درست است که گوش‌درد و سردرد گاهی می‌توانند با هم اتفاق بیفتند؛ اما توضیح این مسئله به این سادگی نیست که فقط به ارتباطات آناتومیکی سروگوش مربوط باشد. لازم به یادآوری است که ارتباط بین گوش‌درد و سردرد می‌تواند چندوجهی و بسته به علت اصلی، گوناگون باشد.
علت درد در گوش و سر چیست؟
ارتباط درونی گوش و حلق و بینی به این معنی است که سینوزیت می‌تواند باعث تجمع موکوس شده و سردرد ایجاد کند. همچنین این موکوس می‌تواند به گوش میانی رسیده و عفونت و سردرد و میگرن ایجاد کند. اگر احساس درد و ناراحتی در گوشتان دارید که به سرتان هم می‌رسد باید زودتر به پزشک مراجعه کنید.
عفونت استخوان گوش یا ماستوئیدیت
ماستوئیدیت یک عارضه التهابی و ناشی از یک عفونت است که بر سلول‌های ماستوئید واقع در استخوان ماستوئید اثر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند به‌صورت التهابی حاد یا مزمن ظاهر شود. علائم اولیه ماستوئیدیدت شامل گوش‌درد مداوم و شدید و ضربان‌دار، سردرد، کاهش شنوایی و تب می‌شود. در بعضی موارد، شاید ترشحاتی نیز از گوش خارج شود. ماستوئیدیت معمولاً در اثر عفونت گوش میانی که به‌خوبی مداوا نشده است رخ می‌دهد. مراجعه فوری به پزشک برای پیشگیری از پیامد‌های جدی بعدی ضروری است.
نورالژی پس‌سری
نورالژی پس‌سری با دردی تیز و نافذ شناخته می‌شود که از پس سر نشئت‌گرفته و به سمت گوش و گاهی ابرو‌ها و نواحی پشت چشم نیز می‌رود. این عارضه بسیار آزاردهنده است، در اثر آسیب عصبی که در پشت سر قرار گرفته ایجاد می‌شود و می‌تواند از چند ثانیه تا چند ساعت و حتی چند روز ادامه داشته باشد.
اختلال مفصل فکی - گیجگاهی
اختلال مفصل فکی - گیجگاهی ارتباط بسیار قوی با سردرد و گوش‌درد دارد. علائم شایع این اختلال شامل احساس پُری در گوش، گوش‌درد، وزوز گوش، سرگیجه و در برخی موارد کاهش شنوایی و خارش می‌شود. نزدیکی و ارتباطات عصبی پیچیدهٔ بین ساختار‌های سروگردن منجر به دردی گسترده در این قسمت‌ها می‌شود.
تینیتوس یا وزوز گوش
برخی یافته‌ها نشان می‌دهند بین سردرد و وزوز گوش یک ارتباط قوی وجود دارد. مطالعات گوناگونی دریافته‌اند افرادی که اغلب سردرد دارند، خصوصاً میگرن، بیشتر مستعد ابتلا به وزوز گوش، کاهش شنوایی و ناشنوایی ناگهانی هستند. ضمناً وزوز گوش می‌تواند ناشی از تروما در ناحیه سر یا گردن نیز باشد. این عارضه خودش را به‌صورت یک احساس ناخوشایند از صدایی زنگ مانند در گوش‌ها نشان می‌دهد که می‌تواند تا مدت‌ها ادامه داشته باشد و ناراحتی زیادی ایجاد کند.
گوش و حلق و بینی
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، حلق و گوش‌ها اساساً به دلیل اینکه بسیار به هم نزدیک هستند ارتباط تنگاتنگی نیز با هم دارند. در نتیجه غیرمعمول نیست که افرادی که دچار گلودرد هستند هم‌زمان گوش‌درد را نیز تجربه کنند یا علائم مشابهی نشان دهند. وقتی یک عفونت ویروسی یا باکتریایی گلو را درگیر می‌کند، می‌تواند باعث التهاب در پشت حلق نیز بشود که به گوش‌ها می‌رسد. این ساختار‌های فیزیکی بسیار به هم نزدیک هستند و ویژگی‌های آناتومیکی مشترک زیادی دارند. علائم ناشی از فارنژیت که به نام گلودرد معروف است اغلب شامل سردردی می‌شود که می‌تواند به‌خاطر تب باشد.
علت سردرد و گوش‌درد در یک سمت چیست؟
سردرد و گوش‌درد خیلی وقت‌ها می‌تواند در یک سمت سر باشد که چند دلیل برایش مطرح است، از جمله سرماخوردگی و آنفلوانزا، قرارگرفتن در معرض سروصدای بلند، حرکات مداوم، نور درخشان و همچنین استرس و اضطراب. در موارد خفیف، راهکار‌های خانگی می‌توانند مؤثر باشند؛ اما اگر درد شدید بود باید به پزشک مراجعه کنید.
