بی خوابی عدم توانایی برای دریافت مقدار خواب مورد نیاز برای استراحت و تجدید قوا است. از آنجا که افراد مختلف به میزان متفاوتی از خواب در شبانه روز نیاز دارند، بی خوابی کیفیت خواب و احساس شما بعد از بیدار شدن معنی می شود و صرفا تعداد ساعات خواب را در بر نمی گیرد. حتی اگر شما هشت ساعت در شب در بسترباشید، اما در طول روز احساس کسل بودن و خستگی داشته باشید شما بی خوابی را تجربه کرده اید.
اگر چه بی خوابی شایعترین شکایت خواب است، اما تنها اختلال خواب نیست. بی خوابی نشانه ای ازیک مشکل است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در فردی می تواند چیز ساده ای مانند نوشیدن کافئین بیش از حد در طول روز بی خوابی ایجاد کند در فرد دیگر بی خوابی نشان دهنده یک بیماری یا اضطراب است.
خبر خوب این است که بسیاری از موارد بی خوابی را می توان با تغییراتی در خود، بدون تکیه بر متخصصان خواب و یا مصرف بیش از حد قرص های خواب آور درمان کرد.
علل بی خوابی: بدانید که چرا نمی توانید به خواب بروید.
به منظور درمان درست بی خوابی، شما باید به یک کارآگاه خواب تبدیل شوید . مسائل عاطفی مانند استرس، اضطراب، و افسردگی باعث نیمی از موارد بی خوابی است. اما عادت فرد در طول روز، روال خواب ، و سلامت جسمی نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشند. سعی کنید تمام علل بی خوابی را شناسایی نمایید. هنگامی که ریشه مشکل بدرستی شناسایی شود می توان درمان مناسب را انتخاب کرد.
علل شایع جسمی و روانی بی خوابی
گاهی اوقات، بی خوابی فقط چند روز طول می کشد و به خودی خود از بین می رود ، به ویژه هنگامی که بی خوابی به علت های آشکار، مانند استرس بیش از حد، فقدان کسی یا چیزی و … باشد. اما ممکن است بی خوابی سرسخت و مداوم باشد. بی خوابی مزمن است معمولا به یک موضوع ذهنی یا جسمی خاصی گره خورده است.
مشکلات روحی و روانی است که می تواند بی خوابی ایجاد کند: افسردگی، اضطراب، استرس مزمن، اختلال دو قطبی، اختلال استرس پس از ضربه.
داروهایی که می تواند موجب بی خوابی شود: داروهای ضد افسردگی. سرماخوردگی و آنفولانزا که حاوی الکل؛ داروهای ضد درد حاوی کافئین؛ دیورتیک ها، کورتیکواستروئیدها، هورمون تیروئید، داروهای فشار خون بالا است.
مشکلات پزشکی است که می تواند منجر بی خوابی شود: آسم، آلرژی، بیماری پارکینسون، پرکاری تیروئید، بازگشت اسید به مری، بیماری های کلیوی، سرطان، درد مزمن.
اختلالات خواب است که می تواند منجر بی خوابی شود: سندرم آپنه خواب، حمله خواب، پاهای بی قرار.
علل بی‌خوابی و درمان
بعضی از کارهایی که شما برای مقابله با بی خوابی انجام می دهید در واقع ممکن است مشکل را بدتر کند. برای مثال، اگر شما با استفاده از قرص های خواب آور و یا الکل به خواب می روید، خوابیدن شما در دراز مدت مختل می شود. یا اگر شما در طول روز قهوه زیادی مصرف می کنید در خوابیدن دچار مشکل می شوید. اغلب، تغییر عادات برای مدت کوتاهی موجب تقویت بی خوابی می شود اما زمانی که شما بتوانید به خوبی این تغییر را انجام دهید به طور حتم راحت تر می خوابید.
شاید عاداتی مانند استرس زیاد در طول روز، گشت و گذار زیاد در اینترنت، خوردن غذایی خاص و یا تفکر و مطالعه، برخی مواقع موجب بی خوابی در شما شود. با یادداشت کردن آن می توانید راحت تر علت بی خوابی را بیابید.
عادات جدید اتخاذ کنید
اطمینان حاصل کنید که اتاق خواب شما آرام، تاریک و خنک است. سر و صدا ، نور و گرما می تواند با خواب تداخل پیدا کند. در اتاقتان فن داشته باشید. نور را با پرده بپوشانید.
از ساعت بیولوژیکی بدنتان حمایت کنید. یعنی شب در ساعت مشخص همیشه به رختخواب بروید و صبح ها نیز در ساعت مشخص بیدار شوید حتی روزهای تعطیل و زمان هایی که خیلی خسته هستید زیرا این کار باعث می شود همیشه سرحال باشید و ساعت بیولوژیکتان تغییری نکند.
