فهرست مطالب
انواع بیماری های پوستی خارش دار را که بشناسید در شرایط مواجهه با این خارش پوشتی از خفیف گرفته تا شدید میتوانید بهترین تصمیم را برای بهبود شرایط خود بگیرید. خارش پوست یک احساس تحریک کننده است که شما را وادار به خاراندن ناحیهای از بدن میکند. اگر از مشکل خارش پوستی رنج میبرید و نیاز به دریافت راهنمایی از یک پزشک متخصص پوست دارید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین از تمامی پزشکان متخصص در سرتاسر ایران را برای همه افراد فراهم کرده است.
انواع بیماری های پوستی خارش دار چیست؟
خارش پوست بدن اغلب ناشی از خشکی پوست بوده و در افراد مسن شایعتر است (زیرا پوست با افزایش سن خشکتر میشود). خارش میتواند نواحی کوچکی مانند پوست سر، بازو یا پا را تحت تاثیر قرار دهد یا تمام بدن را بپوشاند، همچنین میتواند بدون هیچ تغییر قابل توجهی روی پوست رخ دهد یا با التهاب پوست، برجستگی، لکه یا تاول، خشکی و ترک خوردگی پوست و پوسته پوسته شدن آن همراه باشد. خاراندن مکرر باعث برآمدگی مناطق ضخیم پوست میشود که ممکن است با خونریزی یا عفونت همراه باشد. به همین دلیل بسیاری از مردم با اقدامات خانگی مانند استفاده از مرطوب کنندهها، پاک کنندههای ملایم و پمادهای بدون نسخه اقدام به درمان مشکل خود میکنند. درمان همیشگی خارش پوست هم نیاز به شناسایی دقیق علت خارش دارد که باید به پزشک متخصص سپرده شود.
بیماریهای پوستی مختلفی وجود دارد که باعث خارش خفیف تا شدید پوستی میشوند. خارش پوستی ناشی از ابتلا به بیماری ممکن است فقط به یک قسمت از بدن محدود شود، یا در نواحی مختلف بدن گسترش پیدا کند. در ادامه هر یک از این بیماریها را بیشتر توضیح دادهایم.
بیماری/عامل | علائم خارش | ویژگیها | روشهای درمان یا مدیریت |
---|---|---|---|
لوپوس | راشها و زخمهای قرمز، ضخیم و پوستهدار با خارش و سوزش | بیماری خودایمنی؛ اثرات ناپایدار و دورهای | درمان دارویی، کنترل التهابات، مشاوره با پزشک |
شپش سر | خارش سر، گردن و گوش | حشرهای که از خون تغذیه میکند؛ انتقال از طریق تماس نزدیک و استفاده مشترک از وسایل | استفاده از شامپوها یا لوسیونهای مخصوص شپش |
اگزما | خشکی، خارش و برآمدگی پوست | نوعی درماتیت؛ ارتباط با آلرژی، تب یونجه و آسم | مرطوبکنندهها، داروهای ضدالتهاب، اجتناب از مواد حساسیتزا |
پسوریازیس | لکههای ضخیم و پوستهپوسته، خارش و درد | اختلال خودایمنی؛ تولید سریع سلولهای پوستی | داروهای موضعی و سیستمیک، نوردرمانی |
آلرژی پوستی | بثورات و خارش ناشی از مواد مختلف (پشم، مواد شیمیایی، صابونها و…) | واکنش آلرژیک به مواد حساسیتزا | شناسایی و اجتناب از مواد محرک، آنتیهیستامینها |
کهیر پوستی | راشهای قرمز، برجسته و خارش دار | ممکن است در یک یا چند قسمت بدن ظاهر شود؛ علائم کوتاهمدت | آنتیهیستامینها، اجتناب از عوامل محرک |
گال | بثورات خارش دار شدید (بهخصوص شبها) | ناشی از کنه Sarcoptes scabiei؛ بسیار مسری | کرمها یا قرصهای مخصوص؛ درمان همزمان افراد در تماس |
آبله مرغان | بثورات خارش دار و تاولهای پر از مایع | ویروسی (واریسلا زوستر)؛ بثورات در نواحی مختلف بدن | داروهای ضدویروس، درمانهای تسکیندهنده خارش |
