فهرست مطالب
دل درد در بارداری جز علائمی است که تقریبا بیشتر مادران را درگیر خود می‌کند. بارداری دوران هیجان انگیزی است که بدن تغییرات زیادی را تجربه می‌کند. بااین‌حال که علائم غیرمنتظره در این دوران نگران کننده خواهد بود، اما دل درد مگر در موارد خاص اتفاقی چندان عجیب و غیرمنتظره‌ای نیست. در این مطلب دلایل شایع و کمتر شایع درد شکم در دوران بارداری و زمانی که باید در مورد آن با پزشک خود صحبت کنید، آورده شده است. یادگیری نحوه مدیریت درد می‌تواند به شما در گذراندن هرچه بهتر این دوران شیرین کمک کند. به همین خاطر توصیه می‌شود که در صورت بروز دردهایی که باعث نگرانی یا ناراحتی شما می‌شود، با پزشک متخصص صحبت کنید. اگر در حال تجربه چنین شرایطی هستید خیلی زود از یک پزشک متخصص زنان یا مامایی مشاوره بگیرید. برای دریافت مشاوره هم به صورت آنلاین و هم حضوری هم می‌توانید از سایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو کمکتان می‌کند تا برای بررسی سلامت خود خیلی زود اقدام کنید.
دل درد در بارداری
دل درد یا گرفتگی شکم در بارداری شایع بوده و معمولاً جای نگرانی ندارند. اما گاهی اوقات می‌توانند نشانه مشکلی جدی‌تر باشد نیازمند بررسی بیشتر است. اگر درد خفیف باشد و در هنگام تغییر وضعیت و استراحت از بین برود، احتمالاً جای نگرانی نیست. اما اگر معده درد دارید و نگران وضعیت خود هستید، با ماما یا پزشک خود تماس بگیرید. دردهای بی‌ضرری که عموما مبهم یا تیز هستند ممکن است ناشی از مواردی چون درد رباط، یبوست (که در بارداری رایج است.) یا نفخ باشد. در ادامه این موضوع را بیشتر شرح داده‌ایم و درباره علل آن به طور دقیق‌تری صحبت کرده‌ایم.
دل درد در بارداری به دلایلی مختلفی اتفاق می‌افتد که برخی بی‌خطر و برخی دیگر جدی هستند.علت دل درد در بارداری
همانطور که بدن شما تغییرات قابل توجهی را تجربه می کند، گاهی اوقات احساس ناراحتی خواهید داشت. همانطور که کودک شما رشد می‌کند، وزن بیشتری در شکم خود حمل می‌کنید و سایر اندام‌های شما از نقطه اصلی خود خارج می‌شوند. این موضوع می‌تواند منجر به برخی از علل شایع درد شکم در دوران بارداری شود که به راحتی قابل کنترل هستند و احتمالاً خود به خود از بین خواهند رفت. این علل عبارتند از:
| علت | درمان |
|---|---|
| مشکلات گوارشی | جنین درحال رشد در بدن شما به خصوص در سه ماهه دوم و سوم فشار زیادی به معده و روده وارد می‌کند. درد گوارشی در معده ممکن است ناشی از هر چیزی مانند نفخ و یبوست باشد. اگر به نظر می‌رسد که درد شما به غذا خوردن مرتبط است، روی نوشیدن مقدار زیادی آب و افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی خود تمرکز کنید. |
| کشیده شدن عضلات | اکثر زنان در طول بارداری دچار اضافه وزن زیادی می‌شوند. این وزن، همراه با تأثیر هورمون‌های شما روی عضلات و رباط‌ها، می‌تواند به راحتی منجر به کشیدگی عضلات پشت، پهلوها و شکم و بروز احساس درد در ناحیه شکم شود. |
| گرفتگی | این که در دوران بارداری پریود نمی‌شوید، به این معنی نیست که گرفتگی نخواهید داشت. رحم شما به طور چشمگیری در حال کشیده شدن است. کشیدگی‌ها و در نتیجه گرفتگی‌های ناشی از آن مانند دردهای قاعدگی دردناک هستند، اما اغلب با گرما تسکین یافته یا خود به خود از بین می‌روند. |
