بلوغ زمانی در زندگی کودک شماست کـه از کودکی بـه بزرگسالی تبدیل میشود. هورمون های خاصی تولید و ترشح می شوند کـه علائم بلوغ را تحریک می کنند. کودک شـما پنج مرحله بلوغ را پشت سر خواهد گذاشت. در پایان این فرآیند، آن ها بـه بلوغ جنسی خواهند رسید.ما دراین پست از مجله تفریحی تالاب برای شـما همراهان عزیز اطلاعاتی درباره ی بلوغ فرزندان دختر و پسر شـما بـه اشتراک گذاشنه ایم.
بلوغ چیست؟
بلوغ زمانی اسـت کـه بدن کودک شـما با انتقال بـه بزرگسالی شروع بـه رشد و تغییر میکند. این زمانی در زندگی فرزند شماست کـه تغییرات فیزیکی را برای رسیدن بـه بلوغ جنسی و توانایی تولید مثل پشت سر میگذارد.
مراحل بلوغ مسیر مشخصی رابا پیشرفت تغییرات جسمانی دنبال میکند. تغییرات عاطفی دوران بلوغ ممکن اسـت با سرعت تغییرات فیزیکی پیشرفت نکند. تغییرات جسمی و عاطفی بلوغ هردو در سنین مختلف برای هر کودک شروع و پایان مییابد.
بلوغ زمانی شروع میشود کـه بخشی از مغز کودک شـما بـه نام هیپوتالاموس شروع بـه تولید هورمونی بـه نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین «GnRH» میکند. هیپوتالاموس GnRH را بـه قسمت دیگری از مغز بـه نام غده هیپوفیز می فرستد.
GnRH غده هیپوفیز را تحریک میکند تا دو هورمون دیگر ترشح کند – هورمون لوتئینه کننده «LH» و هورمون محرک فولیکول «FSH». این هورمون‌ها بـه اندام‌های جنسی «تخمدان‌ها و بیضه‌ها» سفر می کنند و باعث شروع ترشح هورمون‌های جنسی «استروژن و تستوسترون» میشوند. این هورمون های پیام رسان باعث می شوند کـه نشانه های بلوغ شروع شود.
بیشتر بخوانید: نکات مهم و موثر برای افزایش طبیعی قد
بلوغ پسران از چه زمانی شروع می شود؟
پسران بین 9 تا 14 سالگی بلوغ را شروع می کنند. پسران حدود دو سال دیرتر از دختران بـه بلوغ میرسند. اگر پسر شـما قبل از 9 سالگی علائم بلوغ را نشان میدهد، ارزش دارد کـه از دکتر اطفال او در مورد این تغییرات اولیه سوال کنید. بـه طور مشابه، اگر تا سن 15 سالگی هیچ نشانه ای از بلوغ رخ نداده باشد، ارزش دارد کـه از دکتر اطفال او در مورد این تاخیر سوال کنید.
مراحل بلوغ پسران چیست؟
1. قبل از بلوغ اسـت. دراین مرحله، پسران هیچ تغییر قابل مشاهده ای را تجربه نکرده اند.
2. تغییرات فیزیکی شروع میشود. بین 9 تا 14 سالگی، پسرها طبق معمولً شروع بـه تجربه می کنند:
رشد دستگاه تناسلی «رشد بیضه ها و کیسه بیضه».
رشد مو های کم پشت در اطراف آلت تناسلی و زیر بغل آن ها.
افزایش قد «طبق معمولً حدود 5 تا 6 و نیم سانتی متر درسال» کـه می تواند دردهای رشدی را بـه همراه داشته باشد.
3. تغییرات فیزیکی سرعت بیشتری می‌گیرد. بین سنین 10 تا 16 سالگی، پسران تجربه می کنند:
رشد مداوم آلت تناسلی و بیضه‌ها و همچنین «رویاهای خیس» احتمالی. رویاهای خیس انزال در شب هنگام خواب اسـت.
تیره شدن، درشت شدن مو های ناحیه تناسلی بـه شکل مثلث در ناحیه تناسلی آن ها.
افزایش مداوم قد «حدود 6.3 تا کمی 8 سانتی متر درسال».
تعریق بیشتر، کـه می تواند منجر بـه بوی بدن شود.
تغییرات صوتی «و ترک خوردگی در فرآیند».
افزایش توده عضلانی.
عده ای از رشد سینه ها یا ژنیکوماستی درحدود 50 درصد از پسران نوجوان رخ میدهد، اما طبق معمولً تا پایان بلوغ برطرف میشود. این بیماری در سنین 11 تا 15 سالگی شایع اسـت. اگر این مشکل از نظر جسمی یا اجتماعی تبدیل شد، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی فرزندتان صحبت کنید.
