پژوهشگران دریافته اند بسیاری افراد از شنیدن این خبر شگفتزده خواهند شد که محققان، درمانی برای تقویت حافظه، افزایش قدرت تمرکز، تقویت دستگاه ایمنی و کاهش احتمال کشتهشدن در تصادفهای جادهای پیدا کردهاند. شاید باور آن برای شما نیز سخت باشد. این روش درمانی کاملاً رایگان بوده و هیچگونه عوارض جانبی ندارد. این روش درمانی برای بسیاری از افراد لذتبخش است. شما هم میخواهید آن را امتحان کنید؟
احتمالاً شما نیز به این روش نیاز دارید. برای بسیاری از افراد، این روش درمانی میتواند شصت تا نود دقیقه خواب بیشتر در هر شب باشد. روانشناسان و روان درمانگران چند سال است که دربارۀ یکی از مهمترین مشکلهای سلامت عمومی در ایالات متحده بحث میکنند یعنی موضوع کمخوابی مزمن بزرگسالان آمریکایی. تعداد اندکی از آمریکاییها در طول شب هشت یا بیش از هشت ساعت میخوابند و این میزان خواب برای تمام بزرگسالان ضروری است. پیامدهای کمخوابی مزمن فاجعهبار است.
تحقیقهای آزمایشگاهی در زمینه تأثیرهای کمخوابی نشان دادهاند که نداشتن خواب کافی تأثیر نامطلوبی بر حافظه و تمرکز میگذارد، درعینحال میزان هورمونهای استرس را افزایش میدهد و مشکلهایی در متابولیسم طبیعی بدن ایجاد میکند. تحقیقها در خارج از آزمایشگاه نیز نشان میدهند که کمخوابی در درازمدت به افزایش احتمال تصادفها و بیماریها میانجامد.
تحقیقها نشان میدهند که بسیاری از افراد با کمخوابی روبهرو هستند. این کمبود خواب در طی هفتهها، ماهها یا حتی سالها انباشته شده است. در بررسی کمخوابی، محققان هزینهای را به افراد پرداخت کردند و از آنها خواستند تا به مدت یک هفته یا بیشتر، روزانه حداقل چهارده ساعت در رختخواب بمانند.
بسیاری از افراد به مدت چند روز توانستند در حدود دوازده ساعت و گهگاه بیشتر از دوازده ساعت در رختخواب بمانند؛ سپس به هفت تا نه ساعت خواب شبانه عادت کردند. دکتر ویلیام دمنت نیز در این زمینه بیان میکند: «این بدین معناست که میلیونها نفرمان کیفیت بهینه برای زندگیمان نداریم و عملکردی پایینتر از سطح بهینه داریم.»
ما آیا کمخوابی واقعاً مضر است؟ بر اساس تحقیقهایی که دکتر دیوید دینگِز و دیگران انجام دادهاند، پاسخ مثبتی به این پرسش ارائه کردند. دینگز و همکارانش از داوطلبان جوان شرکتکننده در تحقیقی درخواست کردند که به طور مداوم به مدت ده تا بیست روز در آزمایشگاهی بخوابند. با تعیین تصادفی میزان خواب و الگوهای خواب، با کنترل دسترسی آنها به محرکهایی همچون کافئین و با نظارت مداوم به حالتهای فیزیولوژیکی (برای اطلاع از میزان خواب آنها)، دینگز به این نتیجه رسید: افرادی که در شب کمتر از هشت ساعت میخوابند، با نقصهای شناختی و فیزیولوژیکی مثل اختلالات حافظه، کاهش توانایی در تصمیمگیری و نقصهای چشمگیری روبهرو میشوند.
دینگز نشان داد که داشتن خواب کم به مدت دوهفته یعنی هر شب حدود چهار ساعت خوابیدن، نقصهای مغزی ایجاد میکند و این نقص به همان اندازهای است که فردی به مدت سه شب اصلاً نخوابیده است. با تداوم یافتن کمبود خواب: توجه، حافظه و سایر عملکردهای شناختی با مشکل رودررو میشود. نداشتن خواب کافی همانند این است که خرجتان بیشتر از درآمدتان شود.
