فهرست مطالب
افرادی که تصمیم به انجام عمل قلب باز دارند، حتما باید از خطرات آن آگاه باشند خطرات عمل باز قلب را هر فردی که تصمیم به انجام این عمل دارد باید بداند. جراحی قلب باز رایجترین نوع جراحی قلب است که در بزرگسالان انجام میشود. از آنجایی که مانند هر جراحی دیگری، جراحی قلب نیز خطراتی به دنبال دارد، پزشک قبل از انجام عمل جراحی در مورد مزایا و خطرات عمل با بیمار و همراهان او صحبت خواهد کرد. خطرات عمل قلب باز با توجه به عوامل مختلفی چون نوع مشکل قلبی، نوع جراحی و وضعیت کلی سلامت بدن متفاوت خواهد بود. برخی از خطرات عبارتند از آریتمی (ضربان قلب نامنظم)، خونریزی، ایجاد لختههای خونی که باعث سکته مغزی یا ترومبوآمبولی وریدی (VTE) میشوند، آسیب به بافتهای مختلفی چون اقلب، کلیهها، کبد و ریهها، عفونت، تب، تورم یا سایر علائم التهاب در محل برش، از دست دادن حافظه، ذات الریه و از همه مهمتر مرگ! به طور کلی، اگر جراحی قلب در شرایط اضطراری (مثلاً در هنگام حمله قلبی) انجام شود، خطر عوارض آن بیشتر است. همچنین در صورت ابتلا به بیماریها یا شرایط دیگر مانند دیابت، بیماری کلیوی، بیماری ریوی یا بیماری شریان محیطی (PAD) هم این خطرات بیشتر خواهند بود. یک راه موثر برای بررسی بیشتر و بهتر شرایط هر بیمار مشاوره گرفتن از پزشک متخصص است. به همین منظور میتوانید از طریق وبسایت دکترتو اقدام به ثبت و دریافت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین از پزشک متخصص قلب و عروق و دکتر جراح قلب مورد نظر خود کنید.
خطرات عمل باز قلب چیست؟
عمل قلب باز، جان انسانها را نجات میدهد اما ممکن است با عوارض جانبی طولانی مدت مانند درد مزمن، مشکلات تمرکز، اضطراب، واکنشهای آلرژیک به بیهوشی، آریتمیها، خونریزی، آسیب به رگهای خونی اطراف، ریهها یا کلیهها، ابتلا به عفونتهای مختلف و سکته همراه باشد. مراقبتهای پس از عمل و تغییر عادات زندگی در به حداقل رساندن خطرات احتمالی کمک کننده خواهند بود. به شکلی که بیشتر عوارض جانبی ناشی از عمل قلب باز باید در عرض حدود ۶ ماه از بین بروند. پیروی از دستورالعملهای پزشک، تغییر و حفظ سبک زندگی درست و کاهش استرس برای دستیابی به این هدف ضروری است.
عوارض و خطرات | توضیحات |
---|---|
درد بعد از عمل | احساس ناراحتی و درد در ناحیه قفسه سینه و اطراف زخم معمول است. این درد به تدریج کاهش مییابد. |
خونریزی | خونریزی از لولههای تخلیه خون و در برخی موارد نیاز به انتقال خون |
تپش قلب و آریتمیها | ضربان قلب نامنظم که اغلب بعد از عمل برطرف میشود، ولی ممکن است برای مدتی ادامه یابد. |
حالت تهوع و هذیان | توهمات و مشکلات روانی که در برخی بیماران پس از عمل مشاهده میشود. |
بیقراری و خواب آلودگی | بیخوابی و مشکل در بازگشت انرژی پس از عمل به دلیل تأثیرات بیهوشی و داروها |
آب آوردن ریه | خطر ابتلا به ذات الریه و عفونتهای ریوی که میتواند منجر به بستری طولانی مدت شود. |
عفونت | عفونتهای سطحی یا عمیق که در برخی بیماران پس از جراحی ایجاد میشود. |
لخته خون | خطر لخته شدن خون به ویژه در ۲-۱۰ روز اول پس از جراحی |
آسیب به اعصاب و عضلات | آسیب به اعصاب یا عضلات به دلیل نحوه قرارگیری در طول جراحی یا پس از آن |
حمله قلبی یا سکته مغزی | خطر حمله قلبی یا سکته مغزی پس از عمل به ویژه در ۳۰ روز اول |
مشکلات کلیوی | آسیب حاد کلیه که در برخی بیماران گزارش شده است. |
افسردگی | افسردگی پس از عمل که معمولاً در ۱۵-۲۰٪ از بیماران مشاهده میشود. |
عوارض شایع بعد از عمل باز قلب
برخی عوارض جراحی قلب باز نسبت به سایر عوارض شایعتر هستند. یعنی این عوارض افراد بیشتری را تحت تاثیر قرار میدهند. در ادامه شما را با این عوارض آشنا کردهایم تا با رعایت برخی احتیاطات درصد درگیری با آنها را تا حد زیادی کاهش کاهش دهید.
