فهرست مطالب
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی برای فرایند متابولیک سلولی بدن ضروری است. بدن در صورت کمبود کالری و مواد مغذی کافی، چربی و ماهیچهها را برای کسب انرژی تجزیه میکند و این اتفاق منجر به کاهش توده عضلانی میشود. توجه به این نکته ضروری است که غذاها و نوشیدنیهای شیرین باعث افزایش سطح قند خون و اختلال در خواب میشوند و به طور بالقوه فرد را شب بیدار نگه میدارند. برای داشتن خوابی باکیفیت و کاهش خستگی، مصرف میوهها، سبزیجات تازه و منابع پروتئین بدون چربی مانند تخم مرغ و ماهی را در اولویت قرار دهید. این مواد غذایی مواد مغذی ضروری را برای خواب و سطح انرژی کلی فراهم میکنند. اما این همه داستان نیست. علت بی حالی بدن کمبود کدام ویتامین است؟ کدام ویتامین بدن اگر تامین شود احساس بیحالی از بین خواهد رفت؟ آیا واقعا مصرف ویتامینها تا این اندازه اثربخش است؟ اگر پس از خواندن این مطلب نیاز به مشورت با یک پزشک متخصص تغذیه داشتید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما در دریافت نوبت ویزیت آنلاین و حضوری از بهترین پزشکان کمک خواهد کرد.
علت خستگی بدن کمبود کدام ویتامین است؟
کمبود ویتامینها و مواد معدنی مختلفی چون B2، B3، B5، B6، B9 B12، C، D، آهن و منیزیم، از شایعترین علل خستگی و بی حالی هستند. کمبود ویتامین D بیش از ۵۰ درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. تقریباً ۱۲.۵ درصد از این جمعین کم خونی فقر آهن دارند. با افزایش سن، توانایی بدن برای جذب ویتامین B12 که برای متابولیسم و اکسیژن رسانی حیاتی است، کاهش مییابد. احساس ضعف در بدن یکی از علائم برجسته مرتبط با کمبود این مواد مغذی است. اگر مشکوک به کمبود مواد مغذی و تاثیر آن بر خستگی بدن خود هستید، آزمایش خون میتواند به تشخیص نهایی این موضوع کمک کند. شما در ادامه با ویتامینهایی آشنا خواهید شد که تاثیری باورنکردنی بر سطح انرژی بدنتان دارند.
۱. کوآنزیم Q10
کوآنزیم یک آنتی اکسیدان است که بدن به طور طبیعی آن را تولید میکند. سلولها از CoQ10 برای رشد و حفظ بدن استفاده میکنند. سطح CoQ10 در بدن هر فرد با افزایش سن کاهش مییابد. همچنین مشخص شده است که سطح کوآنزیم در افراد مبتلا به شرایط خاص مانند بیماران قلبی عروقی و افرادی که از داروهای کاهنده کلسترول به نام استاتین استفاده میکنند کمتر است. کوآنزیم در گوشت، دانهها، حبوبات، ماهی و آجیل یافت میشود. با این حال، مقدار کوآنزیم موجود در این منابع غذایی برای افزایش قابل توجه سطح آن در بدن کافی نیست. به همین خاطر مکملهای غذایی کوآنزیم به صورت کپسول، قرص جویدنی، شربت مایع و… هم در دسترس هستند. البته بهتر است قبل از استفاده از هر یک از این موارد با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
۲. کمبود آهن
آهن یک ماده معدنی است که بدن برای رشد و نمو به آن نیاز دارد. بدن شما از آهن برای ساخت هموگلوبین (پروتئینی در گلبولهای قرمز خون که اکسیژن را از ریهها به تمام قسمتهای بدن میبرد.) و میوگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را به عضلات میرساند.( استفاده میکند. علاوهبراین بدن برای ساخت برخی هورمونها هم به آهن نیاز دارد. مقدار آهن مورد نیاز روزانه بدن به سن، جنسیت و اینکه آیا رژیم غذایی شما عمدتاً گیاهی است یا خیر بستگی دارد. گیاهخوارانی که گوشت، مرغ یا غذاهای دریایی نمیخورند تقریباً دو برابر بیشتر به آهن طبیعی مورد نیاز برای هر فرد نیاز دارند؛ زیرا بدن آهن را از غذاهای گیاهی و همچنین آهن هِم موجود در غذاهای حیوانی را جذب نمیکند.
