جهانی که امروز در آن به سر می بریم، بسیار پویا با تحولات شتابان در عرصه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی است. آن چه باعث می شود که جوامع با وجود برخورداری از میراث های زیست شناختی تقریباً یکسان، به صورتی متفاوت تغییر و رشد کنند، فرهنگ است. ویژگی فرهنگی بودن جوامع بشری است که امکان تغییر و تحول را فراهم می آورد. فرهنگ مجموعه ای از نمادها است که این نمادها، دربردارنده اطلاعات برای جامعه هستند. از طریق نمادها ما قادریم تفکر کنیم، اطلاعات خود را منتقل کنیم و آن ها را به کار بگیریم. نمادهای موجود در هر فرهنگ، در هر جامعه توسط نسل های پیشین پی ریزی شده اند، اما این نظام های نمادین ایستا نیستند و می توانند توسط نسل های بعدی تغییر یابند.
تحول اجتماعی به گفته متخصصان معمولا در طول چند نسل و در یک دوره طولانی رخ می دهد. اما تغییر اجتماعی، در مدتی کوتاه اتفاق می افتد. تغییرات اجتماعی برای هر فرد معمولی در طول زندگی اش قابل مشاهده هستند. همچنین تغییر اجتماعی در یک گستره جغرافیایی و فرهنگی قابل محدود شدن است.
یکی از نمودهای فرهنگ هر جامعه، نام هایی است که مردم برای فرزندانشان بر می گزینند. در بحث نام گزینی برای فرزندان، می توان تغییرات موجود را یک تغییر اجتماعی دانست، زیرا بر اساس تعریف محققان و طبق آمار، چنین تغییری قابل مشاهده برای یک فرد در طول زندگی اش خواهد بود و همچنین یک پدیده جمعی است و می توان آن را در یک محدوده مکانی و فرهنگی مشاهده کرد.
بنابراین، هنگام بحث از تغییر در نام گزینی برای فرزندان، در واقع بخشی از فرهنگ جامعه مدنظر قرار می گیرد.
پژوهشگران دانشگاه تهران در مطالعه ای که در همین خصوص انجام داده اند، تغییرات فرهنگی و موضوع نام‌گزینی دختران را با تمرکز بر استان تهران در نیمه دوم دهه ۱۳۹۰ مورد بررسی قرار داده اند.
روش این پژوهش برای مطالعه و تحلیل، استفاده از آمار‌های ارائه شده توسط مرکز آمار ایران، سازمان ثبت احوال استان تهران و داده‌های پیمایش ملی مصرف کالاهای فرهنگی بوده است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد: بین سن، میزان تحصیلات و استفاده از رسانه‌ها به ویژه اینترنت توسط مادران، با گرایش‌های فرهنگی آن‌ها در انتخاب نام برای فرزندانشان همبستگی و رابطه مشخصی وجود دارد. در واقع نام‌های انتخابی توسط مادران جوان و تحصیلکرده از نام‌های انتخاب شده توسط نسل‌های پیشین به شکلی واضحی متفاوت شده است.
در این باره، عبدالله بیچرانلو، استادیار ارتباطات دانشگاه تهران و همکارش می گویند: نکته مربوط به سن والدین به دوره زیست آن ها باز می گردد. آن ها جوانانی هستند که نام خودشان بر اساس میراث های فرهنگی متفاوتی انتخاب شده است. این افراد در دوره کمتر سنتی و بیشتر مدرن استان تهران زیسته اند. بنابراین میانگین سنی والدین و بیشتر بودن جمعیت گروه های سنی جوان نسبت به جمعیت کل استان تهران، نمایی کلی از ذائقه ها و سلیقه های متفاوت را به ما نشان می دهد. سلیقه هایی که به دلیل شرایط فرهنگی و اجتماعی، نسبت به گذشته متفاوت اند.
آن ها می افزایند: در واقع این سلیقه ها و نگرش های جدید، رفته رفته بر دیدگاه های پیشین غالب می شوند. بر این اساس می توان از این مطالعه نتیجه گرفت که انتخاب نام به عنوان یک عمل فرهنگی قابل تحلیل است. نام، نمایاننده هویت افراد است. بنابراین افراد سعی می کنند در انتخاب نام به گونه ای عمل کنند که نگرش های آن ها را نشان دهد.
طبق این یافته ها، نام های مذهبی و دینی، نشان دهنده دینداری و احترام به بزرگان دین است. نام های قومی، نشانگر احساس تعلق به قومی خاص و نیز زبان مخصوص آن قوم است. نام های جدید چه نام های جدید فارسی و چه نام هایی که از فرهنگ های خارجی وارد زبان فارسی شده اند نیز نمودی از گرایش به سبک های زندگی جهان محلی شده اند. بنابراین سبک زندگی والدین تعیین کننده نام فرزندانشان است.
از این یافته های جالب، یک مقاله علمی پژوهشی تهیه شده است که دوفصل نامه مطالعات جامعه شناختی وابسته به دانشگاه تهران آن را به چاپ رسانده است.