استرس را می توان به عنوان یک تجربه هیجانی منفی کـه بـا تغییـرات بیوشـیمیایی ، روانشناختی، شناختی و رفتاری همراه می باشد، تعریف کرد. این تغییرات در جهـت تغییـر واقعه پراسترس یا عوض کردن اثرات آن اسـت .
حـوادثی ماننـد سـر و صـدا ، ازدحـام ، یـک ارتباط بین فردی بد، قرار ملاقات برای یک مـصاحبه شـغلی و … مـی تواننـد جـزو حـوادث استرس زا باشند.
از آنجا که یک حادثه خاص می تواند برای یک نفر اسـترس زا و بـرای فـرد دیگر بدون استرس تلقی شود ، بنابراین اکثر تعاریف استرس بـر رابطـه بـین فـرد و محـیط تأکید کرده اند.
استرس پیامد فرایند ارزیابی فرد است ، یعنی ارزیابی این که آیا منابع فـردی برای پاسخگویی به توقعات محیط کافی است یا نه . به طور کلـی تحقیقـات نـشان داده انـد وقایعی که منفی، غیر قابل کنترل ومبهم بوده و فرد را در خود غرق می کنند یا در ارتباط با مسایل اصلی زندگی وی می باشند، پر استرس تر از وقـایعی هـستند کـه مثبت، قابل کنترل ، واضح ، قابل اداره هستند و یا در ارتباط با مـسائل حاشـیه ای زندگی می باشند.
مقابله با استرس
مردم به شیوه های مختلف در برابر استرس واکنش نشان می دهند. ایـن واکـنش بـه استرس، مقابله نامیده می شود. مقابله ، فرایند کنترل و اداره توقعاتی است که به صـورت استفاده بهینه از منابع درونی خویشتن تعریف می شود.
مقابله شامل تلاش های معطوف بـه عمل و بین فردی جهت کنترل و اداره (ماننـد تـسلط یـافتن ، تحمـل ، کـاهش ، بـه حـداقل رساندن) توقعات محیطی و درونی و تعارضات موجود بین آنها می باشـد .
ایـن تعریـف چنـدجنبه مهم دارد .
نخست اینکه روابط بین مقابله و یک واقعه پر استرس فرایندی پویـا اسـت.
مقابله عبارت است از یـک رشـته تعـاملات بـین یـک فـرد دارای مجموعـه ای از امکانـات،ارزش ها و تعهدات از یک سو و محیط با امکانات ،توقعات و محدودیت هـای خـاص خـود از سوی دیگر . پس مقابله عملی نیست کـه دریـک زمـان خـاص از فـرد سـر مـی زنـد ، بلکـه مقابله مجموعه ای از پاسخ های متقابل است که در طی زمان رخ داده و ف رد و محیط از طریق آنهـا روی هم تأثیر می گذارند .
دومین جنبه مهم این تعریف،وسعت آن است. این تعریف شـامل عمل و عکس العمل های بسیار زیاد در برابر موقعیت های پر استرس می باشد. بدین ترتیب در این تعریف واکنش های هیجانی (شامل خشم یا افسردگی ) و نیز اعمالی که به طـور عمـدی برای رویارویی با واقعه انجام می گیرند را می توان به عنوان بخشی از فرایند مقابله محـسوب کرد.
تلاش های مقابله ای نیز به نوبه خود،تحت تأثیر میانجی هـایی ماننـد امکانـاتی کـه در دسترس فرد هستند، قرار می گیرند.
مهارت های مقابله ای
گفته شد که مهارت های مقابله ای سازگارانه از فشار ناشی از عوامل استرس زا بـر فـرد می کاهند.
در اینجا چند مهارت مقابله ای به شما توصیه می شود:
مهارت مقابله ای اول: نگرش و ادراکات درونی خود را تغییر دهید
با یک مشاور حرفه ای مشورت کنید.
-
- ازحس طنز و شوخی استفاده کنید (درهر چیز جنبه طنزی پیدا کنید).
- بین کار و تفریح تعادل برقرار کنید . کشیدن یک نفس عمیق ، خوردن یک فنجانچای وسط روز ، پیاده روی، رفتن به پارک یا یک تمدد اعصاب پشت میز تحر یر ازساده ترین کارهایی است که یک دانشجو می توانـد بـرای کـاهش اسـترس انجـامدهد.
- در مشکلات از دیگران کمک بگیرید.
- یک سیستم حمایت اجتماعی داشته باشید.
- خود را بشناسید و حداکثر سطح استرس خود را بدانید.
کمی از سرعت خود بکاهید.
-
- مهارت های حل اختلاف و مدیریت تعارض خود را بهبود بخشید.
- با دوستان خود مشورت کنید . (شاید آنها راه هایی برای صرفه جویی در زمان، انرژی و استرس بلد باشند)
- رفتارهای جرأت مندانه را یاد گرفته و بکار برید.
راهی برای آرامسازی بیابید . برای خود فعالیت های تفریحی و فـوق برنامـه ترتیـب دهید.
-
- تغذیه مناسبی داشته باشید کربوهیدرات ها، سبزیجات، میوه، آب نبـات و شـکلات، نوشیدنی های شیرین را به صورت متعادل مصرف کنید.
- مواد حاوی کافئین، نیکوتین و قند را حذف کنید.
- یک برنامه آمادگی جسمانی را شروع کرده و ادامه دهید.
- خواب و استراحت خود را تنظیم کنید.
مهارت مقابله ای چهارم: محیط خود را تغییر دهید یا حداقل گاهی با خودتان خلوت کنید.
زمان هایی را برای رهایی از کار اختصاص دهید.
-
- ضرورت شرکت در تمام جلساتی را که می روید، بررسی کنید.
- شغل خود، نحوه استفاده از تعطیلات یا محل زندگی خود را تغییر دهید.