علائم شایع کمبود آهن شامل خستگی و رنگ پریدگی پوست است. اما نشانههای غیرعادیتر مانند رنگ آبی در سفیدی چشمها نیز میتواند نشاندهنده کم بودن آهن باشد. ممکن است متوجه پوست رنگ پریده و سردی دست و پا شوید. کم خونی ناشی از فقر آهن نیز میتواند باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. البته که گاهی اوقات هم باعث درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع و تنگی نفس میشود. کمبود آهن میتواند باعث شود که هوس غیرعادی به مصرف مواد غیر خوراکی مانند یخ، خاک یا کاغذ داشته باشید. مهم است که علائم کمبود آهن را بدانید و اگر مشکوک به پایین بودن سطح آن هستید به دنبال درمان باشید. بهترین درمان برای کمبود آهن به علت آن بستگی دارد. درمانها ممکن است شامل خوردن غذاهای سرشار از آهن، خوردن غذاهای سرشار از ویتامین C برای کمک به جذب آهن یا مصرف مکملهای آهن است. بدون آهن کافی، بدن شما نمیتواند به اندازه کافی مادهای را در گلبولهای قرمز تولید کند که آنها را قادر به حمل اکسیژن (هموگلوبین) میکند. در نتیجه، کم خونی ناشی از فقر آهن بدن شما را خسته و تنگی نفس را افزایش میدهد.
۳. منزیم
منیزیم یک ماده معدنی است که برای سلامت عضلات، اعصاب، استخوانها و سطح قند خون ضروری است. کمبود منیزیم زمانی است که بدن شما منیزیم کافی در رژیم غذایی شما برای عملکرد طبیعی دریافت نمیکند. میتوان گفت که کمبود منیزیم منجر به کاهش اشتها، بروز حالت تهوع و استفراغ، خستگی و ضعف، اسپاسم یا لرزش عضلانی و بهم ریختن ریتم قلب میشود؛ البته که این کمبود را معمولا با مکملها درمان میکنند.
شاید بد نیست این نکته را هم بدانید که اگر چه مشکلات سلامتی مرتبط با کمبود منیزیم نادر هستند، اما اگر برای مدت طولانی با سطح پایین منیزیم در بدن خود ادامه دهید، شاهد عوارض جدی زیادی خواهید بود.
۴. روی
روی مادهای مغذی است که در سراسر بدن یافت میشود و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی و متابولیسم بدن کمک میکند. همچنین برای بهبود زخم و حس چشایی و بویایی هم بسیار مهم است. با یک رژیم غذایی مناسب و متنوع، بدن روی کافی را دریافت میکند. منابع غذایی حاوی روی شامل مرغ، گوشت قرمز و غلات صبحانه غنی شده هستند. مقدار توصیه شده روزانه روی برای زنان ۸ میلیگرم و برای مردان بالغ ۱۱ میلیگرم است. کمبود روی زمانی است که بدن مقدار کافی روی معدنی برای عملکردهای ضروری بدن را ندارد.
کمبود روی میتواند منجر به تغییرات پوستی شود که در ابتدا شبیه اگزما بوده و با مصرف مرطوب کنندهها، کرمهای استروئیدی یا لوسیونها بهبود نمییابند. همچنین ممکن است علائمی از جمله ریزش مو، عفونتهای مکرر، زخم (زخمهایی که زمان زیادی طول میکشد تا بهبود یابند.) و اسهال را تجربه کنید. کمبود روی معمولاً به دلیل مشکلات جذب روی از رژیم غذایی یا عدم مصرف روی کافی در رژیم غذایی ایجاد میشود.
ریزش مو و بی حالی داری نمیدونی از کمبود کدوم ویتامینه؟
برای بررسی نوبت بگیر.
۵. ویتامین C
ویتامین C (اسید اسکوربیک) یک ماده مغذی است که بدن برای تشکیل رگهای خونی، غضروف، ماهیچهها و کلاژن در استخوانها به آن نیاز دارد. این ویتامین همچنین برای روند بهبودی بدن بسیار حیاتی است. ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که به محافظت از سلولهای بدن در برابر اثرات رادیکالهای آزاد کمک میکند. مولکولهایی که هنگام تجزیه غذا یا قرار گرفتن در معرض دود تنباکو و تابش خورشید، اشعه ایکس یا سایر منابع تولید میشوند. رادیکالهای آزاد ممکن است در بیماریهای قلبی، سرطان و سایر بیماریها نقش داشته باشند. ویتامین C همچنین به جذب و ذخیره آهن در بدن کمک میکند.
از آنجایی که بدن ویتامین C تولید نمیکند، باید آن را از رژیم غذایی دریافت کند. ویتامین سی در مرکبات، توتها، سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل، کلم، کلم بروکسل، کلم بروکلی و اسفناج یافت میشود. همچنین به عنوان مکمل خوراکی و معمولاً به شکل کپسول و قرص جویدنی نیز موجود است. اکثر مردم ویتامین سی کافی را از طریق یک رژیم غذایی سالم دریافت می کنند. کمبود شدید ویتامین C منجر به یک بیماری به نام اسکوربوت میشود که باعث کم خونی، خونریزی لثه، کبودی و بهبود ضعیف زخم شده و فرد بیمار احساس خستگی و ضعف میکند.
