تقویت مهارت های دست ورزی کودکان

انجام کارهای ظریف مانند بستن دکمه‌ها، کار با قیچی، درست کردن پازل و… به توسعه مهارت‌های دست‌ورزی نیاز دارد. اهمیت وجود این مهارت برای انجام فعالیت‌های روزمره ممکن است برای بزرگسالان مشخص نباشد، ولی تقویت آن در کودکان بسیار حائز اهمیت است. برای تقویت مهارت‌های پایه مانند دست‌ورزی در کودکان روش‌های متعدد و ساده‌ای وجود دارند که کودک را وادار به استفاده از عضلات خاصی می‌کنند. مهارت‌‌های دست‌ورزی باید در سنین پیش از دبستان تقویت شوند. در کاردرمانی دست با روش‌هایی مانند شن‌بازی، بستن دکمه و زیپ، نقاشی کشیدن و رنگ کردن، به تقویت این مهارت‌ها کمک می‌شود. با ما همراه باشید تا راه‌های تقویت این مهارت را به شما توضیح دهیم.

مهارت دست‌ورزی چیست؟

هنگامی که کودک شروع به استفاده از عضلات کوچک‌تر دست، مچ دست و انگشتان خود می‌کند، می‌توان گفت که تقویت مهارت‌های دست‌ورزی او آغاز شده است. از کارهایی که باعث رشد این مهارت در کودکان کوچک می‌شوند می‌توان گرفتن، نگهداشتن، پرتاب کردن، فشار دادن و نگهداشتن جسمی بین دو انگشت اشاره و شست را نام برد.

با استفاده از روش‌هایی مانند کاردرمانی دست می‌توان مهارت‌های حرکتی ظریف کودکان را تقویت کرد‌. بهره‌گیری از وسایل و سرگرمی‌های مختلفی که کودک هم بتواند با آن‌ها بازی کند و هم از عضلات کوچکش استفاده کند، روشی موثر برای تقویت چنین مهارت‌هایی به شمار می‌رود. در انتخاب وسایل مناسب باید سن کودک را در نظر گرفت. جنسیت تفاوتی در انتخاب روش مناسب ندارد.

روش‌های تقویت مهارت‌های دست‌ورزی

مهارت‌های دست‌ورزی کودک حین انجام فعالیت‌هایی مانند نقاشی کشیدن، بستن بند کفش، درست کردن پازل و… تقویت می‌یایند. در کاردرمانی دست معمولاً از بازی‌ها و سرگرمی‌های کودکانه برای تقویت مهارت‌های دست‌ورزی استفاده می‌شود که به افزایش خلاقیت نیز کمک می‌کند.

در این کاردرمانی، زمینه مناسبی برای تقویت توانایی کودکان در استفاده از عضلات دست برای انجام کارهای مختلف فراهم می‌شود. تعدادی از روش‌های موثر برای تقویت چنین مهارت‌هایی در کودکان در زیر آورده شده‌اند.

دست‌ورزی با خمیربازی

دست‌ورزی با خمیر یکی از تفریحات مورد علاقه کودکان است. با این کاردرمانی دست هم می‌توان کودک را سرگرم کرد و هم به تقویت عضلات دست به صورت نامحسوس پرداخت. کودکان با شکل دادن به خمیربازی‌ها و ساخت اشکال جدید و متنوع، احساس قدرتمندی و رضایت می‌کنند. علاوه بر این، گل‌بازی یا خمیربازی به افزایش آرامش و کنترل هیجانات نیز کمک می‌کند.

کار با قیچی مخصوص کودک

از دیگر فعالیت‌هایی که در کاردرمانی دست برای تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودکان استفاده می‌شود، کار با قیچی‌های مخصوص است. با تهیه قیچی‌هایی تنها دارای قابلیت برش کاغذ هستند و کاغذهای باطله یا کاغذ رنگی، می‌توانید هم کودک خود را سرگرم کرده و هم به افزایش هماهنگی بین چشم و دست او کمک کنید. می‌توان چند مجله قدیمی در اختیار کودک قرار داد تا عکس‌های جالب آن را برش دهد.

