اگر فرزند شما دچار لجبازی است، باید بدانید که تنها نیستید. اینکه بدانیم با بچه لجباز چگونه رفتار کنیم، بسیار مهم است و تاثیر زیادی بر شخصیت او در بزرگسالی خواهد گذاشت. در این مطلب سعی کردیم دلایل پرخاشگری و یا لجبازی کودکان را بررسی کنیم و به راهکار هایی برای کنترل این قضیه اشاره کنیم.
علائم کودک لجباز
ابتدا باید بدانید هر کودکی که اراده قوی و مصمم دارد، لجباز محسوب نمی‌شود. قبل از هر اقدام جدی در خصوص رفتار با کودک لجباز، باید اطمینان حاصل کنید که فرزند شما واقعا دچار لجبازی است یا خیر. کودکان با اراده معمولا بسیار باهوش و خلاق هستند و سوالات زیادی مطرح می‌کنند. برخلاف آنها، کودکان لجباز به نظرات خود پایبند می‌مانند و تمایلی به گوش دادن به دیگران، از جمله والدین ندارند. نشانه‌های بارز لجبازی در این کودکان عبارتند از:
- نیاز شدید به دیده و شنیده شدن
- تمایل به استقلال و انجام کارها به روش خود
- اصرار بر انجام فعالیت‌هایی که مورد علاقه‌شان است
- بروز عصبانیت بیشتر نسبت به سایر کودکان
- ویژگی‌های رهبری قوی
- تمایل به پیشبرد کارها با سرعت شخصی خود
بسیاری از والدین به دلیل احساس کلافگی ناشی از لجبازی کودکان، به بررسی قیمت پرستار کودک در منزل می‌پردازند تا در صورت لزوم، از کمک یک پرستار مجرب بهره‌مند شوند. این تصمیم می‌تواند به آنها کمک کند تا از طریق یک فرد متخصص، راهکارهای موثرتری برای برخورد با لجبازی فرزندشان پیدا کنند.
سن لجبازی کودکان
پیش از اینکه بدانیم با کودک لجباز و پرخاشگر چگونه رفتار کنیم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که لجبازی کودکان مقطعی است و در سن خاصی بروز پیدا می‌کند. سن لجبازی در کودکان معمولا از دو سالگی آغاز شده، در ۳ یا ۴ سالگی به اوج می‌رسد و تا ۷ سالگی ادامه دارد. در صورت برخورد نادرست والدین با این رفتار، ممکن است به یک عادت پایدار تبدیل شود؛ اما اگر والدین به درستی با این موضوع برخورد کنند، لجبازی حداکثر تا ۷ سالگی کاهش می‌یابد.
نحوه برخورد با کودک لجباز و پرخاشگر
کودکان لجباز در سنین و موقعیت‌های مختلف ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه‌ای از خود نشان دهند. این رفتارها به عنوان راهی برای جلب توجه و بیان نارضایتی از شرایط استفاده می‌شود. در خصوص اینکه با بچه لجباز چگونه رفتار کنیم، راهکارهای زیر می‌توانند موثر باشند:
۱.به حرفای او گوش بدهید
زمانی که کودک لجوج احساس نادیده شدن کند، ممکن است به سرکشی روی بیاورد. ارتباط باید یک مسیر دو طرفه باشد؛ به جای بحث و جدل با کودک، سعی کنید علت رفتار او را بپرسید.
۲.نگویید عصبانی نشو
در رفتار با کودک لجباز بسیار مهم است که به جای گفتن عصبانی نشو، به او بگویید: “من هم گاهی عصبانی می‌شوم و حق داری که عصبانی شوی.”
۳.برای او حق انتخاب قائل شوید
اگر فرزندتان فقط یک گزینه داشته باشد، احتمالا با آن مخالفت خواهد کرد. اما اگر به او حق انتخاب بدهید، معمولا به یکی از گزینه‌ها راضی می‌شود.
۴.از داد زدن بپرهیزید
یکی از نکات مهم در این زمینه که با کودک لجباز و پرخاشگر چگونه رفتار کنیم این است که در مواجهه با لجبازی کودک، وارد جدل نشوید، زیرا در این حالت شما نیز بازنده خواهید بود.
۵.به فرزند خود احترام بگذارید
بی‌احترامی و نشان دادن قدرت به کودکان لجباز تنها باعث تشدید رفتار آنها می‌شود. شما باید الگوی مناسبی برای حفظ احترام در روابط باشید. به جای اصرار بر رعایت قوانین، سعی کنید همکاری را ترویج کنید.
۶.با او همکاری کنید
کودکان لجباز به شدت به نحوه برخورد شما حساس هستند. بنابراین، به کلماتی که استفاده می‌کنید، رفتار، لحن صدا و زبان بدنتان توجه کنید. به جای اینکه فقط دستورات بدهید یا با او پرخاش کنید، در انجام کارها با او شریک شوید و او را سرگرم کنید.