۶. ویتامین D
ویتامین D ماده مغذی مورد نیاز بدن برای ساخت و حفظ استخوانهای سالم است. در واقع بدن تنها زمانی میتواند کلسیم (جزء اصلی استخوان) را جذب کند که ویتامین D کافی در بدن وجود داشته باشد. ویتامین دی همچنین بسیاری از عملکردهای سلولی دیگر را نیز در بدن تنظیم میکند. خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و محافظت کننده عصبی آن از سلامت ایمنی، عملکرد ماهیچهها و فعالیت سلولهای مغز پشتیبانی میکند. ویتامین D به طور طبیعی در بسیاری از غذاها یافت نمیشود، اما میتوانید آن را از شیر و غلات غنی شده و ماهیهای چرب مانند سالمون، ماهی خال مخالی و ساردین دریافت کنید.
بسته به محل زندگی و سبک زندگی شما، تولید ویتامین D ممکن است در طول ماههای فصل زمستان کاهش یابد یا به طور کامل وجود نداشته باشد. کرم ضد آفتاب اگرچه برای پیشگیری از سرطان پوست مهم است، اما میتواند تولید ویتامین D را نیز کاهش دهد. بسیاری از افراد مسن به طور منظم در معرض نور خورشید قرار نمیگیرند و در جذب ویتامین D مشکل دارند. اگر پزشک شما مشکوک باشد که ویتامین D کافی دریافت نمی کنید، یک آزمایش خون ساده میتواند سطح این ویتامین را در خون شما بررسی کند. مصرف مولتی ویتامین حاوی این نوع ویتامین نه تنها به بهبود سلامت استخوان کمک میکند بلکه احساس خستگی را هم از بین میبرد. خوب نخوابیدن یا درد استخوان، افسردگی یا احساس غم و اندوه هم با مصرف این ویتامین درمان خواهد شد.
۷. ویتامین E
ویتامین E یک ماده مغذی است که وجود آن برای بینایی، تولید مثل و سلامت خون، مغز و پوست اهمیت دارد. این ویتامین همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی است. آنتی اکسیدانها موادی هستند که از سلولهای بدن در برابر اثرات رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. رادیکالهای آزاد هم ممکن است در ابتلا به بیماریهای قلبی، سرطان و سایر بیماریها نقش داشته باشند. اگر ویتامین E را به دلیل خواص آنتی اکسیدانی آن مصرف می کنید، به خاطر داشته باشید که این احتمال وجود دارد که این مکمل مزایای مشابه آنتی اکسیدانهای طبیعی موجود در غذا را نداشته باشد.
مواد غذایی غنی از ویتامین E عبارتند از روغن کانولا، روغن زیتون، مارگارین، بادام و بادام زمینی. همچنین ویتامین E را از گوشت، لبنیات، سبزیجات برگدار و غلات غنی شده نیز میتوان دریافت کرد. ویتامین E علاوهبر این مواد غذایی، به عنوان مکمل خوراکی و در حالات دارویی مختلفی چون کپسول یا قطره هم موجود است. مقدار توصیه شده روزانه ویتامین ای برای بزرگسالان ۱۵ میلیگرم در روز است. عوارض کمبود ویتامین E در بدن شامل از دست دادن هماهنگی و ضعف عضلانی، ناتوانی در حرکت و هماهنگی بدن، راه رفتن ناپایدار، خستگی مداوم و گرفتگیهای منظم ماهیچهها است.
۸. کمبود ویتامین های گروه B
ویتامین B کمپلکس گروهی از ویتامینهای B است که در عملکردهای مختلف بدن از جمله سلامت قلب و عروق و سلولها نقش دارد. بدن معمولاً این ویتامینها را از طریق یک رژیم غذایی مغذی دریافت میکند. کمبود ویتامین B زمانی اتفاق میافتد که بدن ویتامین B کافی دریافت نمیکند. این اتفاق در صورتی است که هر فرد غذاهای حاوی ویتامین B له میزان کافی مصرف نکند یا مبتلا به یک بیماری باشد.
بدن برای عملکرد خوب خود به مقدار مشخصی از هر نوع ویتامین نیاز دارد. انواع مختلف ویتامین B همگی محلول در آب هستند. این بدان معنی است که امکان ذخیره آنها در بدن وجود نداشته و برای جلوگیری از کمبود این ویتامینها باید به طور منظم مواد غذایی حاوی ویتامین ب را مصرف کرد. کمبود هر یک از انواع ویتامین مشکلات زیادی را برای سلامتی ایجاد میکند که از جمله آن میتوان به خستگی مفرط و کمبود انرژی اشاره کرد.
