برای آشنایی بیشتر با این توانمندی ها دکتر زهره قربانی متخصص روانشناسی مثبت در ادامه اضافه میکند که نتایج چندین سال پژوهش نشان داده است که از بین این ۲۴ توانمندی، ۵ تای آنها با شادمانی بیشتر ارتباط دارند. به همین خاطر در روانشناسی مثبت به این پنج توانمندی، توانمندی های شادی می گویند:
سرزندگی
امید
قدردانی
کنجکاوی
عشق
آیا هیچکدام از این ویژگی ها در شما قوی هست؟ بر اساس نتایج پژوهش ها در بیش از ۷۵% افراد حداقل یکی از این ویژگی ها در سطح بالا است.
آیا مایلید یکی از این توانمندی ها را تقویت کنید؟ خوشبختانه این کار مشکلی نیست. راهکارهای متنوعی برای ارتقاء هر یک از این توانمندی ها وجود دارد. در ادامه مطلب تعریفی کوتاه از هر توانمندی ارائه می شود. سپس تمرینی برای تقویت توانمندی مورد نظر مطرح شده و در پایان به دلیل اهمیت آن توانمندی می پردازیم.
سرزندگی
سرزندگی به معنای داشتن دیدگاهی نسبت به زندگی است که با انرژی زیاد، زندهدلی و هیجان مشخص میشود. یک فرد سرزنده زندگی را به صورت یک سفر ماجراجویانه و هیجان انگیز میبیند که باید با تمام وجود تا اعماق آن پیش رفت. سرزندگی به فرد کمک میکند که هم ابعاد روانشناختی و هم جسمانی رویدادها را تجربه کند و بدین ترتیب استرسش کاهش و سلامتش افزایش مییابد.
تمرین تقویت سرزندگی:
ورزش کن! نتایج پژوهشها نشان داده شرکت در تمرینهای ورزشی سطح انرژی را افزایش میدهد و باعث میشود ما زمان بیشتری پرانرژی باشیم. تنها چیزی که شما نیاز دارید اختصاص دادن ۳۰ دقیقه از تایم روزانهتان به ورزش است. اگر چند روز این کار را انجام دهید متوجه تغییر سطح انرژی و روحیهتان میشوید. ورزشی را انتخاب کنید که برایتان مفرح است. مثل شنا، فوتبال، اسکی و … و آن را انجام دهید. با این کار شما توانمندی سرزندگیتان را ارتقا میدهید و سلامت جسمانی و روانیتان را بهبود میدهید.
چرا سرزندگی؟
وقتی ازتوانمندی سرزندگیتان استفاده میکنید، نسبت به اتفاقات روزمره زندگی پر شور و شوق و هیجانزده میشوید. شما کاری را انجام میدهید که روانشناسان به آن فعالسازی رفتاری میگویند. زیرا در حال بالا بردن سطح انرژیتان از طریق اقدام عملی با ذهن و بدنتان هستید.
امید
امید به معنای انتظار فرد مبنی بر روی دادن اتفاقات خوب در آینده است. افراد امیدوار مطمئنند که تلاشهایشان در مورد اهداف آینده موجب کامیابیشان خواهد شد. این توانمندی باعث می شود که افراد از خودشان و دیگران انتظار بهترین را داشته باشند.
تمرین تقویت امید:
چند دقیقه وقت بگذارید و به سال آینده فکر کنید. بهترین خود ممکنتان را در سال آتی مجسم کنید. خودتان را تصورکنید که در حال انجام فعالیتهای مورد علاقه تان هستید و روی اهداف مهم تان کار می کنید. بعد از اینکه تصویرتان واضح شد، آن را با جزئیات یادداشت کنید. نوشتن درباره بهترین خود ممکنتان به شما کمک میکند تا یک برنامه منطقی برای آینده بریزید و بتوانید به جای سر و کله زدن با ایده های مبهم به احتمالات واقعی فکر کنید.
چرا امید؟
امیدوار بودن به معنای توانایی خوب فکر کردن درباره آینده و اهداف مختلفی است که میخواهید به آنها برسید. افراد موفق معمولاً عملکرد خوبی برای در نظرگرفتن راه های مختلف برای رسیدن به اهدافشان دارند. همچنین آنها از اعتماد به نفس و اراده و انگیزه لازم برای دستیابی به اهدافشان نیز بهره مندند.
قدردانی
قدردانی یا شکرگزاری یا به معنای آگاه بودن از چیزهای خوبی که در زندگی فرد وجود دارد و شکرگزاری برای آن هاست. شکرگزاری میتواند معطوف به یک شخص خاص، پروردگار یا تمام هستی باشد.