4. بلوغ کامل میشود. پسران بین سنین 11 تا 16 سالگی این موارد را تجربه می کنند:
رشد در اندازه آلت تناسلی و تیره شدن پوست روی کیسه بیضه آن ها. برآمدگی های قرمز رنگ روی بیضه های انها بـه نام روگا شروع بـه ایجاد میکند.
رشد مو های بدن کـه بـه سطح بزرگسالان میرسد. مو های ناحیه تناسلی دریک مثلث درشت باقی می‌مانند.
اوج جهش رشد کـه بـه طور متوسط بیشتر از 10 سانتی متر درسال اسـت.
توسعه آکنه.
کلفت شدن صدا.
5. مرحله نهایی اسـت. بلوغ دراین مرحله بـه اتمام میرسد. پسران رشد جسمانی خودرا بـه اتمام میرسانند. تعداد زیادی از افراد ممکن اسـت تا این مرحله موی صورت ایجاد نکنند. مو های ناحیه تناسلی ممکن اسـت تا ران‌هایشان کشیده شود و عده ای از پسران ممکن اسـت دارای یک خط مو تا ناف باشند. رشد بیشتر پسرها تا سن 17 سالگی بـه اتمام میرسد، اما برخی ممکن اسـت تا اوایل 20 سالگی بـه رشد خود ادامه دهند.
بیشتر بخوانید: روش های طبیعی بزرگ کردن آلت تناسلی مردان + اندازه طبیعی
پسران در دوران بلوغ چه احساساتی را تجربه می کنند؟
هنگامی کـه پسر شـما وارد سن بلوغ میشود، ممکن اسـت شاهد تغییرات عاطفی باشید یا خیر. افزایش تستوسترون همراه با فشارهای اجتماعی ممکن اسـت باعث رفتار بد خلقی، طغیان عاطفی و اختلاف خانوادگی شود.
والدین طبق معمولً میتوانند این مشکلات را حل کنند. فعالانه گوش کنید و بپرسید کـه چه زمانی پسرتان نظر شـما را می خواهد و چه زمانی می خواهد فقط شنیده شود. بـه او بگویید کـه دوستش دارید ودر کنارش هستید. هر زمان کـه مسائل ایمنی یا اخلاقی وجوددارد وارد عمل شوید ودر ان موارد محدودیت‌های محبت‌آمیز را تعیین کنید.
اگر مشکلات عاطفی جدی ایجاد شود – علائم اضطراب، افسردگی یا نوسانات شدید خلقی – مهم اسـت کـه وی را با ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمانی محاسبه کنید. این میتواند خودرا بـه‌صورت کناره‌گیری، انتخاب نکردن کارهایی کـه قبلاً از ان لذت می برد، انزوا از دوستان و خانواده یا کاهش نمرات نشان دهد. مسائل عاطفی می تواند نشانه ای از یک اختلال خلقی یا سایر نگرانی های روانی باشد. دارو و یا درمان ممکن اسـت دراین موارد مفید باشد.
بیشتر بخوانید: علائم مختلف بلوغ دیررس در پسران
اگر بلوغ خیلی زود یا دیر شروع شود چه؟
همه ی دریک جدول زمانی قرار ندارند. عده ای از پسران خیلی زود تغییرات را مشاهده می کنند کـه بـه ان بلوغ زودرس میگویند. برخی دیگر ممکن اسـت تا بعدا تغییراتی را مشاهده نکنند کـه اغلب بـه ان بلوغ تاخیری گفته میشود.
بلوغ زودرس «پیش از موعد»: اگر پسر شـما قبل از 9 سالگی علائم بلوغ را نشان داد، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید. این ممکن اسـت نشانه مشکل غده هیپوفیز یا مشکل عصبی باشد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پسر شـما باید بـه محض مشکوک شدن بـه مشکل، وی را محاسبه کند.
علل احتمالی بلوغ زودرس عبارتند از:
غده هیپوفیز خیلی زود هورمون ها را “روشن” میکند.
کم کاری تیروئید «غده تیروئید کم کار».
تومور در غده فوق کلیوی یا جای دیگر.
اگر مشکل هورمونی باشد، متخصص غدد می تواند مسدودکننده‌های بلوغ را برای متوقف کردن بلوغ تا زمان مناسب تجویز کند. مسدود کننده های بلوغ داروهایی هستند کـه بدن کودک شـما را از تولید هورمون های جنسی کـه باعث تغییرات فیزیکی دوران بلوغ می شوند، باز می دارند. اگر ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پسر شـما بـه مشکل دیگری مشکوک باشد، ممکن اسـت پسر شـما برای آزمایش بیشتر ارجاع داده شود.
