فهرست مطالب
زخم های دهان زخم‌های کوچکی هستند که روی لثه‌ها، لب‌ها، زبان، قسمت داخلی گونه یا سقف دهان ایجاد می‌شوند. عوامل مختلفی از جمله گاز گرفتن تصادفی گونه، تغییرات هورمونی و استرس در شکل‌گیری این زخم‌ها نقش دارند. تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از زخم های دهان خود به خود از بین می‌روند اما برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. به همین خاطر ما تصمیم گرفتیم که در این مقاله، شما را با تمام رویکردهای درمان سریع زخم دهان آشنا کنیم. پس ما را تا انتها همراهی کنید. اگر در دهان خود زخم غیرعادی مشاهده کردید، از طریق دکترتو برای مراجعه حضوری یا آنلاین به پزشک عمومی و دکتر داخلی اقدام کنید.
درمان سریع زخم دهان چیست؟
معمولا برای زخم های خفیف دهان که به خودی خود طی یک یا دو هفته از بین می‌روند، درمان لازم نیست. اما اگر زخم‌های بزرگ، مداوم یا دردناک دارید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. در این موقعیت پزشک با معاینه شما و انجام آزمایش‌های مربوطه، عامل بیماری‌زا را شناسایی می‌کند و بر اساس آن، درمان‌های زیر را تجویز می‌کند:
متن انگلیسی:
betterhealth
A mouth ulcer is the loss or erosion of the delicate lining tissue of the mouth (mucous membrane).
ترجمه متن:
زخم دهان شامل از بین رفتن یا فرسایش بافت پوششی ظریف دهان (غشای مخاطی) است.
۱. آنتی بیوتیک برای زخم دهان (دارو برای زخم دهان)
اگر پزشکان متوجه شوند که عفونت‌های باکتریایی علت زخم دهان هستند، داروهای آنتی‌بیوتیک را تجویز می‌کنند. این داروها از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کنند و عفونت و التهاب را کاهش می‌دهند. برخی از موثرترین آنتی‌بیوتیک‌ها برای کاهش زخم دهان شامل این مواردند:
- تتراسایکلین
- داکسی‌سایکلین
- مینوسایکلین
- آموکسی‌سیلین
- مترونیدازول
دنبال آنتی بیوتیک مناسب برای زخم دهانت هستی؟
از متخصص کمک بگیر.
۲. شربت دیفن هیدرامین برای زخم دهان
درست است که شربت دیفن هیدرامین برای بهبود علائم حساسیت و سرماخوردگی تجویز می‌شود اما برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب آن با برخی مواد، می‌تواند به درمان زخم دهان کمک کند. به‌عنوان‌مثال می‌توانید دیفن هیدرامین را با دارویی به نام شیر منیزیم ترکیب کنید و از آن برای شستشوی دهان استفاده کنید. بهتر است به مدت یک دقیقه دهانتان با این محلول بشویید، سپس آن را کاملا بیرون بریزید. البته مراقب باشید که از قورت دادن این محلول خودداری کنید. پس از چندین بار استفاده از این روش، اثرات ضددرد، ضدالتهاب و درمان کننده آن را مشاهده خواهید کرد.
۳. دهانشویه برای زخم دهان
اگر چندین زخم دهان دارید، ممکن است پزشک یک دهانشویه حاوی دگزامتازون را برای کاهش درد و التهاب تجویز کند. در برخی شرایط که درد ناشی از این زخم‌ها خیلی شدید است نیز پزشکان استفاده از دهان‌شویه‌های حاوی لیدوکائین را به بیماران خود توصیه می‌کنند.
از این گذشته می‌توانید به دو روش از هیدروژن پراکسید برای کمک به درمان سریع زخم های دهان استفاده کنید. در روش اول، باید همچون سایر دهانشویهها، زخم‌ها را با استفاده از این ماده شستشو دهید. فقط مراقب باشید که این مایع را به هیچ عنوان نبلعید. در روش دوم نیز می‌توانید با مخلوط کردن ¼ فنجان پراکسید هیدروژن، ¼ فنجان آب، ۱ قاشق چایخوری نمک و ۱ قاشق چایخوری جوش شیرین، دهان را بشویید و شاهد اثرات آرام‌بخش این ترکیب باشید. در حقیقت جوش شیرین به خنثی کردن اسیدهای موجود در دهان و در نتیجه التیام زخم کمک می‌کند. ترکیب نمک و هیدروژن پراکسید نیز به بهبود سریع‌تر زخم کمک می‌کنند.