تمرین تقویت قدردانی:
خودکارتان را روی کاغذ بگذارید یا انگشتانتان را روی کیبیورد قرار بدهید و برای شخصی که قدردان او هستید یک نامه بنویسید. به فردی فکر کنید که تاثیر مهمی در زندگیتان داشته اما شما آنطور که باید و شاید از او تشکر نکرده اید. به این فکر کنید که شخص مورد نظر چه تاثیر مثبتی در زندگیتان داشته و سپس یک نامه تشکر و قدردانی برایش بنویسید. شاید مایل باشید با شخص مورد نظر قرار ملاقات حضوری بگذارید و از او تشکر کنید. این هم ایده خوبی است! این تجربه احتمالا هم برای شما و هم برای طرف مقابل خوشاید خواهد بود.
چرا قدردانی؟
وقتی ما قدردانیمان را ابراز میکنیم یک تغییر جهت ناگهانی در افکار و احساساتمان ایجاد میکنیم. ما هیجانات مثبت را تجربه کرده و باعث خاموش شدن موتور تفکر خودکار ذهن که سوگیری منفی دارد میشویم. قدردانی توجه ما را از خودمان برمیگرداند و معطوف به افراد دیگر می کند. بنابراین می توان آن را به عنوان مکانیزمی برای ساخت روابط مثبت در نظر گرفت.
کنجکاوی
کنجکاوی یعنی داشتن علاقه درونی پایدار نسبت به تجارب درونی و هر آنچه در جهان اتفاق می افتد. افراد کنجکاو به راحتی جذب افراد، تجارب و اشیاء جدید می شوند. آنها حوصله شان به ندرت سر می رود.
همه افراد از این توانمندی بهره مندند. تفاوتی که وجود دارد در شدت و عمق این توانمندی و میزان تمایل افراد به استفاده از آن در زندگی روزمره است.
تمرین تقویت کنجکاوی:
به کاری فکر کنید که دوستش ندارید مثل ظرف شستن، پرداخت صورت حساب ها یا تا کردن لباس های شسته شده. دفعه بعد که مشغول انجام کار مورد نظر هستید بر سه جنبه جدید یا غیرمنتظره آن کار تمرکز کنید. برای مثال، اگر کاری که به آن علاقه ندارید ظرف شستن است،شاید تمرکز روی عطر مایع ظرفشویی، سنگینی ظرفها و گرمای آب کمک کننده باشد. آیا می توانید به یک چیز شگفت انگیز درباره این فعالیت ناخوشایند اشاره کنید؟
چرا کنجکاوی؟
تمرین دادن بخش کنجکاو ذهنمان ما را برای پیگیری چیزهای جدید و متفاوت آماده می کند. کنجکاوی باعث میشود ما به کشف دنیا، خودمان و دیگر انسانها بپردازیم. این اتفاق نیز به نوبه خود موجب اکتشافات جدی ما و رشد شخصی و افزایش به باشی می شود.
عشق
افرادی که توانایی عشق ورزیدن دارند، برای داشتن روابط صمیمانه ارزش قائلند و به نزدیکانشان توجه نشان داده و از آن ها مراقبت می کنند. عشق می تواند نسبت به کسانی ابراز شود که به آنها وابسته ایم، کسانی که به ما وابسته هستند، یا از نظر عاطفی و هیجانی برایمان جذابیت دارند. این توانمندی به افراد اجازه میدهد تا به دیگران اطمینان کنند و در تصمیمگیری هایشان آن ها را در اولویت قرار دهند. افرادی که به دیگران عشق می ورزند از، از خود گذشتگیشان احساس رضایت عمیقی دارند.
تمرین تقویت عشق:
مراقبه عشق- مهربانی را انجام دهید. مکان راحت و مناسبی را پیدا کنید. در سکوت بنشید و طلب شادی و صلح برای خودتان و دیگران را تمرین کنید. شکل استاندارد مراقبه عشق- مهربانی که در تمرینات ذهن آگاهی از آن استفاده می شود و درباره آن پژوهش شده است، به صورت تکرار جملات زیر است:
- باشد که من/تو لبریز از مهربانی- عشق شوم/شوی
باشد که من/تو از خطرات درونی و بیرون ایمن باشم/باشی
باشد که ذهن و بدن من/تو سلامت باشد
باشد که من/تو در راحتی و شادی باشم/باشی
چرا عشق؟
توانمندی عشق هم ظرفیت دوست داشتن و هم ظرفیت دوست داشته شدن را در بر می گیرد. این ظرفیت ها اساس ساخت و حفظ روابط سالم و مثبت است. نتایج پژوهش ها نشان داده است که روابط سالم یکی از بهترین راه ها برای افزایش شادکامی ما انسان هاست.