۱. درد بعد از عمل قلب باز
طبیعی است که در روزهای اولیه پس از عمل کمی احساس ناراحتی در اطراف ناحیه زخم داشته باشید. جای نگرانی نیست چرا که این احساس به تدریج طی چند ماه آینده کاهش خواهد یافت. همچنین ممکن است درد و سفتی را در اطراف قفسه سینه، پشت و شانهها تجربه کنید، زیرا ماهیچهها و رباطهایی که در طول جراحی کشیده میشوند شروع به بهبود میکنند. این وضعیت هم خیلی زود بهبود مییابد.
۲. خونریزی بعد از جراحی باز قلب
همه بیماران در ساعات اولیه پس از جراحی قلب خونریزی خواهند داشت. خونریزی پس از عمل از طریق لولههای خاصی تخلیه شده و در فضای مشخصی که برای تخلیه است جمع آوری میشود. برخی افراد تنها دچار چند صد سی سی خونریزی میشوند که خیلی زود متوقف میشود. اما در برخی افراد هم خونریزی شدید است. نیاز به انتقال خون پس از جراحی قلب باز تقریباً ۳۰٪ است و خونریزی بیش از حد در حداقل ۱۰٪ از بیماران در اوایل دوره بعد از عمل رخ میدهد. میزان خونریزی ناشی از جراحی و نیاز به عمل مجدد در اوایل دوره بعد از عمل بین ۴٪ تا ۶٪ است.
۳. تپش قلب بعد از جراحی باز قلب
بیمارانی که عمل جراحی قلب باز انجام میدهند ممکن است متوجه علائمی مانند ضربان قلب نامنظم، تپش قلب، تنگی نفس، خستگی و ضعف شود. برخی از انواع آریتمیها مزمن هستند، اما AFib بعد از عمل اغلب تا زمان بهبودی قفسه سینه خود به خود برطرف میشود. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از موارد تپش قلب که پس از جراحی قلب باز اتفاق میافتد عموما در عرض چند ساعت از بین میرود. اما بیش از ۹۰ درصد موارد تا ۶ هفته ادامه داشته و سپس از بین میروند.
بعد از عمل قلبت، تپش قلب داری؟
از متخصص نوبت بگیر.
۴. احساس سنگینی در قفسه سینه
پس از عمل قلب باز ممکن است دردهای کوتاه و شدیدی در دو طرف قفسه سینه خود داشته باشید. ممکن است قفسه سینه، شانهها و قسمت بالایی پشت برای مدت زمان حدودی ۴ تا ۶ هفته درد و احساس سنگینی داشته باشد. علاوهبراین در طول چند ماه اول پس از جراحی، احساس بیحسی، سوزن سوزن شدن یا حتی حساسیت بیش از حد در اطراف برش قفسه سینه غیر معمول نیست. برخی از بیماران ممکن است این احساس را تنها در هنگام پوشیدن لباسهای تنگ تجربه کنند.
