فهرست مطالب
آنژیوگرافی یکی از مهمترین و رایجترین روشهای تصویربرداری است که برای ارزیابی وضعیت رگهای خونی و شناسایی مشکلاتی نظیر انسداد، تنگی یا سایر اختلالات در عروق انجام میشود. این روش که برای ارزیابی عروق مغزی، کرونری (قلبی)، ریوی و اندامهای مختلف بدن قابل انجام است ممکن است با عوارضی همراه باشد که میتواند در برخی موارد زندگی افراد را به طور جدی تهدید کند! در این مقاله از دکترتو قصد داریم به طور کامل این موضوع را بررسی کنیم و ببینیم که آیا آنژیوگرافی خطرناک است؟ اگر قصد انجام این روش تشخیصی را دارید بهتر است با یک متخصص قلب در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو نسبت به دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.
آیا آنژیوگرافی خطرناک است؟
آنژیوگرافی بهطور کلی یک روش ایمن است، اما مانند هر روش پزشکی دیگری، میتواند خطرات خودش را هم داشته باشد، خطراتی که شدت و نوع آنها بستگی به وضعیت عمومی بیمار، بیماری زمینهای و مهارت تیم پزشکی دارد. عوامل مختلفی مانند سن بیمار، وضعیت جسمانی، وجود بیماریهای مزمن نظیر دیابت، فشار خون بالا، بیماریهای قلبی یا کلیوی میتواند خطرات مربوط به آنژیوگرافی را افزایش دهد.
عوارض ممکن است در مراحل مختلف فرایند آنژیوگرافی رخ دهد، از مرحله وارد کردن کاتتر به رگ تا مرحله بعد از انجام آزمایش و برگشت به منزل. بنابراین، بیمارانی که قرار است آنژیوگرافی انجام دهند باید اطلاعات کاملی از شرایط سلامتی خود به پزشک ارائه دهند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
عوارض بعد از آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی قلب بهمنظور بررسی شریانهای کرونری و تشخیص انسداد، تنگی یا بیماریهای عروق کرونر انجام میشود. این روش برای بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی، بهویژه بیماریهای شریان کرونر که باعث بروز حملات قلبی میشوند، حیاتی است، اما همانطور که اشاره شد، این روش نیز میتواند با عوارضی همراه باشد که در ادامه به مهمترین آنها پرداخته میشود:
عارضه | احتمال وقوع | توضیحات |
---|---|---|
خونریزی | کم | در محل ورود کاتتر ممکن است خونریزی جزئی رخ دهد. |
تجمع خون (هماتوم) | کم | در محل ورود کاتتر ممکن است تجمع خون ایجاد شود. |
آسیب به رگ | بسیار کم | در موارد نادر ممکن است به رگ آسیب برسد. |
واکنش آلرژیک به ماده کنتراست | کم | ممکن است به ماده کنتراست تزریقی حساسیت نشان داده شود. |
مشکلات کلیوی | کم (به ویژه در افراد با بیماری کلیوی قبلی) | ماده کنتراست ممکن است به کلیهها آسیب برساند. |
حمله قلبی یا سکته مغزی | بسیار کم | در موارد بسیار نادر ممکن است این عوارض رخ دهد. |
عفونت | بسیار کم | در محل ورود کاتتر ممکن است عفونت ایجاد شود. |
۱. خطر مرگ بعد از آنژیوگرافی قلب
اگرچه مرگ ناشی از آنژیوگرافی قلب بسیار نادر است، اما در برخی موارد ممکن است اتفاق بیفتد. علت اصلی بروز مرگ بعد از آنژیوگرافی قلب، بروز مشکلات قلبی شدید نظیر حمله قلبی یا آریتمیهای خطرناک (تپش قلب نامنظم) است که در برخی موارد میتواند پس از انجام آنژیوگرافی ایجاد شود. علاوه بر این احتمال واکنشهای ناگهانی به ماده کنتراست و عوارض دارویی نیز وجود دارد. تحقیقات نشان میدهد که خطر مرگ در افرادی که به بیماریهای قلبی شدید مبتلا هستند یا مشکلات زمینهای مانند نارسایی قلبی، دیابت یا فشار خون بالا دارند، بیشتر است. به همین دلیل هم پزشکان باید از انجام آنژیوگرافی در این بیماران با دقت بیشتری عمل کنند.