پیچک سمی | برجستگیهای قرمز و خارش دار روی پوست | ممکن است لکههای سیاه یا رگهها ظاهر شود | اجتناب از تماس با گیاه، استفاده از داروهای تسکیندهنده |
کاندیدا | بثورات، خارش شدید و تورم در نواحی مرطوب پوست | عفونت قارچی در چینهای پوستی | کرمها و داروهای ضدقارچ |
درماتیت تماسی | بثورات خارش دار ناشی از تماس مستقیم با مواد محرک | واکنش غیرمسری به مواد آرایشی، عطرها، جواهرات و گیاهان | شناسایی و اجتناب از ماده محرک، استفاده از پارچه خنک و مرطوب، کرمهای موضعی |
سرطان پوست | خارش بهعنوان علامتی شایع در برخی از موارد | شایعتر در سرطانهای پوست غیرملانومایی | مشاوره با پزشک متخصص برای بررسی و تشخیص |
۱. لوپوس و خارش پوست
بیماری لوپوس سیستم ایمنی سلولهای پوست را هدف قرار داده و باعث التهاب میشود. التهاب ایجاد شده هم منجر به راشها و زخمهای قرمز، ضخیم و اغلب پوستهدار میشود که سوزش یا خارش ایجاد میکنند. اثرات ناشی از این بیماری ممکن است برای مدتی ناپدید شوند و مجددا فوران کرده و تشدید یابند.
۲. شپش و خارش پوست سر
شپش حشره ریز و بدون بالی است که از خون انسان تغذیه میکند. این حشره از طریق تماس نزدیک و با اشتراک وسایل از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. شایعترین علامت شپش سر خارش پوست سر، گردن و گوش است. هنگامی که فردی برای اولین بار به شپش سر مبتلا میشود، ممکن است در ۴ تا ۶ هفته اول خارش ایجاد نشود. اما پس از آن علائم مختلفی چون خارش شروع میشود. اگر شپش به درستی درمان نشود، به یک مشکل عود کننده تبدیل خواهد شد.
۳. اگزما و خارش پوست
اگزما نوعی درماتیت (شرایطی که باعث التهاب پوست میشود) است. اگزما باعث خشکی، خارش و برآمدگی پوست میشود. این وضعیت همچنین عملکرد پوست (حفظ رطوبت و محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی) را با مشکل روبهرو میکند. این بیماری هر فردی را در هر سنی مبتلا میکند اما عموما علائم در دوران کودکی ظاهر شده و تا بزرگسالی ادامه مییابد. در صورت داشتن سابقه خانوادگی یا تشخیص موارد زیر شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به اگزما خواهید بود:
- درماتیت
- آلرژی
- تب یونجه
- آسم
خشکی و خارش پوست خستهات کرده؟
همین حالا ویزیت شو.
۴. پسوریازیس و خارش پوست
پسوریازیس یک بیماری پوستی است و زمانی که سیستم ایمنی بیش از حد فعال میشود، اتفاق میافتد. در این حالت، سلولهای التهابی خاصی باعث میشوند که بدن سلولهای پوستی جدید را بسیار سریع بسازد. این سلولها روی لایه بیرونی پوست انباشته شده و منجر به ایجاد لکههای ضخیم و پوسته پوسته میشوند که خارش دار و دردناک خواهند بود.
۵. آلرژی پوستی و خارش
پشم، مواد شیمیایی، صابونها و برخی مواد دیگر باعث تحریک پوست و ایجاد بثورات و خارش میشوند. گاهی اوقات تماس با پیچک سمی یا برخی لوازم آرایشی هم باعث واکنش آلرژیک میشود. همچنین، واکنش به برخی داروها، مانند داروهای مخدر برای درمان درد هم از جمله مواردی به حساب میآید که باعث خارش پوست میشود.
۶. کهیر پوستی و خارش
کهیر پوستی ممکن است در یک قسمت از بدن ظاهر شود یا در مناطق وسیعتری گسترش یابد. میتواند منجر به راش قرمز، برجسته و خارش دار شود. بثورات و خارش ناشی از کهیر معمولاً در عرض چند ساعت تا چند روز بهبود مییابند.