بلوغ تاخیری: اگر پسر شـما بعد از 14 سالگی بلوغ خودرا شروع کرد یا در مرحله بلوغ پیشرفت نکرد، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی او نیز مشورت کنید. پسر شـما ممکن اسـت دیر شکوفا شده باشد، بـه خصوص اگر پدرش نیز همین طور باشد.
اما نابهنجاری های هورمونی یا غدد درون ریز نیز می تواند بلوغ را بـه تاخیر بیندازد. اگر ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی فرزند شـما مشکوک بـه یک مشکل اساسی باشد، احتمالاً پسر شـما برای آزمایش های بیشتر بـه متخصص ارجاع داده میشود.
بیشتر بخوانید: چه چیز موجب بلوغ زودرس میشود؟
بلوغ دختران از چه زمانی شروع می شود؟
بلوغ دخترها طبق معمولً دو سال زودتر از پسران شروع میشود. بلوغ دختران طبق معمولً بین 8 تا 13 سالگی شروع میشود.
مراحل بلوغ دختران چیست؟
1. قبل از بلوغ اسـت. دراین مرحله، دختران هیچ تغییر قابل مشاهده ای را تجربه نکرده اند.
2. تغییرات فیزیکی شروع میشود. بین 8 تا 13 سالگی، دختران طبق معمولً این موارد را تجربه می کنند:
سینه های آن ها شروع بـه جوانه زدن میکند و آرئول ها «ناحیه رنگدانه دار اطراف نوک پستان» بزرگ می شوند.
مو های نازک ناحیه تناسلی ظاهر میشود.
قد حدوداً 6 سانتیمتر درسال افزایش مییابد.
3. تغییرات فیزیکی سرعت بیشتری می‌گیرد. بین 9 تا 14 سالگی:
سینه های انها همان گونه بـه جوانه زدن ادامه میدهد.
مو های زیر بغل شروع بـه رشد می کنند و مو های ناحیه تناسلی بـه رشد خود ادامه میدهند. مو های ناحیه تناسلی درشت، مجعد و بـه شکل مثلث هستند.
جهش رشد بیش از 7.6 سانتیمتر درسال رخ میدهد.
پوست انها چرب تر میشود و آکنه ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: دختران در هنگام بلوغ چه سوال هایی دارند ؟
4. بلوغ کامل میشود. بین 10 تا 15 سالگی:
سینه های انها بـه رشد خود ادامه میدهد و نوک سینه های آن ها شروع بـه بیرون زدن میکند.
مو های ناحیه تناسلی هنوز دریک مثلث هستند و اکنون تعداد مو های زائد بسیار زیاد اسـت.
رشد ممکن اسـت با سرعت حدود 7.5 سانتیمتر درسال ادامه یابد.
مشکلات آکنه ممکن اسـت ادامه یابد.
پریودها «قاعدگی» طبق معمولً درحدود 12 سالگی شروع میشود «طبق معمولً در همان سنی کـه پریود مادر و خواهرشان شروع میشود». عده ای از دختران، بـه ویژه آنهایی کـه اختلالات غذایی دارند، دیرتر شروع می کنند.
5. مرحله نهایی اسـت. توسعه طبق معمولً دراین مرحله بـه اتمام میرسد. دختران بـه بلوغ جسمی میرسند. مو های ناحیه تناسلی ممکن اسـت تا ران‌هایشان امتداد پیدا کند و عده ای از دختران ممکن اسـت یک خط مو تا ناف داشته باشند. بیشتر دختران تا سن 16 سالگی بـه اوج قد خود میرسند، اما برخی ممکن اسـت تا 20 سالگی بـه رشد خود ادامه دهند.
بیشتر بخوانید: رابطه ی بین مشکلات روانی و بلوغ زودرس دختران
دختران در دوران بلوغ چه نوع احساساتی را تجربه می کنند؟
همه ی دختران در دوران بلوغ دچار تغییرات عاطفی می شوند. عده ای از انها بیشتر از دیگران تحت تأثیر قرار میگیرند زیرا استروژن و پروژسترون در بدن انها چرخش می کنند.
ترکیبی از فشارهای اجتماعی و مدرسه و بدخلقی می تواند باعث طغیان عاطفی و درگیری با والدین شود. ممکن اسـت فکر کنید دختر نازنین شـما بـه یک دختر بدجنس تبدیل شده اسـت. وقتی میبینید کـه اعمال او بر دیگران تأثیر میگذارد، ارزش ان را دارد کـه فضای امنی برای او فراهم کنید تا «همه ی احساساتش را احساس کند» یا احساساتش را بـه اشتراک بگذارد.
