
فهرست مطالب
تب خال لب یکی از بیماریهای شایع ویروسی است که باعث ناراحتی و درد شدید در افراد مبتلا میشود. این بیماری عمدتاً توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) ایجاد میشود و معمولاً با زخمها و تاولهایی در اطراف لبها یا دهان همراه است. تبخال لب نه تنها از نظر جسمی آزاردهنده است، بلکه بر جنبههای روانی و اجتماعی افراد نیز تأثیر منفی میگذارد. شیوع این ویروس از طریق تماس نزدیک و انتقال مایعات بدن امکانپذیر است و فرد مبتلا میتواند بدون اینکه علائمی داشته باشد، ویروس را به دیگران منتقل کند. این مسئله نیاز به توجه و درمان مناسب دارد تا از بروز عفونتهای بیشتر و عوارض احتمالی جلوگیری شود. اگر تصمیم به دریافت نوبت ویزیت حضوری با آنلاین از متخصصان در این زمینه دارید، وبسایت دکترتو راهی ایمن و کاربردی برای شما به شمار میرود. شما میتوانید نوبت دلخواه خود در هر یک از شهرهای ایران را بدون نیاز به هیچگونه مراجعه حضوری به مراکز درمانی تنها با چند کلیک و از طریق سایت دکترتو دریافت کنید.
تب خال لب چیست؟
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) میتواند قسمتهای مختلف بدن شما را آلوده کند که معمولاً در ناحیه دهان تحت عنوان تبخال دهان و ناحیه تناسلی با نام تبخال دستگاه تناسلی شایعتر است. HSV باعث ایجاد تاولهای پر از مایعی که باز میشوند شده و در هر جایی که عفونت باشد گسترش مییابد. این انفاق به عنوان شیوع تبخال شناخته میشود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است علائمی نداشته باشند و متوجه ابتلای خود به آن نشوند.
ویروس هرپس سیمپلکس بسیار مسری است. از فردی به فرد دیگر از طریق تماس پوست به پوست سرایت میکند. هنگامی که بدن به این ویروس آلوده شود، ویروس تا آخر عمر در بدن باقی میماند. معمولاً خواب (خفته) است اما ممکن است دوباره فعال شود و باعث شیوع بیماری گردد. هیچ درمان همیشگی برای HSV وجود ندارد. اما درمانها میتوانند به کنترل بیشتر شیوع کمک کنند و در عین حال احتمال انتقال ویروس را به دیگران کاهش دهند.
عکس تب خال لب
در حالی که برخی افراد تنها در دورههای خاصی از زندگی خود به تبخال لب دچار میشوند، دیگران ممکن است بهطور مرتب با این عارضه مواجه شوند. با مشاهده تصویر یک نمونه تبخال لب میتوانند این بیماری را خیلی بهتر تشخیص دهید. در تصویر زیر یک نمونه تبخال لب را مشاهده میکنید:

علائم تب خال لب
اکثر افراد مبتلا به تبخال هیچ علامتی ندارند یا فقط علائم خفیفی را تجربه میکنند. بسیاری از مبتلایان حتی نمیدانند که به عفونت مبتلا هستند و بدون اینکه بدانند ویروس را به دیگران منتقل میکنند. با این حال علائم میتواند شامل تاولها یا زخمهای دردناک و عود کننده باشد. همچنین در بعضی افراد ممکن است باعث تب، بدن درد و تورم غدد لنفاوی هم شود.
شروع علائم اغلب با گزگز، خارش یا سوزش در نزدیکی محل زخمها شروع میشوند. علائم شایع تبخال دهانی هم شامل تاول (زخم سرد) یا زخم باز در داخل یا اطراف دهان یا لبها است. این زخمها و تاولها معمولاً دردناک هستند و ترشحاتی خواهند داشت. فرد مبتلا باید بلافاصله پس از مشاهده هر یک از این علائم، برای شروع درمان خود به پزشک مراجعه کند.