۵. حالت تهوع و هذیان بعد از عمل باز قلب
هذیان پس از عمل (POD) خطر مرگ و میر زیادی را به همراه دارد. توهمات در روزهای اولیه پس از جراحی قلب باز بسیار شایع است. تخمین زده میشود که تا ۴۰ درصد از مردم توهم و سایر جنبههای هذیان را پس از عمل جراحی خود تجربه کنند.
۶. بی قراری بعد از عمل قلب باز
ممکن است یک تا ۲ ماه طول بکشد تا انرژی شما بعد از عمل مجددا بازگردد. احساس بیخوابی به دلیل تأثیرات بیهوشی اتفاق رایجی است که پس از عمل باز قلب با آن روبهرو خواهید شد. درد پس از جراحی، داروها، اضطراب و تاثیر محیط بیمارستان بر روحیات بیمار همه و همه بر خواب و روتین زندگی تأثیر منفی میگذارند. در حالی که اکثر موارد بیخوابی پس از یک عمل جراحی خود به خود در عرض یک هفته برطرف میشود، ممکن است آن را مدت طولانی تجربه کنید.
عوارض جدی و خطرناک عمل باز قلب
برخی از عوارض شایعتر جراحی قلب به طور معمول در طول ساعات و روزهای بهبودی در بیمارستان درمان میشوند. به دلیل حضور کادر پزشکی در دوران پس از عمل و بستری در بیمارستان، خطرات این عوارض به وفور کاهش مییابد. عوارض شامل خونریزی، تغییر در ریتم قلب، مرگ، ایجاد لختههای خونی و سکته هستند که در ادامه هر یک را بیشتر توضیح دادهایم.
۱. آب آوردن ریه بعد از عمل قلب باز
ذات الریه بعد از عمل شایعترین عفونت پس از جراحی قلب است. این عارضه با افزایش خطرات عوارض جدی عمل قلب باز چون مرگ و میر، بستری شدن طولانی مدت در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) و بستری شدن در بیمارستان همراه است. مشکلات ریوی در گذشته، بستری طولانی در بیمارستان قبل از عمل جراحی قلب و کاهش میزان خونی که قلب با هر ضربان به بیرون پمپاژ میکند از جمله مواردی هستند که خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش میدهند.
۲. فیبریلاسیون دهلیزی و عمل باز قلب
فیبریلاسیون دهلیزی یکی از شایعترین عوارضی است که پس از جراحی عمل قلب باز ممکن است رخ دهد و به طور خاص در دورههای اولیه پس از عمل بیشتر مشاهده میشود. این اختلال ریتم قلبی معمولاً ناشی از تحریک سیستم عصبی و تغییرات التهابی است که در اثر جراحی قلب ایجاد میشود. دلایل متعددی میتوانند به بروز فیبریلاسیون دهلیزی پس از جراحی قلب باز منجر شوند، از جمله آسیبهای مکانیکی به بافتهای قلب، استرس ناشی از جراحی، تغییرات الکترولیتی، التهاب، و افزایش سطح استرس اکسیداتیو. همچنین، عوامل زمینهای مانند سن بالای بیمار، وجود بیماریهای قلبی-عروقی پیشین و اختلالات متابولیکی نیز میتوانند خطر بروز این عارضه را افزایش دهند. در ادامه به برخی از عوامل اصلی دخیل در این وضعیت اشاره میشود:
- استرس فیزیکی و التهاب در قلب ناشی از این روش
- بروز تغییرات در سیستم عصبی سمپاتیک پس از جراحی
- عوارض جانبی دارو
- محدود شدن خون رسانی به دهلیز (ایسکمی)
- عدم تعادل در الکترولیتها و سایر مواد موجود در خون
- ایجاد یک عارضه جدی به نام سپسیست
- تغییرات در جریان خون قلب
۳. عفونت بعد از عمل باز قلب
تعداد کمی از افرادی که جراحی قلب انجام میدهند (چیزی بین سه تا شش درصد) دچار عفونت میشوند. ابتلا به عفونت ممکن است مدت کوتاهی پس از جراحی یا چندین ماه، حتی سالها بعد از آن رخ دهد. در تعداد بسیار کمی از افرادی که جراحی قلب باز انجام میدهند، یک باکتری به نام مایکوباکتریوم chimaera علت عفونت است. عوارض عفونی گ مرگ و میر پس از عمل را بیش از ۵ برابر افزایش میدهد و بهبودی را طولانی میکند.