استفاده از مدادرنگی و نقاشی

نقاشی کشیدن و رنگ گردن آن با مدادرنگی هم تفریحی جالب و هم روشی ایده‌آل برای کاردرمانی با دست برای کودکان است. نقاشی کشیدن توسط مداد نقش موثری در تقویت عضلات و مهارت‌های دست دارد.

با تشویق کودک به نقاشی و رنگ‌آمیزی، می‌توانید مهارت‌های دست‌ورزی او را تقویت کنید و همچنین خلاقیت‌ وی را به چالش بکشید. مدادرنگی، گچ، رنگ‌های انگشتی، رنگ‌آمیزی با قلمو و… از ابزارهای مناسب برای تقویت این مهارت کودکان هستند.

دست‌ورزی با طناب و بند کفش

بستن بند کفش از دیگر تمرین‌های کاردرمانی دست محسوب می‌شود که به تقویت دست‌ورزی کمک می‌کند. برای تقویت مهارت‌ دست‌ورزی کودک خود کافیست روی یک مقوا یا کارتن چند سوراخ ایجاد کنید و از کودک خود بخواهید که دو طناب را از آن‌ها مانند بستن بند کفش رد کند. بدین ترتیب کودک مجبور به استفاده از عضلات کوچک دست‌ها و انگشتان می‌شود و مهارت‌های دست‌ورزی وی بهبود می‌یابند.

بازی با گیره

تقویت مهارت دست‌ورزی با روش‌های بسیار ساده و کاربردی امکان‌پذیر است. در این روش تعدادی جسم کوچک مانند برنج، لوبیا، پنبه یا مقواهای کوچک را داخل ظرفی بریزید و از کودک بخواهید با استفاده از گیره لباس آن‌ها را به ظرف دیگر منتقل کند. این تمرین ممکن است بسیار ساده به نظر برسد، اما نقش موثری بر تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودکان دارد.

بستن دکمه و زیپ

در کاردرمانی از روش بستن دکمه و زیپ برای تقویت مهارت‌های دست‌ورزی استفاده می‌شود. در این روش از کودک می‌خواهند زیپ و دکمه‌های لباس را ببندد و باز کند. برای هیجان‌انگیزتر کردن موقعیت، یک مسابقه تدارک می‌بینند و اعلام می‌کنند هر کس طی ۱ الی ۲ دقیقه زیپ و دکمه بیشتری را بسته باشد، برنده است. بدین ترتیب کودک سرذوق می‌آید و به صورت ناخودآگاه از تمام عضلات دست خود استفاده می‌کند.

چرخاندن دست

از دیگر روش‌های مناسب در کاردرمانی دست، انجام فعالیت‌هایی مانند چرخاندن فرمان با دست است. برای انجام این روش با یک قطعه کارتن، یک ماز درست می‌کنند و تیله‌ای روی آن قرار می‌دهند و از کودک می‌خواهند با چرخاندن کارتن تیله را به مقصد منتقل کند. کودک با چرخاندن کارتن به شکل فرمان هم سرگرم می‌شود و هم مهارت‌های دست‌ورزشی وی تقویت می‌یابند.

شن بازی

شن بازی از دیگر روش‌های موثر برای تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودکان است. پر و خالی کردن قالب‌های شن، ایجاد تونل زیر شن‌ها و پیدا کردن اجسام و اسباب‌بازی‌هایی که زیر شن پنهان می‌شوند، از فعالیت‌هایی هستند که مهارت‌های دستی کودکان را توسعه می‌دهند. شن‌بازی علاوه بر تقویت مهارت دست‌ورزی، باعث ایجاد آرامش و کنترل هیجان کودکان نیز خواهد شد.

سخن پایانی

تقویت مهارت‌های دست‌ورزی در کودکان بسیار مهم است و پیش از دبستان می‌بایست با کاردرمانی دست آن را بهبود بخشید. روش‌های زیادی مانند نقاشی کشیدن، بازی با خمیربازی، شن‌بازی، کار با قیچی و… به تقویت مهارت‌های دست‌ورزی کودک کمک می‌کنند. کلینیک طراوت تهرانسر یکی از بهترین مراکز تخصصی در زمینه کاردرمانی با دست است که تکنیک‌های جدید و موثر برای کاردرمانی با دست و کاردرمانی سندروم داون را ارائه می‌دهد.