علت تب خال لب
هرپس سیمپلکس ناشی از ویروسهای هرپس سیمپلکس (HSV-1, HSV-2) است که از طریق تماس مستقیم و غیرمستقیم با ترشحات فرد آلوده، بهویژه در نواحی دهان و اندامهای تناسلی، منتقل میشود. این تماسها شامل بوسیدن، استفاده از یک لیوان مشترک، استفاده از رژ لب مشترک، رابطه جنسی بدون استفاده از لوازم محافظتکننده یا تماس جنسی میشود. همچنین والدین مبتلا به هرپس سیمپلکس هم ویروس را از طریق بوسیدن، تماس با پوست یا به اشتراک گذاشتن وسایل آلوده به بزاق، به فرزندان خود منتقل میکنند.
عنوان | توضیحات |
---|---|
علائم تبخال لب | – ظهور جوشهای کوچک و پر از مایع در اطراف لب و ناحیه دهان – سوزش، خارش یا درد در ناحیه مبتلا- التهاب و قرمزی اطراف تبخال |
علتها | – ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) |
راههای درمان | ۱. داروهای ضدویروسی: مانند آوالاک (Acyclovir)، والاسیکلویر (Valacyclovir) و فامسیکلویر (Famciclovir) که میتوانند مدت زمان بیماری را کوتاه کنند. ۲. پمادهای موضعی: برای کاهش درد و التهاب. ۳. استفاده از یخ: برای کاهش تورم و درد. ۴. استراحت کافی و مصرف مایعات: تقویت سیستم ایمنی بدن. ۵. پرهیز از استرس: استرس میتواند تبخال را فعال کند. |
پیشگیری | – جلوگیری از تماس با افراد آلوده- استفاده از محصولات بهداشت شخصی مانند مسواک یا حوله جداگانه- مراقبت از لبها و پوست در برابر آسیبهای محیطی (آفتاب، باد و …) |
زمان بهبودی | تبخال معمولاً در ۷-۱۰ روز خود به خود بهبود مییابد، اما داروهای ضدویروسی میتوانند این مدت را کوتاه کنند. |
موارد نیاز به مراجعه پزشک | – تبخالهای شدید یا مزمن- عفونتهای چشم یا سایر نواحی بدن- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند مبتلایان به HIV یا کسانی که تحت شیمیدرمانی هستند) |
۱. کمبود ویتامین
کمبود ویتامینها تأثیر منفی مستقیمی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد که حساسیت به عفونتها را افزایش میدهد. هنگامی که بدن قادر به مقابله مؤثر با ویروسهایی مانند HSV-1 نیست، ویروس فعال شده و ممکن است تبخال ایجاد شود. ویتامینهای C، E و B کمپلکس در تقویت سیستم ایمنی و کاهش تأثیر ویروس هرپس سیمپلکس نقش مهمی دارند. با این حال، با وجود مزایای قابل توجه این ویتامینها، باید به این نکته توجه داشت که هر شرایطی منحصر به فرد است.
۲. خواب ناکافی
هیچ ارتباط مستقیمی بین عفونتها و بیخوابی یا سایر مشکلات خواب پیدا نشده است. به همین دلیل، احتمالاً اختلالات خواب مرتبط با عفونت نیستند.
۳. گرمای هوا
گرمای هوا یکی از عوامل تحریککننده شیوع تبخال است. نور خورشید، بهویژه اشعه ماوراء بنفش (UV)، به افزایش فعالیت ویروس HSV-1 و بروز تبخال کمک میکند. قرار گرفتن در معرض تابش شدید نور خورشید ممکن است به سیستم ایمنی آسیب رسانده و اجازه دهد ویروس بهراحتی از حالت خوابیده در اعصاب به سلولهای لب و دهان منتقل شود. مطالعات نشان دادهاند که در ماههای گرم سال، میزان شیوع تبخال ناشی از تابش نور خورشید بهشدت افزایش مییابد.