چه نوع سردرد‌هایی سمت راست سر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند؟
سردرد در سمت راست سر می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد، از جمله میگرن، مشکلات گردنی، خستگی یا نورالژی عصب سه‌قلو. این عوارض می‌توانند همراه با علائمی مانند گوش‌درد، مشکلات بینایی و تهوع باشند. عادات خوبی مانند خواب و استراحت کافی، ورزش منظم و بهبود وضعیت بدنی می‌توانند این عوارض را تسکین دهند. دارو‌های بدون نسخه نیز در این موارد مؤثرند. هر چند این سردرد‌ها معمولاً فوراً خوب می‌شوند؛ اما در مواردی که طولانی شدند باید به پزشک مراجعه کنید.
گوش‌درد و درد در سمت راست سر
در برخی موارد، افراد ممکن است سردرد در سمت راست همراه با گوش‌درد را تجربه کنند. علل احتمالی عبارت‌اند از عفونت گوش (با درد در سراسر ناحیه، از جمله سر)، میگرن، یا سردرد تنشی. درد می‌تواند به‌صورت تیز و مداوم، با مدت‌های مختلف که بین اوج‌های شدید و لحظات خفیف‌تر ناراحتی متناوب است، ظاهر شود. از طرف دیگر، ممکن است به‌صورت یک درد خفیف‌تر و طولانی‌مدت ظاهر شود. برای شناسایی علت زمینه‌ای، بهتر است با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.
چه نوع سردرد‌هایی سمت چپ سر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند؟
سردرد‌هایی که در سمت چپ سر احساس می‌شوند نیز چند دلیل می‌توانند داشته باشند، از جمله میگرن (با یا بدون آئورا)، نورالژی عصب سه‌قلو، سردرد‌های خوشه‌ای، عفونت‌ها، مشکلات گردنی و خستگی. این سردرد‌ها ممکن است همراه با علائم دیگری نیز باشند، مثلاً تهوع، اختلالات بینایی و گوش‌درد. به‌طورکلی این عارضه چندان جای نگرانی ندارد؛ زیرا معمولاً یکی دو ساعت طول می‌کشد و خوب می‌شود. اما اگر بیشتر طول کشید توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید. اجتناب از الکل و قهوه، گوشت‌های دودی و پنیر، بیشتر آب نوشیدن، خواب و استراحت کافی، کمتر در معرض نور و اسکرین‌ها قرارگرفتن همگی می‌توانند درد ناشی از این سردرد‌ها را کاهش دهند.
گوش‌درد و درد در سمت چپ سر
گاهی سردرد در سمت چپ و همراه با گوش‌درد است که علت آن می‌تواند عفونت‌های گوش باشد که دردش تا سر احساس می‌شود، میگرن و سردرد‌های تنشی. این درد می‌تواند شدید و تیز تا خفیف و ملایم باشد و بسته به هر کسی با شدت و مدت‌های متفاوتی تجربه می‌شود. بهتر است برای ارزیابی دقیق به پزشک مراجعه کنید.
سردرد و گوش‌درد در هر دو سمت
همان‌طور که گفتیم، سردرد می‌تواند همراه با گوش‌درد در هر دو سمت باشد. این درد شاید شدید باشد و طی دوره‌های متناوب ظاهر شود و یا خفیف باشد؛ اما برای مدتی ادامه داشته باشد.
تسکین درد
درمان سردرد و گوش‌درد بسته به علت اصلی آنها دارد. اما به‌طورکلی برای تسکین درد می‌توانید این کار‌ها را انجام دهید:. دارو‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کنید.. وضعیت خواب خود را بهتر کنید. با استفاده از بالش سرتان را بالاتر قرار دهید تا فشار وارد بر سر و گوش‌هایتان کمتر شود.. تمرینات گردن انجام دهید: تمرینات چرخشی گردن می‌توانند فشار داخل کانال گوش را کاهش دهند و سردردتان را کمتر کنند.
خوب استراحت کنید، مایعات گرم بنوشید و از روغن‌هایی مانند عصاره اکالیپتوس و نعنافلفلی برای ماساژ شقیقه‌ها استفاده کنید. این شیوه‌ها می‌توانند درد را تا حدودی کمتر کنند؛ اما یادتان باشد اگر علائمتان بدتر شدند حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟
اگر علائم ادامه داشتند یا بدتر شدند و یا بعد از دوره کوتاهی دوباره برگشتند حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با شناسایی علت اصلی، در صورت نیاز، اقدامات درمانی لازم را انجام دهد و از عوارض بعدی پیشگیری کند.