۷.الگوی مثبتی برای او باشید
در مواقعی ممکن است ندانیم با بچه لجباز چگونه رفتار کنیم تا از لجبازی و عصبانیت او بکاهیم در این شرایط باید به رفتار خود نگاه کنیم. اگر فرزندتان در برابر هر خواسته شما “نه” می‌گوید، به این فکر کنید که خودتان چقدر در مکالمات روزمره از واژه “نه” استفاده می‌کنید. اگر شما نیز مکررا در برابر درخواست‌های دیگران مخالفت می‌کنید، به طور ناخواسته الگوی مثبتی برای تقویت رفتار منفی کودکتان خواهید بود.
۸.محیطی مناسب و به دور از استرس ایجاد کنید
کودکان لجباز غالبا در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که در آنها بحث و مجادله وجود دارد. اختلافات بین والدین می‌تواند منجر به بروز پرخاشگری و انزوای اجتماعی در کودکان شود.
۹.خودتان را جای کودک بگذارید
در رفتار با کودک لجباز سعی کنید خود را به جای کودک بگذارید و تلاش کنید او را بهتر بشناسید. با کودکان لجباز همدردی کنید و به این فکر کنید که اگر در موقعیت آنها بودید، چه احساسی داشتید و چگونه رفتار می‌کردید.
۱۰.مذاکره کنید
به عنوان مثال، اگر فرزندتان به شدت اصرار دارد که قبل از خواب حتما دو داستان بشنود، می‌توانید با او به توافق برسید که امشب یک داستان را بخوانید و داستان دیگر را برای فردا شب بگذارید.
۱۱.قوانینی واضح مشخص کنید
کودکان لجباز برای رشد و توسعه سالم نیاز به قوانین و مقررات مشخص دارند. بنابراین، لازم است که مرزهای روشنی را تعیین کرده و انتظارات خود را با وضوح به فرزندتان منتقل کنید.
چالش های تربیت کودکان لجباز
رفتار با کودک لجباز وظیفه مهمی است و اگر این رفتار درست نباشد، موضوعات کوچک می‌توانند تبدیل به تنش‌های بزرگ شوند. هر روز با کودک لجباز چالش‌های جدیدی به وجود می‌آید و تنبیه در اکثر موارد بهترین راه‌حل نیست.
۱.غذا خوردن کودکان لجباز
درمورد غذا خوردن با کودک لجباز و پرخاشگر چگونه رفتار کنیم؟ کودکان لجباز معمولا در مورد غذا سخت‌گیر هستند. برای مدیریت این موضوع، می‌توانید بخش‌های کوچک و متنوعی از غذاها را برای فرزندتان سرو کنید. تهیه دستورهای خلاقانه می‌تواند غذا را جذاب‌تر کند. همچنین، درگیر کردن کودک در فعالیت‌های مربوط به غذا، مانند چیدن سفره، می‌تواند علاقه او به وعده‌های غذایی را افزایش دهد.
۲.مشکلات دستشویی رفتن
بسیاری از کودکان لجباز از سن سه سالگی به بعد ممکن است در استفاده از توالت با مشکلاتی مانند خیس کردن خود یا امتناع از رفتن به دستشویی مواجه شوند. در این مواقع، بهتر است از پرخاشگری و تنبیه پرهیز کنید. به جای آن، با کودک خود صحبت کنید و نحوه صحیح استفاده از توالت را به او آموزش دهید.
۳.مشکلات تحصیلی
اگر کودک شما در انجام تکالیفش تمایلی نشان نمی‌دهد، ممکن است حجم تکالیف او زیاد یا توانایی تمرکز او کم باشد. در این مواقع، بهتر است با او همکاری کرده و در انجام تکالیف کمک کنید تا استرس او کاهش یابد. همچنین، برای او زمان استراحت مشخصی در نظر بگیرید.
۴.مشکلات در اجتماع
فراموش نکنید که تحقیر، تهدید و باج دادن به کودک در جمع ممنوع است. قبل از خروج از خانه، قوانینی برای رفتار او تعیین کنید و در طول مهمانی به یادآوری آنها بپردازید.
جمع‌بندی
تربیت و مدیریت رفتار با کودکان لجباز چالش‌برانگیز است، اما با راهکارهای مناسب می‌توان به بهتر کردن رفتار آنها کمک کرد. درک احساسات کودک، ایجاد محیطی امن و پر از عشق و برقراری ارتباط مثبت از اهمیت بالایی برخوردار است. به جای تنبیه، تشویق رفتارهای مثبت، احترام به انتخاب‌های کودک و همکاری در فعالیت‌ها می‌تواند به کاهش لجبازی کمک کند.