۷. بیماری گال و خارش پوست
گال یک بیماری با بثورات پوستی خارش دار است که توسط کنه کوچکی به نام Sarcoptes scabiei ایجاد میشود. خارش شدید در ناحیهای که کنه در آن فرو میرود، رخ خواهد داد که در شب شدیدتر است. گال مسری بوده و به سرعت از طریق تماس نزدیک فرد به فرد، محلهای مانند مهدکودک، مدرسه، خانه سالمندان یا زندان گسترش مییابد. از آنجایی که گال به راحتی گسترش مییابد، پزشک اغلب درمان کل خانواده یا هر فردی که تماس نزدیک با بیمار داشته را توصیه میکند. گال به راحتی با کرمها یا قرصهای دارویی از بین میرود، اما خارش ممکن است تا چند هفته پس از درمان متوقف نشود.
۸. آبله مرغان و خارش پوست
آبله مرغان باعث ایجاد بثورات خارش دار روی صورت، پوست سر، قفسه سینه، پشت، بازوها و پاها میشود. این بیماری ناشی از ویروس واریسلا زوستر است که منجر به ایجاد بثورات خارش دار همراه با تاولهای کوچک پر از مایع میشود.
۹. بیماری پیچک سمی و خارش پوست
بثورات پیچک سمی روی پوست معمولاً مانند برجستگیهای قرمز و خارش دار به نظر میرسد. برخی از افراد ممکن است به جای بثورات قرمز مشخص، لکهها یا رگههای سیاهی روی پوست خود مشاهده کنند (این مورد نادر است). علائم این بیماری با خارش در نواحی بثورات همراه است که گاهی منجر به بیقراری و کلافگی بیمار میشود.
۱۰.کاندیدا و خارش پوست
کاندیدیازیس در نواحی مرطوب پوست رخ میدهد. این عفونت پوستی ممکن است باعث بثورات، پوسته پوسته شدن، خارش شدید و تورم شود. بثورات روی چینهای پوستی، اندام تناسلی، وسط بدن، باسن، زیر سینهها و سایر نواحی پوست ایجاد میشوند. پزشکان نواحی آسیب دیده را بررسی و نمونههای پوست را زیر میکروسکوپ یا در کشت سلوای مشاهده میکنند.
۱۱. درماتیت تماسی و خارش پوست
درماتیت تماسی، بثورات خارش داری است که در اثر تماس مستقیم با یک ماده یا واکنش آلرژیک به آن ایجاد میشود. بثورات مسری نیستند، اما در برخی از افراد بسیار ناراحت کننده خواهند بود. بسیاری از مواد مانند انواع لوازم آرایشی، عطرها، جواهرات و گیاهان میتوانند علت ایجاد این واکنش باشند. برای درمان موفقیت آمیز درماتیت تماسی، باید علت واکنش خود را شناسایی و از آن اجتناب کنید. در صورت اجتناب از ماده واکنشزا، بثورات اغلب در عرض ۲ تا ۴ هفته از بین خواهند رفت. اگر از یک پارچه خنک و مرطوب استفاده کنید، پوستتان تسکین خواهد یافت.
بعد استفاده از لوازم بهداشتی دچار خارش شدی؟ از متخصص راهنمایی بگیر.
۱۲. سرطان پوست و خارش
مطالعات زیادی در مورد خارش به عنوان یکی از علائم سرطان پوست انجام نشده است، اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که خارش در ۳۶.۹ درصد از سرطانهای پوست غیر ملانومایی یک علامت شایع است. با این حال گفته شده که حدود ۳۷ درصد از سرطانهای پوست، خارش به همراه دارند.
برای تشخیص بیماری های پوستی خارش دار چه کنیم؟
تشخیص علت خارش پوست با معاینه فیزیکی و پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی بیمار از سمت پزشک شروع میشود. پزشک همچنین ممکن است آزمایشاتی درخواست دهد تا تشخیص دقیقتری از بیماری و علت خارش پوستی ارائه دهد. این آزمایشات عبارتند از:
- آزمایش خون شمارش کامل خون که میتواند شواهدی از یک بیماری داخلی که باعث خارش شما میشود (مانند کم خونی) را ارائه دهد.
- آزمایشات عملکرد کبد و کلیه که اختلالات کبدی یا کلیوی و بیماریهای تیروئید (مانند پرکاری تیروئید) که باعث خارش میشود را تشخیص خواهد داد.
- تصویربرداری اشعه ایکس قفسه سینه میتواند رشد غدد لنفاوی را نشان دهد. ابتلا به این بیماری هم با خارش پوستی همراه است.