۴. قاعدگی
دورههای قاعدگی ممکن است باعث شیوع بیماری تبخال شوند. برخی از زنان به طور غیر رسمی گزارش میکنند که شیوع تبخال تناسلی زنان در طول قاعدگی افزایش مییابد و یک مطالعه در خصوص تاریخچه طبیعی تبخال چنین ارتباطی را تایید کرده است.
۵. عفونت تنفسی
عفونتهای دستگاه تنفسی (RTIs) عفونتهایی هستند که قسمتهایی از بدن که در تنفس نقش دارند (مانند سینوسها، گلو، راههای هوایی یا ریهها) را تحت تأثیر قرار میدهند. عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی میتوانند باعث بروز تبخال لب شوند. بیشتر عفونتها بدون درمان بهبود مییابند، اما گاهی اوقات ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک باشد.
۶. انجام درمان های دندانپزشکی
در حالی که اقدامات دندانپزشکی به خودی خود باعث ایجاد تبخال نمیشوند، ممکن است ویروس را تحریک کرده و باعث بروز تبخال در برخی افراد شوند. اگر قبلاً هرگز تبخال نزدهاید، احتمال ابتلا به ویروس از طریق اقدامات دندانپزشکی بسیار کم است.
۷. ضعف سیستم ایمنی بدن
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند مبتلایان به HIV/AIDS یا آن دسته از افرادی که داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مصرف میکنند، در معرض خطر ابتلا به تبخالهای دندانی شدیدتر هستند.
۸. استرس
مطالعات بالینی نشان دادهاند که استرسهای زندگی موجب عود ویروس هرپس سیمپلکس دهانی یا تناسلی (HSV) میشوند. عوامل تحریککنندهای چون بیماری، استرس و خستگی میتوانند باعث شیوع مکرر تبخال شوند.
با هر بار استرس دچار تبخال میشی؟
برای درمان مشاوره بگیر.
۹. داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
تمام افراد فعال جنسی در معرض خطر ابتلا به تبخال تناسلی هستند. داشتن چندین شریک جنسی احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.
۱۰. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی، مانند تغییرات در چرخه قاعدگی بر شیوع تبخال تأثیر میگذارد. تحقیقات بالینی نشان دادهاند که سطوح بالای استروژن ممکن است به عنوان یکی از عوامل خطر عود مجدد ویروس در نظر گرفته شود.
۱۱. تماس مستقیم با فرد مبتلا
شما میتوانید از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا به تبخال مبتلا شوید. استفاده از انگشتان یا سایر تماسهای جنسی نیز ممکن است منجر به انتقال ویروس شود.
راه های تشخیص تب خال لب
یک پزشک میتواند تبخال را با مشاهده هر گونه تاول یا زخم تشخیص دهد. همچنین ممکن است از تاول یا زخمی که هنوز بهبود نیافته یا پوستهپوسته نشده است نمونهبرداری کند. به طور کلی تبخال به دو روش قابل تشخیص است: از طریق تشخیص ویروس در ضایعات یا از طریق شناسایی آنتیبادیها در خون. تشخیص بالینی تبخال تناسلی همیشه باید با آزمایشهای آزمایشگاهی تأیید شود.
راه های درمان تب خال لب (چه چیزی برای تب خال لب خوبه؟)
روشهای درمان مختلفی برای تبخال وجود دارد که میتوانند به کاهش شدت علائم، تسریع روند بهبودی و جلوگیری از گسترش عفونت کمک کنند. این روشها شامل استفاده از داروهای ضدویروسی، کرمهای موضعی، روشهای خانگی و رعایت نکات بهداشتی برای پیشگیری از عود مجدد تبخال هستند. در ادامه هر یک از موثرترین روشهای درمان این بیماری را توضیح دادهایم تا بتوانید مناسبترین گزینه را برای بهبود سریعتر انتخاب کنید.