۲. پاره شدن رگ قلب در آنژیوگرافی
در آنژیوگرافی قلب، بهویژه در هنگام وارد کردن کاتتر به شریانهای کرونری، امکان آسیب به رگها و پاره شدن آنها وجود دارد. این آسیب میتواند منجر به خونریزی داخلی شود و نیاز به مداخله فوری جراحی داشته باشد. اگرچه پزشکان با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنیکهای خاص، سعی میکنند این خطر را به حداقل برسانند، اما در برخی موارد نادر، پارگی رگ قلبی میتواند رخ دهد. این پارگیها میتواند حتی به خونریزی درون قلب و انسداد شریانها منجر شود که از این رو نیاز به اقدامات فوری و درمانهای تخصصی دارد.
نگران عوارض بعد از آنژیوگرافی قلب هستی؟
از متخصص کمک بگیر.
۳. ایجاد هماتوم بعد از آنژیوگرافی قلب
یکی از عوارض رایج بعد از آنژیوگرافی قلب، ایجاد هماتوم است. هماتوم به معنای تجمع خون در بافت اطراف محل ورود کاتتر به رگ است. با وجودی که این مشکل معمولا خودبهخود برطرف میشود، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به درمان و تخلیه خون تجمعی پیدا کند. هماتوم میتواند باعث درد، تورم و محدودیت در حرکت شود، بنابراین مراقبتهای پس از عمل برای کاهش این عارضه اهمیت زیادی دارد.
۴. آسیب به بافت قلب در آنژیوگرافی
آسیب به بافت قلب در آنژیوگرافی یک عارضه نادر است که ممکن است به دلیل استفاده نادرست از کاتتر یا فشار زیاد وارد شده به عروق ایجاد شود. اگر کاتتر به طور غیرعادی حرکت کند یا وارد بافت قلب شود، ممکن است باعث آسیب به عضله قلب یا عروق کرونری شود.
در برخی موارد، استفاده از ماده حاجب در حین آنژیوگرافی ممکن است موجب تحریک و آسیب به بافتهای قلبی شود. این آسیبها ممکن است باعث بروز اختلال در عملکرد قلب، نارسایی یا ایجاد آریتمی (ضربان غیرطبیعی قلب) شود. با این حال، این مشکلات بسیار نادر هستند و معمولاً تحت نظارت دقیق پزشکان از بروز آنها جلوگیری میشود. در صورتی که آسیب به بافت قلب رخ دهد، پزشکان میتوانند اقدامات درمانی لازم مانند استنتگذاری یا بایپس عروق کرونری را انجام دهند.
۵. صدمه به کلیه در آنژیوگرافی
استفاده از ماده کنتراست در آنژیوگرافی میتواند باعث آسیب به کلیهها شود. ماده کنتراست حاوی ید است که ممکن است برای برخی افراد مشکلساز باشد و موجب آسیب کلیوی، بهویژه در افرادی که به بیماریهای کلیوی مبتلا هستند، گردد. نارسایی کلیوی بهعنوان یک عارضه جانبی از آنژیوگرافی میتواند در بیماران آسیبدیده جدی باشد، بنابراین توجه به عملکرد کلیهها قبل از انجام آنژیوگرافی و استفاده از روشهای جایگزین در صورت لزوم بسیار مهم است.
عوارض بعد از آنژیوگرافی مغز
آنژیوگرافی مغز که بهمنظور بررسی عروق مغزی و شناسایی مشکلاتی نظیر انسداد یا خونریزی انجام میشود، یکی از روشهای پیچیدهتر است که ممکن است با عوارض جدیتری همراه باشد. این عوارض معمولا بهدلیل پیچیدگی ساختار مغز و حساسیت بالای آن بروز میکند. در ادامه به مهمترین عوارض آنژیوگرافی مغز اشاره میکنیم:
۱. خطر مرگ بعد از آنژیوگرافی مغز
مرگ ناشی از آنژیوگرافی مغز بهویژه در افرادی که از قبل دچار مشکلات عروقی مغزی یا فشار خون بالا هستند، ممکن است. این عارضه بیشتر بهدلیل خونریزی مغزی یا سکته مغزی ایجاد میشود. خونریزی داخلی، انسداد شریانهای مغزی یا آسیب به رگها میتواند بهطور ناگهانی باعث مرگ شود. با وجود اینکه خطر مرگ ناشی از آنژیوگرافی مغز نادر است، اما برای بیماران با بیماریهای زمینهای، این خطرات بیشتر است.