راه درمان انواع بیماری پوستی خارش دار
درمان خارش پوست متمرکز بر آگاهی از علت خارش است. اگر درمانهای خانگی علائم شما را کاهش ندهند، پزشک ممکن است انواع داروهای نسخهای یا سایر روشهای درمانی را توصیه کند. کنترل علائم خارش پوست کمی چالش برانگیز بوده و ممکن است به درمان طولانی مدت نیاز داشته باشد. گزینههای درمانی عبارتند از:
- کرمها و پمادهای کورتیکواستروئیدی: اگر پوست شما خارش دارد و ملتهب است، معمولا پزشک استفاده از کرم یا پماد دارویی را در نقاط آسیب دیده پیشنهاد میکند. پس از استفاده کرمها و پمادهای کورتیکواستروئیدی میتوانید پوست درمان شده را با پنبه مرطوب بپوشانید. رطوبت این پنبهها به جذب کرم کمک کرده و خاصیت خنک کنندگی دارد.
- روتین قبل از خواب: ۲۰ دقیقه در آب ولرم ساده حمام کنید و سپس پماد تریامسینولون ۰.۰۲۵٪ تا ۰.۱٪ را روی پوست مرطوب بمالید. این کار رطوبت را جذب پوست میکند. پس از آن هم توصیه میشود یک لباس خواب مناسب بپوشید و این روال را چندین شب قبل از خواب خود تکرار کنید.
- انواع کرم و پمادهای درمانی: سایر درمانهایی که برای پوست خود اعمال میکنید شامل مهارکنندههای کلسینورین، مانند تاکرولیموس (پروتوپیک) و پیمکرولیموس (الیدل) است. همچنین ممکن است خارش پوستی شما با داروهای بی حس کننده موضعی، کرم کپسایسین یا کرم دوکسپین هم کمی تسکین پیدا کند.
- داروهای خوراکی: داروهای ضد افسردگی به نام مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) ممکن است در کاهش برخی از انواع خارش طولانی مدت مفید باشند. نمونههایی از SSRIها شامل فلوکستین (پروزاک) و سرترالین (زولوفت) است. گزینه دیگر، داروهای ضد افسردگی سه حلقهای مانند دوکسپین هستند که تا ۸ تا ۱۲ هفته پس از شروع درمان، شاهد اثربخشی آنها خواهید بود.
- نور درمانی (فتوتراپی): فتوتراپی شامل قرار دادن پوست در معرض نوع خاصی از نور است. این روش گزینه خوبی برای افرادی است که نمیتوانند داروهای خوراکی مصرف کنند. هر بیمار برای کنترل خارش پوست خود احتمالاً به چند جلسه فتوتراپی نیاز خواهد داشت.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود دچار انواع بیماری های پوستی خارش دار میشوند. اغلب این بیماریها بیضرر هستند و خود به خود از بین میروند، اما برخی دیگر ممکن است به دلیل علل یا شرایط زمینهای خاصی ایجاد شوند. عوامل مختلفی باعث ایجاد بثورات خارش میشوند که از جمله آن میتوان به واکنش آلرژیک به غذاها، داروها یا اشیاء مانند گوشواره، لمس کردن یا قرار گرفتن در معرض آلرژنهای محیطی، ابتلا به بیماریهایی مانند آبله مرغان، پسوریازیس، عفونتهایی مانند کرم حلقوی و سایر موارد اینچنینی اشاره کرد.
گاهی اوقات، بیماری های پوستی خارش دار بدون هیچگونه درمان پیچیده یا داروهای تجویزی بهبود مییابند. با این حال، بثورات پوستی نشانه اولیه یا هشداردهنده یک مشکل جدیتر درازمدت مرتبط با سلامتی هستند که بیمار باید به آنها توجه ویژهای داشته باشد. مهم است که خارش را به خصوص اگر طولانی مدت و با منشا ناشناخته باشند، جدی بگیرید. مراجعه به یک پزشک متخصص در زمان درست هم راهی موثر در بهبود شرایط بیمار است. اگر دغدغه دریافت نوبت یا پیدا کردن یک متخصص متبحر را دارید، ارتباط با دکتر متخصص پوست و مو مسیر را برایتان هموار میکند. دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت آنلاین دکتر پوست را هم برای شما فراهم کرده است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!