اجتناب از چرت زدن . چرت زدن در طول روز می توانید به خواب رفتن شبانه را سخت تر نماید. اگر شما احساس می کنید نیاز به چرت زدن دارید ، آن را محدود به 30 دقیقه قبل از 3:00 نمایید.
اجتناب از تحریک کردن فعالیت ها و موقعیت های استرس زا قبل از خواب. شامل ورزش شدید . بحث های بزرگ و یا استدلال ؛ و تلویزیون ، کامپیوتر و یا استفاده از بازی های ویدئویی است. در عوض، تمرکز بر روی فعالیت های تسکین دهنده، مانند خواندن، بافندگی، و یا گوش دادن به موسیقی نرم و در حالی که نور اتاقتان کم است.
محدود کردن مصرف کافئین، الکل و نیکوتین . قطع مصرف نوشابه های کافئین دار حداقل هشت ساعت قبل از خواب. سیگار را ترک کنید و یا جلوگیری ازکشیدن آن در شب، زیرا نیکوتین یک محرک است.
آماده سازی مغز خود برای خواب
مغز شما هورمون ملاتونین برای کمک به تنظیم چرخه خواب و بیداری تولید می کند. قرار گرفتن در نور روزباعث می شود مغز شما به اندازه ملاتونین ترشح نماید اما وجود نور مصنوعی بیش از حد باعث می شود تولید ملاتونین سرکوب شود و سخت تر به خواب بروید.. اگر می خواهید مغزتان به طور طبیعی برای خواب آماده شود کار های زیر را انجام دهید:
حذف عینک آفتابی هنگامی که استفاده نکردن از آن خیلی خطرناک نیست.
محدود کردن نور مصنوعی در شب
اجتناب از نور روشن
خاموش کردن صفحه نمایش تلویزیون، گوشی های هوشمند و کامپیوتر حداقل یک ساعت قبل از خواب
استفاده از ماسک خواب.
خنثی کردن اضطراب در زمان خواب
بیشترین مشکل در به خواب رفتن، حمله افکار در زمان خواب است. شما ممکن است از رفتن به رختخواب بترسید به دلیل اینکه می دانید که وارد بازی افکار می شوید و تا 2 شب بیدارید.
بهتر است بدنتان را آموزش دهید تا ارتباط بین اتاق خواب و خوابیدن را فرا گیرد. موارد زیر به شما کمک خواهد کرد:
استفاده از اتاق خواب فقط برای خواب و رابطه جنسی. در اتاق خواب کار نکنید، تماشای تلویزیون یا استفاده از کامپیوتر و یا گوشی های هوشمند را تعطیل نمایید. هدف این است که ارتباط اتاق خواب با خواب و رابطه جنسی برقرار شود، به طوری که وقتی شما در رختخواب هستید مغز و بدن شما یک سیگنال قوی ارسال می کند که زمان خواب یا ارتباط جنسی است.
خارج شدن از رختخواب زمانی که شما نمی توانید به خواب بروید. سعی نکنید خودتان را مجبور به خواب رفتن کنید. اینکار اضطرابتان را افزایش می دهد. بلند شوید، اتاق خواب را ترک کنید، کاری آرامش بخش، مانند خواندن، نوشیدن یک فنجان گرم چای بدون کافئین، دوش گرفتن، و یا گوش دادن به موسیقی آرامش بخش انجام دهید. وقتی که شما خواب آلود شدید مجدد به رختخواب بروید.
ساعت هشدار دهنده بیداری را بیرون اتاق قرار دهید زیرا وجود ساعت در اتاق در شما اضطراب ایجاد می کند که چه زمانی باید بیدار شوید.
مهار پاسخ آرامش بدن شما
تکنیک های تمدد اعصاب مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا و تای چی می تواند به آرام کردن ذهن و از بین بردن تنش کمک کند. آنها همچنین می توانند کمک کنند سریع تر به خواب بروید و یا اگر در طول شب بیدار شدید سریعتر به خواب برگردید، بدون عوارض جانبی داروهای خواب!
وقتی که دراز کشیده اید تا بخوابید تمرین های آرام بخش و تمدد اعصاب را انجام دهید.
تنفس شکمی داشته باشید
استفاده عاقلانه از مکمل و دارو
گاهی ممکن است بی خوابی شما را به مصرف قرص های خواب آور وسوسه نماید . باید بدانید مصرف قرص خواب باید آگاهانه و زیر نظر پزشک باشد. دوست عزیز قرص خواب هرگز علت بی خوابی شما را درمان نمی کند و فقط مسکن موقتی است.
بسیاری از مکمل های غذایی و گیاهی که به بازار عرضه شده اند اثرات خوبی بر خواب دارند. برخی از داروهای گیاهی مانند بابونه ، به طور کلی بی ضرر است ، در حالی که دیگرداروها می توانند عوارض جانبی داشته باشند و با داروهای دیگر تداخل پیدا کنند .