۱. دارو برای تب خال لب
اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که شما به ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) آلوده شدهاید، پزشک داروهای ضد ویروسی را تجویز میکند. داروهای متداول برای درمان تب خال عبارتند از:
- آسیکلوویر (Acyclovir)
- فامسیکلوویر (Famciclovir)
- والاسیکلوویر (Valacyclovir)
- مسکنهایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
۲. پماد برای تب خال لب
پماد آسیکلوویر متعلق به دسته داروهای ضد ویروسی است. این دارو برای درمان عفونتهای ناشی از ویروسها به کار میرود و معمولاً فقط برای برخی انواع عفونتها مؤثر است. پماد آسیکلوویر برای درمان علائم عفونتهای ویروسی هرپس سیمپلکس در پوست، غشاهای مخاطی و نواحی تناسلی استفاده میشود. اگرچه این پماد به طور مستقیم هرپس سیمپلکس را درمان نمیکند، اما میتواند به تسکین درد و ناراحتی کمک کند و روند بهبودی زخمها را سرعت ببخشد. این پماد فقط با تجویز پزشک در دسترس است.
پمادهای دیگر برای درمان تب خال لب هم عبارتند از:
- پماد پنسیکلوویر (Penciclovir)
- پماد زینوتکس
- پماد دوکوزانول (Docosanol)
- پماد هرپسیم (Herpesim)
- پماد کلین هرپس (Clin Herpes)
- پماد هرپاز (Herpaz)
۳. قرص تب خال لب
در برخی موارد (به خصوص اگر تبخال شدید باشد.) پزشک ممکن است قرصهای ضد ویروسی تجویز کند. برخی از رایجترین این داروها عبارتند از:
- قرص آسیکلوویر (۲۰۰ و ۴۰۰ میلیگرم)
- قرص واسیکلوویر (۵۰۰ میلیگرم)
۴. رعایت بهداشت
برای تسریع روند بهبودی تبخال، رعایت نکات بهداشتی بسیار مهم است. این موارد عبارتند از:
- شستن زخمها به آرامی همراه با آب و صابون بشویید.
- از بانداژ کردن زخمها خودداری کنید. زخم باید کاملا خشک شود.
- از خاریدن یا خراشیدن زخمها خودداری کنید تا از عفونت و کند شدن روند بهبودی جلوگیری کنید.
- از پماد یا لوسیونهای روی زخمها استفاده نکنید مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد.

۵. پرهیز از انواع محرک ها
هنگامی که ویروس تبخال وارد بدن شما میشود، در بدن باقی میماند و به نقاط دیگر سرایت نمیکند. ویروس در عصب مجاور باقی میماند و در همان ناحیه ایجاد تاول میکند. برای جلوگیری از تشدید علائم، بهتر است از محرکهایی که میتوانند علائم شما را فعال کنند، دوری کنید. برخی از این محرکها شامل موارد زیر هستند:
- اشعه ماوراء بنفش
- اصطکاک در ناحیه تناسلی
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
علاوه بر این، برخی از محرکها اجتنابناپذیر بوده و شامل موارد زیر هستند:
- استرس
- قاعدگی
- جراحی در ناحیه تناسلی
- ضعف سیستم ایمنی مانند انجام شیمیدرمانی برای سرطان
۶. درمان تب خال لب در خانه
درمانهای خانگی میتوانند به کاهش علائم تبخال کمک کنند. برخی از این روشها شامل استفاده از کمپرس سرد و مصرف مواد غذایی حاوی روی و ویتامین C است.
متن انگلیسی:
verywellhealth
At-home treatments for herpes are used to relieve pain. They do nothing to alter the course of the infection but can make you more comfortable as the herpes sores begin to heal.
ترجمه متن:
برای تسکین درد ناشی از تبخال از درمانهای خانگی استفاده میشود. این درمانها هیچ کاری برای عفونت انجام نمیدهند، اما با شروع بهبود زخمهای تبخال، شما را راحتتر میکنند.