رنگ پریدگی و خستگی نشانه کمبود کدام ویتامین است؟
کمبود ویتامین B12 در بدن منجر به رنگ پریدگی و زردی پوست خواهد شد که به آن یرقان گفته میشود. از آنجایی که ویتامین B12 در تولید گلبولهای قرمز نقش دارد، این تغییرات در رنگ پوست زمانی ایجاد میشود که بدن فرد قادر به تولید گلبولهای قرمز کافی نباشد. در واقع بدون گلبولهای قرمز کافی، پوست رنگ پریده به نظر میرسد.
رنگ پریدگی و زردی داری نمیدونی بخاطر کمبود چیه؟ مشاوره بگیر.
درمان بی حالی و کسالت ناشی از کمبود ویتامین (بهترین قرص ویتامین برای رفع خستگی و بی حالی)
در صورت احساس خستگی ممکن است پزشک مصرف انواع مکملها و بهترین قرص ویتامین از جمله مکمل B کمپلکس، قرص آهن، مکملهای ویتامین C و E و D را به بیمار توصیه کند. مکملهای B کمپلکس حاوی چندین ویتامین B هستند که با مصرف آن، بدن به راحتی مقدار بیشتری از آنچه نیاز دارد را دریافت خواهد کرد.
کمبود ویتامینها میتواند نقش مهمی در ایجاد خستگی داشته باشد. در اینجا جدول ویتامینها و تاثیر کمبود هرکدام بر خستگی بدن آورده شده است:
ویتامین | تاثیر کمبود آن بر خستگی |
---|---|
ویتامین D | کمبود این ویتامین باعث ضعف عمومی، خستگی مزمن و کاهش انرژی میشود. |
ویتامین B12 | کمبود B12 میتواند باعث خستگی شدید، ضعف عضلانی و مشکلات عصبی شود. |
ویتامین B6 | کمبود این ویتامین میتواند باعث احساس خستگی، افسردگی و بیحالی شود. |
ویتامین C | کمبود ویتامین C به کاهش سطح انرژی، ضعف سیستم ایمنی و خستگی منجر میشود. |
اسید فولیک (ویتامین B9) | کمبود اسید فولیک میتواند به خستگی، کمخونی و ضعف عمومی بدن منجر شود. |
ویتامین E | کمبود این ویتامین میتواند منجر به خستگی، ضعف عضلانی و اختلالات عصبی شود. |
ویتامین A | کمبود ویتامین A باعث احساس خستگی و ضعف سیستم ایمنی میشود. |
این ویتامینها نقشهای حیاتی در حفظ سطح انرژی بدن دارند و کمبود هرکدام از آنها میتواند منجر به احساس خستگی و کاهش کارایی بدن شود. برای جلوگیری از این مشکلات، مصرف مواد غذایی غنی از این ویتامینها بسیار اهمیت دارد.
بهترین مولتی ویتامین برای رفع خستگی
مولتی ویتامین های مختلفی از برندهای گوناگون در بازار موجود هستند که با هدف رفع خستگی و بی حالی بدن مصرف میشوند. از جمله بهترین مولتی ویتامینهای موجود در بازار برای رفع خستگی میتوان به چند مورد نام برده شده در ادامه اشاره کرد:
- قرص جوشان انرژی آپو ویتال ۲۰ عددی
- ساشه منیزیم ۴۰۰ آپو ویتال ۳۰ عددی
- قرص منیزیم پلاس ای اچ ۳۰ عددی
- قرص آیزن آپو ویتال ۴۰ عددی
- شربت مولتی سانستول ۲۰۰ گرمی
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شما پس از خواندن این مطلب به پاسخ این سوال رسیدهاید که علت بی حالی بدن کمبود کدام ویتامین است؟ ما در اینجا به بررسی تمام ویتامینهایی پرداختیم که مصرف آنها در رفع بیحالی بدن موثر بوده و در مقابل هم کمبود هر یک در بدن منجر به بیحالی و ضعف خواهد شد. همچنین درباره نحوه این اثرگذاری و راهحلهای تامین هر یک از ویتامینها نیز صحبت کردهایم.
در این قسمت پایانی به شما پیشنهاد میکنیم که در صورت نیاز به مشورت با پزشک تغذیه در این زمینه از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو مرجعی معتبر برای دسترسی به تمامی پزشکان متخصص در هر زمینهای در سراسر ایران است. شما از طریق این سایت میتوانید در زمانی کوتاه و به سادگی از پزشک متخصص مدنظرتان نوبت ویزیت آنلاین یا حضوری دریافت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!