نگران عفونت بعد از عمل قلبی؟ مشاوره بگیر.
۴. خطر لخته شدن خون بعد از عمل باز قلب
به طور کلی لختههای خونی پرخطر در ۳ ماه اول پس از جراحی و در اوایل ۲ تا ۱۰ روز پس از جراحی ظاهر میشوند. احتمال تشکیل لختههای خون در حین یا بعد از عمل جراحی بیشتر از سایر زمانها است. دلایل زیادی برای این اتفاق وجود دارد که اصلیترین آنها عدم فعالیت در این زمان است. اگر جراحی نیاز به بریدن یا ترمیم شریانها یا وریدهای بدن داشته باشد، خطر لخته شدن خون نیز بیشتر خواهد شد؛ زیرا بدن لختههای خونی را برای متوقف کردن خونریزی ایجاد میکند.
۵. آسیب به اعصاب یا عضلات
نوروپاتی اولنار یک عارضه ثبت شده پس از بسیاری از عملها، به ویژه پس از عمل قلب باز است. اعتقاد بر این است که اختلال عملکرد عصبی ممکن است به دلیل قرارگیری نادرست ساعد و دستها در حین یا پس از عمل باشد. همچنین به نظر میرسد که آسیب عصب بین دندهای در سه چهارم بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب باز قرار میگیرند رخ میدهد.
۶. حمله قلبی یا سکته مغزی
هم قلب و هم شریانهای کرونری که قلب را با خون تغذیه میکنند، پس از پیوند عروق کرونر (به ویژه در ۳۰ روز اول پس از جراحی) در وضعیتی هستند که آسیب پذیرتر خواهند بود. برخی از افرادی که پیوند بای پس عروق کرونر دارند، در حین جراحی یا مدت کوتاهی پس از آن دچار حمله قلبی میشوند. جراحی قلب مانند ترمیم دریچه یا کاشت استنت هم در معرض خطر سکته مغزی هستند.
۷. مشکلات کلیوی
آسیب حاد کلیه یک عارضه شایع در بیماران جراحی قلب بوده که میزان بروز آن بین ۲۰ تا ۳۰ درصد گزارش شده است. آسیب جدی کلیه حدود ۳۰ درصد از افرادی را که جراحی قلب انجام دادهاند تحت تاثیر قرار میدهد. به همین دلیل لازم است که اگر برای جراحی قلب برنامهای دارید با پزشک خود در مورد تمام عوارض احتمالی از جمله نارسایی کلیه صحبت کنید.
۸. افسردگی بعد از عمل قلب باز
شیوع دوره افسردگی اساسی در بین بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر ۱۵ تا ۲۰ درصد است. برخی از متخصصان بر این باورند که میزان افسردگی پس از جراحی بای پس بسیار بیشتر از سایر انواع جراحی است، اما همه این موضوع را قبول ندارند. خوشبختانه اکثریت قریب به اتفاق بیماران ظرف شش ماه بهبود مییابند.
عوارض عمل قلب باز در سن بالا
عمل قلب باز در سن بالا ممکن است با خطرات و عوارض بیشتری همراه باشد. با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیفتر میشود و توانایی بدن در بهبود سریعتر کاهش مییابد. برخی از عوارض انجام این عمل در سنین بالاتر عبارتند از:
- آریتمی
- خونریزی
- عفونت
- مشکلات کلیوی
- ترومبوز
- حمله قلبی
- مشکلات حافظه
- ذات الریه
- سکته
- تنگی نفس
- آسیب ایسکمیک قلب
- بیماری ریه
احتمال مرگ بعد از عمل باز قلب چقدر است؟
احتمال مرگ بعد از عمل قلب باز معمولاً کم است و به طور کلی بین یک تا ۳ درصد گزارش میشود. این میزان به عواملی مانند سن بیمار، وضعیت سلامت عمومی، بیماریهای همراه (مانند دیابت یا فشار خون) و نوع جراحی بستگی دارد. پزشکان با مراقبتهای پیش و پس از عمل سعی میکنند این احتمال را به حداقل برسانند.