۷. درمان تبخال لب در بارداری
استفاده از کرمها، پمادهای چشم و قرصهای آسیکلوویر در دوران بارداری مضر نیستند. این دارو میتواند شدت تبخال و آبله مرغان را کاهش دهد. اما پیش از مصرف هر دارویی، بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا از واردن شدن هرگونه آسیب به مادر و جنین پیشگیری شود.
۸. درمان تبخال لب در شیردهی
مصرف آسیکلوویر برای درمان تبخال لب در دوران شیردهی بیخطر است. به شکلی که توصیه میشود که به سرعت مصرف شود.
۹. درمان تبخال لب کودکان
برای کودکان زیر ۱۲ سال، آسیکلوویر خوراکی با دوز ۲۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن هر ۸ ساعت تجویز میشود. این دارو به کند شدن رشد و انتشار ویروس کمک کرده و بدن کودک را برای مقابله با عفونت تقویت میکند.
۱۰. درمان سریع تب خال لب
داروهای ضد ویروسی مانند والاسیکلوویر (Valtrex) و آسیکلوویر (Zovirax) میتوانند به سرعت بهبود زخمهای تبخال کمک کند. علاوهبراین مصرف این داروها از عود مجدد بیماری هم جلوگیری میکند.
دنبال سریعترین درمان برای تبخال میگردی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
انواع تب خال لب
ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) به دو نوع مختلف تقسیم میشود. در ادامه هر یک از انواع تب خال لب را توضیح دادهایم.
۱. ویروس تبخال نوع یک
ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ (HSV-1) شایعترین ویروس بوده و معمولا در دوران کودکی منتقل میشود. این ویروس بیشتر باعث ایجاد تبخال در اطراف دهان میشود، اما در برخی موارد میتواند موجب تبخال تناسلی به خصوص در حین رابطه جنسی دهانی شود.
HSV-1 شایعترین ویروس هرپس سیمپلکس است. بسیاری از افراد در اوایل زندگی به آن مبتلا میشوند. در بیشتر افراد، یا هیچ علامتی ایجاد نمیکند یا باعث ایجاد تبخال در اطراف دهان میشود. اما گاهی اوقات HSV-1 باعث تبخال تناسلی میشود.
۲. ویروس تبخال نوع دو
ویروس هرپس سیمپلکس نوع دو (HSV-2) کمتر رایج است، اما اغلب عامل تبخال تناسلی به شمار میرود. هر دو نوع HSV-1 و HSV-2 از طریق تماس پوست به پوست یا مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. این دو ویروس باعث عفونتهای مادامالعمر میشوند. ممکن است بدون اینکه بدانید، یکی از این ویروسها را داشته باشید. در صورتی که تبخال فعال باشد، با زخمها یا ویروسهای نامرئی که از پوست شما ترشح میشود، امکان انتقال آن به دیگران وجود دارد. در بیشتر مواقع، ویروسها فعال نیستند؛ به این معنا که هیچ مشکلی برای فرد مبتلا ایجاد نمیکنند و به دیگران هم منتقل نمیشود.
متن انگلیسی:
pharmica
The most effective way to reduce a sunlight triggered outbreak is, to avoid sunlight. However, this might not be possible for most people, even if you try and intentionally avoid the sun you are still likely to come into contact with it at some point during the day.
ترجمه متن:
موثرترین راه برای کاهش شیوع ناشی از نور خورشید، اجتناب از نور خورشید است. با این حال، این ممکن است برای اکثر مردم امکانپذیر نباشد، حتی اگر سعی کنید و عمداً از آفتاب دوری کنید، احتمالاً در برخی از نقاط در طول روز با آن تماس خواهید داشت.