شربت دیفن هیدرامین باعث کاهش التهاب زخم شده و می‌تواند در درمان زخم دهان موثر باشد.۴. قرص های مکمل روی و ویتامین B کمپلکس
اگر سیستم ایمنی بدنتان ضعیف شده باشد، ممکن است دچار زخم های دهان شوید. در این شرایط، پزشکان مصرف روی یا زینک را به شما توصیه می‌کنند. زینک یک ماده معدنی است که با پشتیبانی از عملکرد سیستم ایمنی، نقش مهمی در مبارزه با باکتری‌های عامل بیماری و از بین بردن آن‌ها ایفا می‌کند. مکمل‌های زینک همچنین ممکن است زمان بهبودی را تسریع کنند.
علاوه بر این، اگر در رژیم غذایی‌تان مقادیر پایینی ویتامین b12 وجود داشته باشد، ممکن است بیشتر در معرض زخم های دهان قرار داشته باشید. بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۹ صورت گرفت، شرکت‌کنندگانی که روزانه ۱۰۰۰ میکروگرم ویتامین B12 مصرف می‌کردند، نسبت به افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، کمتر در معرض زخم دهان بودند و در صورت ابتلا به این عارضه، تعداد زخم کمتر و درد کمتری داشتند.
سایر ویتامین‌های B نیز ممکن است در درمان این زخم‌ها اثرگذار باشند. به همین خاطر است که پزشکان مکمل‌های ویتامین B کمپلکس که حاوی هر هشت ویتامین B (از جمله B12) هستند را تجویز می‌کنند.
۵. پماد برای زخم دهان
می‌توانید با مصرف داروهای بدون نسخه یا تجویزی نیز زخم دهان را کاهش دهید. اگر زخم دهان شما چندین هفته است که برطرف نشده، پزشکان ممکن است مصرف یک یا چند مورد از این داروهای موضعی را توصیه کنند:
- پمادهای بی‌حس‌کننده موضعی مانند بنزوکائین که سیگنال‌های عصبی را مسدود می‌کنند و در نتیجه، درد ناشی از زخم دهان را به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشند.
- پمادهای کورتیکواستروئیدی مانند فلوسینونید و بکلومتازون که با اثرات قوی‌ای که دارند، به عنوان یک ضدالتهاب موضعی عمل می‌کنند و زخم‌ها را در زمان کوتاه بهبود می‌دهند.
- پماد تریادنت نیز یکی از بهترین درمان های موضعی زخم دهان است که بهتر است روزانه ۳ الی ۴ بار روی محل زخم استعمال شود. مواد فعال موجود در این پماد، به زخم نفوذ می‌کنند و در صورت تماس مکرر با زخم، آن را التیام می‌بخشند.
- آفتین ژل نیز یک محصول موضعی است که از عصاره ریشه گیاه شیرین‌بیان تهیه می‌شود و استعمال مستقیم آن روی زخم می‌تواند اثرات تسکین دهنده و بهبوددهنده داشته باشد.
یکی از بهترین راه های درمان زخم دهان، استفاده از جوش شیرین است؛ چه به صورت قرقره یا استفاده موضعی.۶. قطره برای زخم دهان
قطره‌ها نیز با خواص درمانی خود، به تسکین علائمتان کمک می‌کنند. قطره ایرالوکس یکی از این داروها است که التهاب، درد و حتی خونریزی را به حداقل می‌رساند. کافیست روزانه ۳ الی ۴ بار، کمی از این قطره را با کمک یک گوش‌پاک‌کن روی محل زخم استعمال کنید.
یک قطره موثر دیگر، قطره آشیلا است که با خواص ضدمیکروبی، ضدعفونی‌کننده و ضدالتهابی، عامل عفونت را از بین می‌برد و به تقویت بافت آسیب دیده محل زخم کمک می‌کند. معمولا باید به مقدار توصیه شده از این قطره را در کمی آب ولرم بریزید و به صورت دهانشویه مصرف کنید.
۷. درمان خانگی زخم دهان
زخم دهان عارضه‌ای است که معمولا امکان درمان خانگی آن وجود دارد. کافیست درمان‌های زیر را در خانه امتحان کنید تا از این زخم‌ها رهایی پیدا کنید:
- آلوئه‌ورا یک درمان موثر و بی‌خطر برای این عارضه است. برای بهره‌مندی از خواص آلوئه‌ورا، ژل آن را مستقیما روی زخم دهان بمالید یا آب آلوئه‌ورا را بنوشید. آلوئه‌ورا همچنین ممکن است سایر بیماری‌های دهان مانند ترک‌خوردگی لب‌ها و تب‌خال را هم درمان کند.