| انقباضات براکستون هیکس | بدن شما گاهی اوقات برای زایمان واقعی با انقباضات براکستون هیکس، که به عنوان درد زایمان کاذب نیز شناخته می‌شود، تمرین می‌کند. این دردها به طور کلی بسیار خفیف‌تر از درد زایمان واقعی هستند؛ این دردها نامنظم بوده، قوی‌تر شروع شده و سپس ضعیف‌تر می‌شوند. |
۱. علت دل درد در بارداری سه ماه اول
گرفتگی عضلات (که کمی شبیه دردهای پریود است.) در اوایل بارداری بسیار شایع است. این دردها معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی و رشد رحم ایجاد می‌شوند. اما گاهی اوقات دل دردهای سه ماهه اول بارداری می‌تواند نشانه موضوع جدی‌تری باشد. مثلا:
- حاملگی خارج رحمی
- سقط جنین
- آپاندیسیت
- عفونت دستگاه ادراری (UTI)
متن انگلیسی:
clearblue
You may get cramps in your abdomen in early pregnancy as your womb starts to expand. Your ligaments will also stretch as your bump grows, but hormones can also cause constipation or trapped gas that also add to the cramping sensation.
ترجمه متن:
ممکن است در اوایل بارداری که رحم شما شروع به بزرگ شدن می‌کند، گرفتگی شکم داشته باشید. با رشد شکم، رباط‌ها نیز کشیده می‌شوند؛ اما هورمون‌ها نیز باعث یبوست یا نفخ می‌شوند که به احساس گرفتگی می‌افزاید.
بارداری خارج رحمی و دل درد
حاملگی خارج از رحم زمانی رخ می‌دهد که تخمک بارور شده به جای پیوستن به دیواره رحم، در خارج از رحم، معمولاً در لوله‌های فالوپ کاشته می‌شود. این نوع بارداری می‌تواند باعث دل درد شدید و ناگهانی، به ویژه در یک طرف پایین شکم، شود. درد ممکن است با خونریزی واژینال، سرگیجه، یا ضعف همراه باشد. بارداری خارج رحمی نیاز به درمان فوری دارد، زیرا می‌تواند منجر به پارگی لوله‌های فالوپ و خونریزی داخلی خطرناک شود. ممکن است بارداری خارج رحمی با درد لگن، شکم یا حتی شانه یا گردن نمایان شود. درد از خفیف و مبهم تا شدید و تیز متغیر خواهد بود.
سقط جنین و دل درد در بارداری
یکی از نشانه‌های سقط جنین احساس دل درد است. چه سقط شما با جراحی باشد یا مصرف دارو، شما دچار خونریزی و درد شکم خواهید شد. بعد از سقط جنین احساس گرفتگی و درد معده هم رایج است. این درد معمولاً ۲ تا ۳ روز ادامه خواهد داشت اما باید با گذشت زمان کاهش پیدا کند.
نگران وضعیت دل درد در بارداری هستی؟
برای بررسی نوبت بگیر.
۲. علت دل درد در بارداری در سه ماهه دوم
دل درد در سه ماهه دوم بارداری اغلب به دلیل بروز درد در رباط گرد است. رحم شما در حال بزرگ شدن است و این اتفاق باعث کشیدگی رباط‌ها می‌شود. این درد می‌تواند باعث درد در قسمت تحتانی شکم، کشاله ران یا باسن و در یک یا هر دو طرف آن ایجاد شود. اگر چنین دردهایی دارید، مهم است که توسط پزشک عمومی، متخصص زنان و زایمان یا ماما معاینه شوید.
۳. علت دل درد در سه ماهه سوم بارداری
بدن در طول بارداری در حال رشد و تطبیق است و برخی از این تغییرات باعث درد قفسه سینه خواهد شد. رحم در حال انبساط می‌تواند به دیافراگم فشار بیاورد. همچنین سینه‌ها هم بزرگ‌تر می‌شود و قفسه سینه پهن خواهد شد. هر دو این تغییرات باعث فشار و احتمالا درد همراه با تنگی نفس می‌شوند.