۲. علت سردرد بعد از آنژیوگرافی مغز
سردرد یکی از شایعترین عوارض پس از آنژیوگرافی مغز است. علت سردرد ممکن است بهدلیل فشار وارد آمده به شریانهای مغزی، ماده کنتراست یا آسیب جزئی به بافتهای مغزی ایجاد شود. در اکثر موارد، سردرد پس از چند ساعت یا چند روز برطرف میشود. با این حال، در صورت تشدید درد یا بروز علائم جدید، نیاز به بررسی و درمان دقیقتر است.
۳. ایجاد هماتوم بعد از آنژیوگرافی مغز
هماتوم نیز یکی دیگر از عوارض آنژیوگرافی مغز است که بهدلیل آسیب به رگهای مغزی یا محل وارد کردن کاتتر ایجاد میشود. این هماتوم میتواند باعث فشار بر مغز شود و در صورت عدم درمان، عوارض جدیتری بهدنبال داشته باشد. برای درمان هماتوم، در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی باشد.
۴. آسیب به شریان مغز در آنژیوگرافی
آسیب به شریانهای مغزی در آنژیوگرافی، اگرچه بسیار نادر است، اما یک عارضه بالقوه جدی محسوب میشود. در هنگام انجام آنژیوگرافی، کاتتر به داخل عروق بدن هدایت میشود و در صورتی که این فرایند به درستی انجام نشود یا کاتتر وارد شریان مغزی شود، میتواند باعث آسیب به دیواره عروق مغزی شود. این آسیب ممکن است منجر به ایجاد لخته خون، خونریزی در مغز یا انسداد رگهای مغزی شود که در نهایت ممکن است منجر به سکته مغزی شود.
یکی از دلایل این مشکل میتواند حرکت غیرمناسب کاتتر یا فشار زیاد در هنگام وارد کردن آن باشد. همچنین، استفاده از ماده حاجب برای تصویربرداری میتواند به شریانهای مغزی آسیب برساند، به خصوص اگر بیمار شرایط خاصی مانند مشکلات انعقادی یا حساسیت به ماده حاجب داشته باشد.
۵. آسیب به بافت مغز در آنژیوگراف
آسیب به بافت مغز در آنژیوگرافی هم یک عارضه نادر، اما جدی است که در موارد خاص میتواند رخ دهد. این آسیب معمولا به دلیل مشکلاتی در فرآیند هدایت کاتتر به داخل عروق مغزی یا استفاده نادرست از ماده حاجب ایجاد میشود. در صورتی که کاتتر به طور تصادفی وارد عروق مغزی شود یا فشار زیاد به دیواره عروق مغزی وارد کند، ممکن است باعث آسیب به بافتهای مغز گردد. یکی از خطرات اصلی این آسیبها، خونریزی در مغز یا انسداد رگهای مغزی است که میتواند به سکته مغزی منجر شود.