از دیگر پیامدهای کمخوابی میتوان به افزایش احتمال تصادفها، ضعیف عملکرد کاری و مشکلهای خلقوخویی و ارتباطی اشاره کرد. کمخوابی باعث ضعیف شدن دستگاه ایمنی یز میشود و احتمال ابتلا به بیماریهایی مثل: فشارخون بالا، بیماریهای قلبی، سکته، دیابت، چاقی و افسردگی را افزایش میدهد. افرادی که به طور مزمن توانایی خواب کافی ندارند، طول عمر آنها کاهش مییابد
خواب بعدازظهر نیز به کاهش کمخوابی کمک میکند؛ اما نمیتوان آن را جایگزین خوبی برای خواب سالم به شمار آورد. الگوی خواب منظم مزایای طولانیمدت بسیاری دارد. افزون بر آن، اگرچه چرتزدن به بهبود عملکرد شناختی حاصل از کمخوابی را بهبود میبخشد؛ اما تأثیر چندانی بر خلقوخوی منفی ناشی از کمخوابی، ندارد
بسیاری از افراد نیز مدعی هستند که با خواب بسیار کم نیز میتوانند بهراحتی به روند زندگی خود ادامه دهند.
بااینحال، تحقیقها نشان میدهند که فقط تعداد کمی از افراد با کمتر از هشت ساعت خواب عملکرد خوبی خواهند داشت. دکتر دینگز برآورد کرده است که در طولانیمدت، از هر هزار نفر یک نفر با خواب کمتر از شش ساعت عملکرد بهینهای خواهد داشت.
بسیاری از افرادی که با کمخوابی مزمن رودررو هستند، در طول روز چرت میزنند یا بعدازظهر با حس بیخوابی روبهرو میشوند. به این مسئله نیز باید توجه داشت که بسیاری از افرادی که با کمخوابی دستوپنجه نرم میکنند، اطلاعی از این موضوع ندارند. اگر در طی جلسههای طولانی یا رانندگی طولانیمدت احساس خوابآلودگی میکنید، احتمالاً کمخوابی دارید.
اهمیت خواب کافی
برآورد شده است که حدود پنجاه تا هفتاد میلیون بزرگسال در ایالات متحده دارای اختلالات مزمن خواب هستند و نظرسنجی سال 2009 توسط مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهانشان داد: بیش از 35 درصد افراد به طور متوسط کمتر از هشت ساعت میخوابند.
شبهای بدون خواب پیامدهای انبوهی دارند. سازمان حملونقل ایالات متحده به این نتیجه رسیده است که رانندگی همراه با خوابآلودگی، سالیانه به کشتهشدن 1550 نفر میانجامد و تعداد مجروحین ناشی از این شرایط حدود چهل هزار نفر است. حتی کمترین اختلال در خواب نیز میتواند تأثیر نامطلوبی بر عملکرد و ایمنی بگذارد. برای مثال، در پژوهش تصادفهای خودرویی، بین سالهای 1986 تا 1995، دکتر استنلی کورن، به بررسی تأثیرهای یک ساعت کمخوابی پرداخت که بهخاطر جلو کشیدن ساعت در آغاز فصل بهار اتفاق افتاده بود؛ نتیجه آن: افزایش 17درصدی مرگومیرهای جادهای در روز دوشنبه بعد از تغییر ساعت (در مقایسه با دوشنبههای قبل از آن) بود. سایر روانشناسان نیز به نتایج مشابهی دست یافتند. تحقیقهای دکتر گرگوری هیکس و همکارانش نیز حاکی از افزایش تصادفهای ناشی از مصرف الکل در هفتههای بعد از تغییر ساعت خواب دارد.
برآورد خسارتهای ناشی از کمخوابی بر سلامتی، شادکامی و عملکرد، دشوار است؛ اما طبق گزارش سال 2011 آکادمی آمریکایی پزشکی خواب،
کاربرد عملی
بهخاطر پیامدهای کمخوابی و الگوهای خواب ناسالم، بنیاد ملی خواب با همکاری سازمانهای مختلفی، هفته ابتدایی فصل بهار را که در آن ساعتها به جلو کشیده میشوند هفته ملی آگاهی خواب نامگذاری کرده است. در این هفته، مراکز خواب در سراسر آمریکای شمالی خدمات آموزشی را به جوامع محلی خود ارائه میدهند. بسیاری از ایالتهای آمریکا نیز رانندگان را نهتنها با خطرهای رانندگی در حالت مستی؛ بلکه رانندگی در حالت خوابآلودگی نیز آشنا میکنند.