یبوست و دل درد در بارداری
یبوست یک مشکل رایج در بین زنان باردار است. نوسانات هورمونی، رژیم غذایی با کمبود مایعات یا فیبر، ورزش نکردن، مصرف قرص آهن یا تحول اضطراب همگی منجر به یبوست می‌شوند. یکی از علائم یبوست در بارداری ممکن است درد شدید باشد که اغلب با گرفتگی یا درد تیز و کوبنده همراه است.
اصلی‌ترین علت دل درد در سه ماهه سوم بارداری می‌تواند بزرگ شدن جنین باشد.درد رباط گرد رحمی در بارداری
همانطور که کودک شما رشد می کند، رباط‌های گرد رحمی برای محافظت از رحم در حال رشد کشیده و طولانی‌تر می‌شوند. این اتفاق گاهی اوقات باعث اسپاسم (انقباض) آن‌ها و درد رباط گرد می‌شود. علاوه‌براین، حرکات ناگهانی مانند بلند شدن ناگهانی یا دراز کشیدن، افزایش ناگهانی فشار شکم ناشی از عطسه، سرفه یا خنده و ایستادن برای مدت طولانی هم باعث درد رباط گرد رحمی می‌شوند.
عفونت ادراری و دل درد بارداری
علائم سیستیت در بیماران باردار و غیرباردار یکسان است. عفونت ادراری مشکل شایعی است که بسیاری از خانم‌ها را در دوران بارداری درگیر خود می‌کند. ابتلا به آن علل مختلفی داشته و با علائم زیادی هم قابل تشخیص و بررسی است. یکی از عوارض ابتلا به عفونت ادراری در بارداری بروز دل درد در بارداری است.
پره اکلامپسی و دل درد بارداری
سردردهای شدیدی که با مصرف مسکن‌های ساده برطرف نشود، مشکلات بینایی مانند تاری دید، سوزش سر دل و البته درد شکم که بیشتر در قسمت بالای شکم، درست زیر دنده‌ها و درست در سمت راست اتفاق می‌افتد از نشانه‌های رایج پره اکلامپسی هستند.
زایمان زودرس و دل درد بارداری
ممکن است با دانستن علائم هشدار دهنده زایمان زودرس و در صورت بروز این علائم با مراجعه به موقع به مرکز درمانی یا تماس با پزشک یا مامای خود از زایمان زودرس جلوگیری کنید. علائم و نشانه‌های هشدار دهنده برای زایمان زودرس که باید به موقع به پزشک یا ماما اطلاع داده شوند عبارتند از:
- انقباضات رحمی که شش بار یا بیشتر در یک ساعت اتفاق می‌افتد.
- گرفتگی‌های قاعدگی در قسمت پایین شکم احساس می‌شود و حالت رفت و برگشتی دارند.
- کمردرد مبهم در زیر خط کمر که ممکن است قطع شود و دوباره احساس شود.
- فشار لگنی قطع و وصل شونده که احساس می‌کنید کودک در حال فشار دادن به پایین است.
- گرفتگی شکم که همراه با اسهال با بدون اسهال اتفاق می‌افتد.
- افزایش یا تغییر در ترشحات واژن مانند تبدیل شدن به ترشحات مخاطی، آبکی یا خونی.
متن انگلیسی:
myhealth.alberta
When belly pain is caused by labour, it can feel like mild or menstrual-like cramps in your lower belly. These cramps are probably contractions. They can happen in your second or third trimester.
ترجمه متن:
هنگامی که درد شکم به دلیل زایمان ایجاد می شود، احتمالا مانند دردهای خفیف یا قاعدگی در قسمت پایین شکم خواهد بود. این گرفتگی‌ها احتمالاً انقباض هستند که در سه ماهه دوم یا سوم رخ می‌دهند.
دردهای کاذب بارداری
انقباضات براکستون هیکس که به عنوان دردهای زایمانی پرودرومال یا کاذب نیز شناخته می‌شوند، انقباضات رحمی هستند که معمولاً تا سه ماهه دوم یا سوم بارداری احساس نخواهند شد. انقباضات براکستون هیکس روش بدن برای آماده شدن برای زایمان واقعی است؛ اما این انقباضات نشان دهنده شروع زایمان نیست. اگر موارد زیر را تجربه می‌کنید، درد شما از نوع درد کاذب بارداری است.