همچنین، در موارد نادر، ماده حاجب تزریقی برای تصویربرداری میتواند به بافت مغز آسیب برساند. در برخی بیماران با مشکلات خاص پزشکی مانند اختلالات انعقادی یا حساسیت به ماده حاجب، احتمال بروز عوارض بیشتری وجود دارد. به طور کلی، آسیب به بافت مغز در آنژیوگرافی بسیار نادر است و پزشکان با رعایت دقت در انجام این روش و انتخاب مناسب برای استفاده از آن، خطر این نوع آسیبها را به حداقل میرسانند. درمان به موقع و نظارت دقیق میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
۶. سکته مغزی بعد از آنژیوگرافی
سکته مغزی هم یکی دیگر از عوارض نادر، اما جدی است که ممکن است پس از انجام آنژیوگرافی قلب یا عروق ایجاد شود. علت سکته مغزی معمولاً به دلیل آسیب به عروق مغزی یا تشکیل لختههای خونی در حین یا پس از فرایند آنژیوگرافی رخ میدهد. در حین این روش، کاتتر از طریق عروق بزرگ بدن وارد رگهای قلب یا عروق مغزی میشود، و در صورتی که کاتتر بهطور تصادفی به یک رگ مغزی وارد شود یا اگر مواد حاجب تصویربرداری به اشتباه وارد عروق مغزی شوند، ممکن است باعث انسداد رگهای مغزی و در نتیجه سکته مغزی شود.
علاوه بر این، برخی مشکلات پزشکی مانند اختلالات انعقادی، وجود پلاکهای آترواسکلروتیک در عروق یا استفاده از کاتتر در شرایط خاص ممکن است خطر بروز سکته مغزی را افزایش دهند. حتی اگر رگ مغزی به طور مستقیم آسیب نبیند، لخته خون ممکن است در اثر حرکت کاتتر در داخل رگها ایجاد شود و به سمت مغز حرکت کند.
عوارض آنژیوگرافی از دست
آنژیوگرافی از دست یکی از روشهای متداول برای دسترسی به عروق قلبی است، اما همانند هر روش پزشکی دیگر، ممکن است با عوارضی همراه باشد. یکی از عوارض شایع آنژیوگرافی از دست، خونریزی در محل وارد شدن کاتتر به رگ است. این مشکل بهویژه اگر فشار کافی برای بستن رگ اعمال نشود، ممکن است منجر به ایجاد هماتوم یا کبودی شود.
در موارد نادر، آسیب به عروق دست و گاهی عفونت در محل ورود کاتتر ممکن است رخ دهد. علاوه بر این، لخته شدن خون در محل وارد شدن کاتتر میتواند جریان خون را مسدود کند و منجر به آسیب به دست یا اندامهای دیگر شود. همچنین، ممکن است بیمار دچار درد یا ورم در دست شود که معمولا موقتی است. در برخی از موارد نادر، واکنشهای آلرژیک به ماده حاجب یا مشکلات کلیوی به دلیل استفاده از این ماده ممکن است مشاهده شود.
قراره از دست آنژیوگرافی بشی ولی نگران عوارضشی؟ راهنمایی بگیر.
عوارض آنژیوگرافی از پا
یکی از شایعترین عوارض آنژیوگرافی از پا، خونریزی در محل ورود کاتتر به رگ است که ممکن است به دلیل فشار نادرست یا حرکت بیش از حد بیمار ایجاد شود. همچنین، ممکن است در ناحیه ورود کاتتر به پا، کبودی یا ورم ایجاد شود. در موارد نادر، عفونت یا آسیب به عروق در محل ورود کاتتر نیز ممکن است اتفاق بیفتد. از دیگر عوارض نادر میتوان به لخته شدن خون، آسیب به عروق و حتی عوارض ناشی از تزریق ماده حاجب اشاره کرد که ممکن است باعث آسیب به کلیهها یا بروز واکنشهای آلرژیک شود. با این حال، این عوارض معمولا به سرعت شناسایی شده و درمان میشوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آیا آنژیوگرافی خطرناک است؟ آنژیوگرافی بهعنوان یک ابزار پزشکی حیاتی برای تشخیص و درمان مشکلات عروقی، ممکن است با خطرات و عوارضی همراه باشد. هرچند این خطرات بهطور کلی نادر هستند، اما با توجه به وضعیت جسمانی بیمار و نوع آنژیوگرافی، این عوارض میتوانند در برخی موارد بسیار جدی باشند. از این رو، بیماران باید قبل از انجام آنژیوگرافی اطلاعات دقیقی از وضعیت سلامت خود به دکتر قلب و عروق ارائه دهند و تمامی دستورات پزشکی را در جهت کاهش خطرات رعایت کنند. اگر نیاز به دریافت نظرات مشاورهای بیشتری در این باره دارید میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!