هر زمان کـه مسائل ایمنی یا اخلاقی وجوددارد وارد عمل شوید ودر غیر این صورت پناهگاه امنی را برای او فراهم کنید تا هویت جدید خودرا کشف کند. سعی کنید تمام استرس‌ها را از سر راه او دور کنید. بـه او اجازه دهید تا از اشتباهاتش درس بگیرد، تا زمانی کـه اشتباهات تهدید کننده زندگی نباشد، نشان دهنده اعتماد شـما بـه توانایی او برای حل مشکلات برای خودش اسـت.
اگر علائم اضطراب، افسردگی یا سایر چالش های سلامت روان را مشاهده کردید، نگرانی های خودرا با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی او در بین بگذارید. گاهی اوقات، درمان های هورمونی می تواند علائم را کاهش دهد و خلق و خو را التیام بخشد. در مواقع دیگر، او ممکن اسـت بـه مشاوره یا داروهای دیگری برای کمک بـه مدیریت خلق و خو و ایجاد مهارت‌هایی برای توسعه انعطاف‌پذیری و تنظیم دقیق نقاط قوت خود نیاز داشته باشد.
بیشتر بخوانید: نکاتی در مورد بلوغ زودرس در دختران
اگر بلوغ خیلی زود یا دیر شروع شود چه؟
همه ی بـه طور هم زمان بلوغ را نمی گذرانند. عده ای از دختران خیلی زود تغییرات را مشاهده می کنند کـه بـه ان بلوغ زودرس میگویند. سایر دختران ممکن اسـت تا دیرتر تغییراتی را مشاهده نکنند کـه گاهی بـه ان بلوغ تاخیری میگویند.
بلوغ زودرس «اوایل»: چند پرچم قرمز نشانه رشد غیرعادی در دختران اسـت. این شامل:
نشان دادن علائم بلوغ قبل از تولد 8 سالگی.
تغییرات بدن کـه خیلی سریع پیشرفت میکند.
تغییرات بدنی کـه “بی نظم” رخ میدهد، مانند شروع دوره های قبل از رشد سینه ها.
گسست عمده بین رشد مو های ناحیه تناسلی و رشد سینه «مانند عدم وجود مو های ناحیه تناسلی اما سینه های در حال رشد کامل یا برعکس».
اگر این‌ها اتفاق افتاد، ان را بـه ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی فرزندتان بگویید. آزمایشات ساده می تواند بـه تعیین علت بلوغ زودرس کمک کند، مانند:
غده هیپوفیز ممکن اسـت خیلی زود هورمون ها را “روشن” کرده باشد.
ممکن اسـت یک تومور در غده فوق کلیوی یا جاهای دیگر در حال رشد باشد.
ممکن اسـت دختر شـما در دسترس استروژن قرار گرفته باشد «مثلا از طریق کرم استروژن».
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی فرزند شـما ممکن اسـت بـه سادگی منتظر بماند و پیشرفت دختر شـما را زیر نظر بگیرد یا وی را برای آزمایش بـه متخصص ارجاع دهد. درصورت نیاز، متخصص غدد می تواند مسدودکننده‌های بلوغ را برای متوقف کردن بلوغ تا زمان مناسب تجویز کند. مسدود کننده های بلوغ داروهایی هستند کـه بدن کودک شـما را از تولید هورمون های جنسی کـه باعث تغییرات فیزیکی دوران بلوغ می شوند، باز می دارند.
بلوغ تاخیری: اگر دختر شـما خیلی دیر بلوغ را شروع میکند یا بـه نظر نمی‌رسد کـه در سن بلوغ پیشرفت کند، همچنین ارزش دارد کـه در مورد ان از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی او بپرسید. او ممکن اسـت دیر شکوفا شده باشد، بـه خصوص اگر مادرش باشد.
با این حال، مشکلات هورمونی یا اختلال در غذا خوردن از دیگر احتمالات اسـت. اگر ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک شـما مشکوک بـه یک مشکل اساسی باشد، ممکن اسـت کودک شـما را برای آزمایش و مدیریت بـه متخصص ارجاع دهد.
بیشتر بخوانید: علت و علائم رسیدن به بلوغ زودرس
در پایان
بلوغ می تواند یک دوره بسیار هیجان انگیز اما چالش برانگیز در زندگی کودک شـما باشد. همراه با تغییرات فیزیکی، فرزند شـما ممکن اسـت تغییرات عاطفی زیادی را نیز تجربه کند. اکثر کودکان بین 8 تا 14 سالگی بلوغ را شروع می کنند. اگر در مورد رشد کودک خود نگرانی دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی انها تماس بگیرید. انها میتوانند فرزند شـما را محاسبه کنند و تشخیص دهند کـه آیا او بـه درستی در حال رشد اسـت یا خیر.