- انقباضات به طور منظم رخ نمی‌دهند و به هم نزدیک نمی‌شوند.
- درد با راه رفتن یا استراحت یا با تغییر وضعیت متوقف می‌شود.
- درد معمولا ضعیف بوده، تشدید نمی‌شوند یا به صورت شدید شروع شده و به مرور ضعیف‌تر می‌شوند.
- معمولاً درد فقط در قسمت جلویی بدن احساس می‌شود.
۴. علت دل درد صبحگاهی در بارداری
اضافه وزن نوزاد، تغییر بدن و جابجایی اندام‌ها برخی از دلایل موثر در دل دردهای صبحگاهی مادران بارداری هستند. اما این اتفاق ممکن است دلایل دیگری هم داشته باشد که در برخی موارد جدی هستند. در صورتی که با دل درد از خواب بیدار شدید و پس از چند ساعت درد شما بهبود پیدا نکرد ترجیحا با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید.
درمان دل درد در بارداری با حمام آب گرم و کمی استراحت ممکن است.۵. دردهای خطرناک شکم در دوران بارداری
بیشتر علل درد شکم در دوران بارداری جای نگرانی ندارد، اما برخی از دردها هم نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند. اگر مشکوک به ابتلا به هر یک از مشکلات زیر هستید فوراً از یک پزشک متخصص کمک بگیرید:
- آپاندیسیت: آپاندیسیت عفونت آپاندیس بوده که حتی در دوران بارداری نیز ممکن است رخ دهد. این مشکل نیاز به درمان فوری دارد.
- سنگ کیسه صفرا: کیسه صفرا به هضم غذاهای چرب کمک می‌کند. هنگامی که باردار هستید، هورمون‌ها و سیستم گوارشی شما بر کیسه صفرا تأثیر گذاشته و باعث ایجاد سنگ کیسه صفرا می‌شود. این سنگ باعث بروز درد شدید و کوبنده در سمت راست بالای شکم، حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها و تب می‌شود.
- پره اکلامپسی: پره اکلامپسی یک بیماری خطرناک است که فقط در افراد باردار دیده می‌شود. در صورت ابتلا به این مشکل بدن شما با افزایش فشار خون به بارداری واکنش نشان می‌دهد. فشار خون شما ممکن است آنقدر بالا برود که به کبد و کلیه آسیب برساند. علائم پره اکلامپسی شامل درد بالای شکم در سمت راست، تاری دید، سردردهای شدید، تنگی نفس، حالت تهوع و کاهش میزان ادرار است.
- حاملگی خارج از رحم: این زمانی است که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم، به عنوان مثال در لوله فالوپ، کاشته می‌شود. در چنین شرایطی بارداری نمی‌تواند ادامه یابد و باید با دارو یا جراحی متوقف شود. علائم معمولاً بین هفته‌های ۴ تا ۱۲ بارداری ظاهر شده و می‌توانند شامل درد شکم و خونریزی، درد در نوک شانه و ناراحتی هنگام مدفوع یا ادرار باشد.
- زایمان زودرس: اگر کمتر از هفته ۳۷ باردار هستید و به طور منظم گرفتگی یا سفت شدن شکم دارید، با ماما تماس بگیرید. این علائم نشانه زایمان زودرس هستند.
- جدا شدن جفت: زمانی است که جفت شروع به دور شدن از دیواره رحم می‌کند و معمولاً باعث خونریزی و درد شدید دائمی می‌شود.
- UTI (عفونت مجاری ادراری): در بارداری شایع است و معمولاً به راحتی قابل درمان است. این عفونت در برخی افراد باعث درد شکم می‌شود.
- سقط جنین: اگر درد شدید در سمت راست پایین شکم همراه با لکه بینی دارید، احتمالا جنین شما سقط شده است. سقط جنین را نمی‌توان متوقف کرد.
