریکی در کودکان
به طور کلی فوبیا ترس‌های افراطی، غیرمنطقی و مداوم نسبت به یک شی یا وضعیت خاص می‌باشد. کودکی که از تاریکی می‌ترسد، به طور فعال تلاش می‌کند تا از مواجه شدن با اتاق تاریک اجتناب کند. حتی ممکن است برای جلوگیری از مواجه شدن با تاریکی کارهایی مانند بهانه گیری‌های بی مورد، گریه‌های طولانی، خود را به بیماری زدن و... انجام دهد.
علائم ترس از تاریکی کودک
به طور کلی علائم فوبیا یا ترس از تاریکی در خردسالان شامل موارد زیر می‌باشد.
اضطراب افراطی در هنگام مواجهه با مکان‌های تاریک.
ایجاد علائم جسمانی و روانی ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید بلافاصله بعد از مواجه شدن با مکان تاریک.
تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با مکان‌های تاریک.
این علائم بیشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و در عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می‌گذارد.
کودکی که از تاریکی می‌ترسد و با شروع شب و تاریک شدن هوا بی قرار می‌شود، ممکن است بهانه بگیرد و مدام به مادر یا پدر بچسبد، همچنین ممکن است مشکلات جسمانی نظیر دل درد را بهانه کند تا بتواند پیش والدین بماند و در اتاق آن‌ها بخوابد.
فوبیای تاریکی می‌تواند بر کیفیت خواب کودک اثر بگذارد، با ادامه این شرایط ممکن است دچار اضطراب و افسردگی و دیگر اختلالات روانی و جسمانی شود که تمام این‌ها بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد.
علل ترس از تاریکی در کودکان
عوامل زیادی در ترس از تاریکی کودکان دخیل است که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1- کودکان در این سن تخیل فعالی دارند. ترس از تاریکی ممکن است به دلیل ذهن فعال و خلاق کودکان باشد. آن‌ها در تاریکی تصور می‌کنند که موجودات فضایی که در کارتن‌های خود دیده‌اند به اتاق آن‌ها می‌آید.
2- یکی از علل اصلی ترس از تاریکی در کودکان، مشکلات ارتباطی والدین است. والدینی که با هم اختلاف دارند و مدام در حال دعوا هستند، مشکلات زیادی را برای فرزندان خود ایجاد می‌کنند.
3- تجربه‌های ترسناک در گذشته نیز می‌تواند یکی از علل ترس از تاریکی باشد. کودک فکر می‌کند که اگر به اتاق تاریک برود باز هم آن تجربه ترسناک تکرار خواهد شد.
4- کودکان بسیار تاثیر پذیر هستند. ممکن است کودک شاهد ترس دیگران از تاریکی بوده باشد، مخصوصا اگر آن فرد از نزدیکان کودک باشد نشان دهنده یکی از علت‌های ترس از تاریکی در کودک است.
درمان ترس از تاریکی کودک
مشاوره کنترل استرس برای تمامی اختلالات اضطرابی به تسریع روند درمان کمک می‌کند. برای درمان ترس از تاریکی در کودکان نیز مشاوره کودک ضروری است. روش‌های درمان رایج به شرح زیر هستند.
شناخت درمانی
درمان شناختی یکی از موثرترین راهکارهای درمانی برای ترس از تاریکی است. افرادی که فوبیای تاریکی دارند، تاریکی را بسیار خطرناک تر از چیزی که هست می‌پندارند. این درمان طرز فکر افراد مبتلا را نسبت به تاریکی تغییر می‌دهد.
حساسیت زدایی منظم
حساسیت زدایی منظم روش دیگری در درمان فوبیا است. این روش درمانی سه مرحله دارد که شامل موارد زیر می‌باشد.
الف) تهیه لیست از حالت‌ها و موقعیت‌هایی که در فرد اضطراب ایجاد می‌کند. به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می‌کند تا اضطراب آورترین محرک
ب) یادگیری روش‌های آرمیدگی و ریلکسیشن
ج) تصور کردن سلسله مراتب لیست از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می‌کند به ترتیب تا اضطراب آور ترین، در حالی که فرد کاملا ریلکس است.
مواجهه درمانی
این روش درمانی شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار می‌گیرد با این تفاوت که فرد احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ می‌کند تا به تدریج این اضطراب برای فرد عادی شود.
استفاده از روش‌های فوق تنها تحت نظر متخصص باید صورت بگیرد، پس برای درمان ترس از تاریکی کودک خود به متخصص مربوطه مراجعه نمایید.
نکات مهم در مورد ترس از تاریکی در کودکان
هیچ گاه به خاطر ترس از تاریکی، کودک را از خود نرانید، تلاش کنید تا همیشه حامی او باشید.
با فرزند خود صحبت کنید و متوجه علت ترس او از تاریکی بشوید.
اگر علت ترس او ارتباط شما با همسرتان است، در صدد رفع مشکل برآیید.
می‌توانید از چراغ خواب‌های کوچک و کم نور در اتاق کودک استفاده کنید.
فقط در موارد اضطراب به کودک اجازه دهید تا در تخت شما بخوابد.
اگر کودک هنگام خوابیدن دچار احساس بی قراری و آشفته شد، حواس او را از موضوع تاریکی پرت کنید و مدتی نزد او بمانید. مثلا در مورد اتفاقات خوشایند روز و یا تعطیلات با او صحبت کنید.
پله به پله کودک را به تاریکی نزدیک کنید. به عنوان مثال:
1- ورود به اتاق نیمه تاریک همراه والدین
2- ورود به اتاق تقریباً تاریک با والدین
3- ورود به اتاق تاریک با والدین
4- بعد از عادت کردن، همین مراحل توسط کودک به تنهایی انجام شود.
5- همراه کودک به اتاق بروید و باهم پشت پرده و زیر تخت و داخل کمد دیواری را وارسی کنید. به او اطمینان خاطر دهید که هیچ چیزی در آن جا نیست.
6- درهای ورودی منزل و پنجره‌ها را با هم چک کنید و به کودک اطمینان دهید که چیزی نمی‌تواند با وجود در و پنجره بسته وارد خانه شود.
سوالات متداول درباره ترس از تاریکی کودکان
بهترین راهکار درمانی برای ترس از تاریکی چیست؟
درمان شناختی رفتاری یا همان CBT از درمان‌های موثر برای انواع فوبیاها مخصوصا ترس از تاریکی در کودکان است. البته نوع درمان بسته به شرایط فرد مراجعه کننده نیز دارد. با این حال همه درمان‌های موجود اثربخش هستند.
چه موقعی باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
در صورتی که این نوع از فوبیا عملکرد و کیفیت زندگی کودک شما را با تهدید مواجه کرد و باعث مختل شدن زندگی او گردید بهتر است هرچه زودتر به روانشناس مراجعه کنید تا از بدتر شدن اوضاع پیشگیری شود.