- روغن نارگیل به دلیل خواص ضد میکروبی‌ای که دارد، با برخی از گونه‌های مضر باکتری در دهان مبارزه می‌کند. می‌توانید یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل، روغن کنجد یا سایر روغن‌های خوراکی را در دهان بچرخانید. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که لوریک اسید موجود در این روغن به درمان زخم‌ها کمک می‌کند.
- چای بابونه نیز دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده است که به درمان زخم های دهان کمک می‌کند. توصیه می‌کنیم یک فنجان چای بابونه را دم کنید و اجازه دهید خنک شود. سپس از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید. حتی می‌توانید چای کیسه‌ای بابونه را برای چند دقیقه مستقیما روی زخم قرار دهید.
- استعمال یخ روی زخم نیز می‌تواند درد و ورم ناشی از زخم های دهان را فورا تسکین دهد، اما یک روش موقتی است.
- اعتقاد بر این است که عسل دارای خواص ضدعفونی‌کننده و شفابخش است. برای بهبود زخم دهان می‌توانید مقدار کمی عسل را به طور مستقیم بر روی زخم دهان قرار دهید. توصیه می‌کنیم از عسل طبیعی و خام استفاده کنید.
دنبال درمان خانگی برای زخم دهان هستی؟ از پزشک مشاوره بگیر.
۸. درمان سریع زخم دهان با تغییر در رژیم غذایی
گاهی با ایجاد تغییرات موقت و مناسب در سبک غذایی، می‌توانید به بهبود زخم‌های دهان کمک کنید. این تغییرات نه‌تنها باعث کاهش التهاب و تسریع روند درمان می‌شوند، بلکه از تحریک بیشتر زخم‌ها نیز جلوگیری می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، مصرف برخی غذاهای ملایم و مغذی که به‌راحتی جویده و بلعیده می‌شوند، می‌تواند در کاهش علائم و بهبود سریع‌تر زخم‌های دهان مؤثر باشد. برخی از این غذاها که مصرف آن‌ها در این دوره توصیه می‌شود، شامل موارد زیر هستند:
- غذاهای سرد (مانند ماست یخ‌زده و بستنی) دهان را اذیت نمی‌کنند و حتی ممکن است درد را تسکین دهند.
- غذاهای نرم و ملایم مانند پوره سیب‌زمینی، بلغور جو دوسر و تخم‌مرغ هم زده نیز کمتر به دهان آسیب می‌رسانند.
- غذاهایی که در دمای اتاق هستند و خیلی داغ نیستند نیز باعث درد کمتر و بلع راحت‌تر می‌شوند. به همین خاطر توصیه می‌کنیم که ابتدا اجازه دهید غذا به دمای اتاق برسد، سپس آن را مصرف کنید.
غذاهایی که در این دوره باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید نیز شامل این مواردند:
- غذاهای سفت، برشته و خشک مانند نان تست خشک شده، چیپس سیب‌زمینی و چوب‌شور
- غذاهای قندی، تند یا شور مانند (آب‌نبات، فلفل تند یا پنیر فرآوری شده)
- غذاهای اسیدی مانند میوه‌ها و آب‌میوه‌ها (گریپ‌فروت، پرتقال، گوجه فرنگی)
| روش درمان | توضیحات و کاربرد |
|---|---|
| آنتی‌بیوتیک‌ها | شامل تتراسایکلین، داکسی‌سایکلین، مینوسایکلین، آموکسی‌سیلین و مترونیدازول برای عفونت باکتریایی. |
| شربت دیفن‌هیدرامین | کاهش التهاب زخم با ترکیب دیفن‌هیدرامین و شیر منیزیم برای شستشوی دهان. |
| دهانشویهها | حاوی دگزامتازون برای کاهش التهاب یا لیدوکائین برای کاهش درد شدید. |
| مکمل‌های روی و ویتامین B | تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش احتمال زخم دهان؛ به‌ویژه مصرف ویتامین B12 و زینک. |
| پمادهای موضعی | شامل بنزوکائین (بی‌حس‌کننده)، فلوسینونید (کورتیکواستروئید)، یا پمادهای گیاهی مانند آفتین ژل. |
| قطره‌های دارویی | مانند ایرالوکس و آشیلا برای کاهش التهاب، درد و ضدعفونی کردن محل زخم. |
| درمان‌های خانگی | استفاده از آلوئه‌ورا، روغن نارگیل، چای بابونه، یخ یا عسل برای کاهش التهاب و درد. |
| تغییر در رژیم غذایی | مصرف غذاهای نرم و ملایم (مانند پوره سیب‌زمینی) و اجتناب از غذاهای اسیدی، شور و تند. |
| درمان زخم ناشی از شیمی‌درمانی | مصرف مسکن‌ها یا داروی پالیفرمین برای بهبود زخم‌های ناشی از پرتو درمانی. |
درمان زخم دهان در اثر گاز گرفتن
اگر به اشتباه بخشی از دهان را گاز بگیرید، احتمال شکل‌گیری زخم دهان وجود دارد. برای بهبود این زخم‌ها باید اجازه دهید که بافت دهان خود را مجددا ترمیم کند و سلول‌های سالم را جایگزین سلول‌های آسیب دیده کند.