تشخیص علل دل درد در بارداری
در طول سه ماهه اول بارداری، علل شایع درد شکم و لگن شامل نارسایی اولیه بارداری و حاملگی خارج از رحم است. در طول سه ماهه دوم و سوم، علل درد شامل زایمان زودرس، جدا شدن جفت و پارگی رحم است.
MRI در ارزیابی درد شکم در دوران بارداری، به ویژه در تشخیص آپاندیسیت، که شایع‌ترین علت در شکمی حاد در بارداری است، بسیار موثر خواهد بود.
درمان دل درد در بارداری
درمان دل درد در بارداری با روش‌های مختلفی ممکن است. وقتی درد شکم خفیف است و علامتی از شروع روند زایمان نیست توصیه می‌شود که موارد زیر را برای درمان آن انجام دهید و در صورت ادامه و افزایش شدت درد به پزشک مراجعه کنید:
- تا زمانی که احساس بهتری داشته باشید استراحت کنید.
- حمام آب گرم بگیرید.
- در صورت داشتن درد مختصر ناشی از کشیدگی رباط‌های گرد، تمرینات کششی ملایم را امتحان کنید.
- اگر ناراحتی گوارشی دارید، مایعات کافی بنوشید و به مواد غذایی مصرفی خود توجه کافی داشته باشید.
دنبال روش‌های درمان دل درد در بارداری هستی؟ از پزشک کمک بگیر.
عوارض دل درد در بارداری
یکی از عوارض بارداری دل درد در موارد خاصی است که می‌تواند شامل خونریزی غیرقابل کنترل باشد. این خونریزی در برخی موارد می‌تواند منجر به مرگ مادر، انسداد روده، آبسه و فیستول در صورت تشکیل لیتوپدیون شود که حاملگی شکمی مرده و کلسیفیه است.
پیشگیری از دل درد در بارداری
این صحبت شاید تکراری به نظر برسد اما حقیقتا که درست است؛ پیشگیری بهتر از درمان است. حتی اگر نگرانی در رابطه با دل درد در بارداری باشد هم باید به این اصطلاح معروف دقت داشت. به همین دلیل در این قسمت درباره روش‌های جلوگیری از دل درد در بارداری صحبت کرده‌ایم تا خطرات ناشی از ابتلا به آن را تا حد قابل توجهی کاهش دهیم. این روش‌های پیشگیری عبارتند از:
- در صورت داشتن درد مختصر ناشی از کشیدگی رباط‌های گرد، مراقب نحوه حرکت خود باشید.
- تمرینات کششی ملایم را امتحان کنید.
- هنگام چرخش در رختخواب یا بلند شدن از روی صندلی کمی آهسته‌تر حرکت کنید تا رباط‌ها به سرعت کشیده نشوند.
- پیش از سرفه یا عطسه کمی به جلو خم شوید.
- ورزش منظم عضلات شکم را تقویت می‌کند. مراقب باشید از انجام تمرینات ورزشی در حالی که بیش از چند دقیقه به پشت دراز کشیده‌اید پس از سه ماهه اول بارداری خودداری کنید، زیرا ممکن است جریان خون در جنین در حال رشد را کاهش دهد.
- هر روز مقدار زیادی آب بنوشید.
- وعده‌های غذایی کوچک را بیشتر مصرف کنید.
- مصرف غذاهایی که موجب نفخ می‌شوند را محدود کنید.
- اطمینان حاصل کنید که وعده‌های غذایی شما متعادل و سرشار از فیبر باشد. (میوه و سبزیجات فراوان بخورید.)
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
علل جزئی دل درد در بارداری معمولاً پس از مدتی خود به خود از بین می‌روند؛ به خصوص اگر به کمک پدهای حرارتی درمان شوند. اما در برخی موارد، درد نشانه اورژانس است و باید سریعا به پزشک گزارش شود. به همین علت توصیه می‌شود که اگر شاهد مواردی مانند درد مداوم یا شدید در شکم یا کمر، دردهای تشدید شونده در شب یا زمانی که دراز کشیده‌اید، هستید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت نیاز به یک پزشک متخصص زنان و یا دکتر مامایی هم می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام به دریافت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!