طول عمر بعد از عمل قلب باز
طول عمر پس از عمل قلب باز به عوامل متعددی بستگی دارد و در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. شرایط جسمانی بیمار پیش از عمل، نوع بیماری قلبی، موفقیت جراحی، رعایت دستورات پزشکی پس از عمل، و سبک زندگی فرد، همگی نقش مهمی در تعیین طول عمر بیمار دارند. به همین دلیل، ارائه یک عدد دقیق برای همه افراد ممکن نیست. به طور کلی، افرادی که پس از جراحی تغییرات مثبتی در سبک زندگی خود ایجاد میکنند، از جمله ترک سیگار، داشتن رژیم غذایی سالم، مدیریت استرس، و انجام فعالیتهای ورزشی منظم، احتمالاً عمر طولانیتر و کیفیت زندگی بهتری خواهند داشت.
روش های پیشگیری از خطرات عمل باز قلب
به منظور پیشگیری از خطرات احتمالی عمل قلب باز پزشک معاینه فیزیکی و آزمایشهای تشخیصی از جمله الکتروکاردیوگرافی، عکسبرداری با اشعه ایکس قفسه سینه، اکوکاردیوگرام و آنژیوگرافی عروق کرونر را پیش از عمل انجام میدهد. همچنین سایر شرایط پزشکی مانند دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و سکته را هم ارزیابی میکند و زمان انعقاد خون و آزمایشهای عملکرد ریه را انجام میدهد.
توصیههایی درباره تنظیم سبک زندگی مانند رک سیگار، اجتناب از مصرف الکل و کاهش وزن هم به بیمار میشود. علاوهبراین قطع مصرف داروهای خاص مانند رقیق کنندههای خون و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و ناشتا بودن ۸ ساعت قبل از جراحی هم برخی احتیاطاتی هستند که از خطرات احتمالی تا حد زیادی پیشگیری خواهند کرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
جراحی قلب باز نوعی جراحی قلب شامل باز کردن دیواره قفسه سینه برای دسترسی بهتر جراح به قلب است. این جراحی راهی برای درمان بسیاری از مشکلات قلبی است. برای دسترسی به قلب، جراحان جناغ (استخوان سینه) شما را بریده و دندهها را باز میکنند. این روش در صورتی انجام میشود که بیمار به اندازه کافی قوی باشد و بتواند این جراحی را تحمل کند. اگر جراحی قلب باز برای فردی مناسب نیست، جراح بسیاری از انواع جراحی قلب را از طریق برشهای کوچکتر و کمتر تهاجمی انجام خواهد داد. اما خطرات عمل باز قلب چیست؟
مانند همه روشها، اکثر جراحیهای قلب مانند عمل قلب باز خطرات بالقوه زیادی دارند. با این حال، این خطر در بیماران مبتلا به دیابت، بیماریهای کلیوی، بیماری ریوی یا بیماری شریان محیطی به طور قابل توجهی بالاتر است. به شکلی که در برخی از این بیماران انجام این عمل با خطر مرگ بیمار همراه خواهد بود؛ موضوعی که در این مطلب به آن پرداختیم و از روشهای جلوگیری از این اتفاق هم صحبت کردیم. اگر نگران این موضوع هستید و تابحال پزشک شما آن را به شکل دقیق برایتان شرح نداده همین حالا با یک متخصص جراح قلب و دکتر قلب و عروق مشورت کنید. وبسایت دکترتو راهی مناسب برای دریافت نوبت ویزیت آنلاین و حضوری از بهترین پزشکان در سرتاسر ایران است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!