عوارض تب خال لب
ابتلا به تبخال لب هم مانند هر بیماری دیگری با خطر عوارض جانبی همراه است. به شکلی که برخی از عوارض تبخال میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت نوزاد: نوزادان ممکن است در هنگام زایمان به ویروس HSV آلوده شوند. در برخی موارد، ویروس میتواند از طریق تماس نزدیک پس از زایمان یا در دوران بارداری منتقل شود. نوزادان مبتلا به HSV اغلب دچار عفونت در اندامهای داخلی یا سیستم عصبی میشوند. حتی با درمان، این نوزادان در معرض خطر مشکلات رشدی یا جسمی و حتی مرگ قرار دارند.
- بیماری التهابی داخلی: عفونت HSV میتواند باعث تورم و التهاب در اندامهای مرتبط با فعالیت جنسی و ادرار شود. این اندامها شامل حالب، راستروده، واژن، دهانه رحم و رحم هستند.
- عفونت انگشت: HSV میتواند از طریق شکستگیهای پوست به انگشت گسترش یابد و باعث تغییر رنگ، تورم و زخم شود.
- عفونت چشم: عفونت تبخال میتواند به چشمها منتقل شود و باعث درد، زخم، تاری دید و حتی کوری شود.
- تورم مغز: در موارد نادر، عفونت ممکن است باعث التهاب مغز شود که به این حالت «آنسفالیت» گفته میشود.
- عفونت اندامهای داخلی: در موارد نادر، HSV ممکن است در جریان خون به اندامهای داخلی برسد و باعث عفونت در این اندامها شود.
راه های پیشگیری از تب خال لب
میتوان با رعایت بعضی نکات از ابتلا به تبخال پیشگیری کرد. راههای پیشگیری از ابتلا به تبخال عبارتند از:
- مصرف روی: روی ممکن است به کاهش تعداد شیوعهای تبخال کمک کرده و زمان بین شیوع این بیماری در موارد مختلف را افزایش دهد. شما میتوانید با مصرف غذاهایی مانند تخممرغ و نخود، میزان روی دریافتی بدنتان را افزایش دهید.
- استفاده از کاندوم: در طول رابطه جنسی دهانی، مقعدی و واژینال، همیشه از کاندوم استفاده کنید تا خطر انتقال تبخال کاهش یابد.
- مشاوره با پزشک: در مورد مصرف داروهای ضد تبخال به صورت روزانه با پزشک خود مشورت کنید، زیرا این داروها میتوانند احتمال انتقال ویروس را کاهش دهند.
- اجتناب از رابطه جنسی در هنگام شیوع: حتی با استفاده از کاندوم، در هنگام شیوع تبخال از رابطه جنسی خودداری کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تب خال لب میتواند به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل شود و برای بسیاری از افراد به یک مشکل مداوم تبدیل شود. شناسایی عوامل محرک و رعایت نکات بهداشتی به کاهش شیوع تبخال لب کمک نبکند. همچنین، استفاده از درمانهای دارویی و خانگی میتواند به تسکین علائم و تسریع در روند بهبودی کمک کند. با وجود این، بهترین روش برای جلوگیری از تبخال لب، پیشگیری از تماس مستقیم با فرد آلوده و مدیریت استرس است.
تبخال لب اگرچه یک بیماری مزمن است، اما با استفاده از درمانهای مناسب، مراقبتهای بهداشتی و آگاهی از علائم میتوان از شدت آن کاست و زندگی راحتتری داشت. در صورت بروز علائم تبخال لب، مشاوره با پزشک متخصص پوست یا دکتر عفونی و استفاده از درمانهای ضدویروسی میتواند به کاهش مدت زمان عفونت و جلوگیری از انتشار آن کمک کند. اگر تصمیم به دریافت نوبت ویزیت حضوری با آنلاین از متخصصان در این زمینه دارید، وبسایت دکترتو راهی ایمن و کاربردی برای شما به شمار میرود. شما میتوانند نوبت دلخواه خود در هر یک از شهرهای ایران را بدون نیاز به هیچگونه مراجعه حضوری به مراکز درمانی تنها با چند کلیک و از طریق سایت دکترتو دریافت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!