با این حال اگر در این دوران درد، التهاب، ورم یا هر علامت دیگری دارید که تحمل آن برای شما دشوار است، می‌توانید برای تسکین آن‌ها، از روش‌های درمانی ذکر شده استفاده کنید.
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Unlike cold sores, mouth ulcers aren’t contagious, and they can’t spread through kissing or sharing food.
ترجمه متن:
بر خلاف تب‌خال، زخم های دهان مسری نیستند و نمی‌توانند از طریق بوسیدن یا به اشتراک گذاشتن غذا منتشر شوند.
درمان سریع زخم دهان کودک
درمان زخم های دهان در کودکان نیز همچون بزرگسالان است. اگر کودک شما درد دارد و مدام بی‌قراری می‌کند، می‌توانید از ژل یا پماد بی‌حس کننده دهان روی ناحیه دچار مشکل استفاده کنید. البته از آنجایی که خطر بروز عوارض جانبی در کودکان خیلی بیشتر است، حتما قبل از استفاده از هر دارویی، با یک پزشک مشورت کنید.
علاوه بر این، اگر کودک شما به اندازه کافی بزرگ شده که بتواند دهان خود را با مایعات آبکشی کند، می‌توانید از او بخواهید که دهان خود را با ترکیبی از آب گرم و نمک شستشو دهد. در این دوران کودکان باید از مصرف تنقلات، خصوصا تنقلات خشک، تند و شور نیز بپرهیزند و با مصرف مایعات کافی و غذاهای سالم، به بهبود زخم کمک کنند.
مصرف غذاهای اسیدی باعث تشدید علائم زخم دهان می‌شود.درمان زخم دهان بعد از شیمی درمانی (درمان زخم دهان بعد از پرتو درمانی)
گاهی اوقات برخی از درمان‌های سرطان (نظیر شیمی درمانی و پرتودرمانی) می‌توانند باعث شکل‌گیری زخم‌هایی در دهان شوند. این زخم‌ها مانند سوختگی به نظر می‌رسند و درد زیادی دارند. از آنجایی که این زخم‌ها می‌توانند غذا خوردن، صحبت کردن، قورت دادن و نفس کشیدن را سخت کنند، بهتر است هر چه سریع‌تر برای کنترل و درمان آن‌ها اقدام کنید. اولین رویکرد برای تسکین درد ناشی از این زخم‌ها و کمک به بهبود کیفیت زندگی روزمره، مصرف مسکن‌ها (به صورت قرص، دهانشویه، پچ یا پماد) است.
از طرف دیگر پالیفرمین نیز یک داروی فاکتور رشد ساخته شده توسط داروسازان است که به ترمیم بافت دهان و بهبود زخم‌ها کمک می‌کند. این دارو برای افرادی که تحت شیمی‌درمانی با دوز بالا قرار گرفته‌اند تجویز می‌شود. علاوه بر این، برای بیمارانی که جهت پیوند مغز استخوان یا درمان سلول‌های بنیادی، باید ابتدا تحت پرتودرمانی کل بدن قرار بگیرند نیز پالیفرمین می‌تواند موثر باشد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
زخم های دهان می‌توانند دردناک و ناخوشایند باشند، اما خطرناک نیستند. بیشتر افراد با استفاده از درمان سریع زخم دهان بدون نسخه یا خانگی، این عارضه را درمان می‌کنند. شما نیز می‌توانید با استفاده از روش‌های طبیعی، این زخم‌ها را بدون هیچ عارضه جانبی درمان کنید. اما اگر زخم های دهان شما نسبت به این درمان‌ها مقاومت نشان می‌دهند یا به طور مداوم عود می‌کنند، زمان آن رسیده که به دکتر متخصص داخلی یا پزشک عمومی مراجعه کنید تا پزشک درمان‌های قوی‌تری را برای تسکین این عارضه به شما پیشنهاد دهد. چنانچه به پزشک دسترسی ندارید می‌توانید از سامانه غیرحضوری دکترتو به منظور مشاوره آنلاین کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!