روانشناسی نظامی چیست ؟
روانشناسی نظامی بمعنای تحقیق ، طراحی و استفاده از تئوری های روانشناختی و داده های تجربی به سمت درک ، پیش بینی و مقابله با رفتارها در نیروهای دوستانه و دشمن و یا در جمعیت های غیرنظامی است در روانشناسی...

روانشناسی نظامی چیست ؟
روانشناسی نظامی بمعنای تحقیق ، طراحی و استفاده از تئوری های روانشناختی و داده های تجربی به سمت درک ، پیش بینی و مقابله با رفتارها در نیروهای دوستانه و دشمن و یا در جمعیت های غیرنظامی است در روانشناسی نظامی تأکید ویژه بر رفتارهایی وجود دارد که ممکن است برای انجام اقدامات نظامی نامطلوب ، تهدید کننده یا بالقوه خطرناک باشند.
روانشناسی نظامی برای مشاوره دادن و درمان این استرس‌ها و خستگی پرسنل نظامی یا خانواده‌های آن‌ها و همچنین درمان آسیب‌های روان‌شناختی موثر بشمار آمده و بکار گرفته میشود .
روانشناسی نظامی از زیر شاخه های روانشناسی متعددی برای تاب آوری و توسعه سلحشوری و تقویت مقاومت در بین نیروهای نظامی و مقابله با نیروهای دشمن برای برتری و پیروزی نظامی استفاده می کند.

موضوعات روانشناسی نظامی
روانشناسی در حوزه نظامی به مسائلی از این قبیل می‌پردازد که چگونه می‌توان به گزینش نیروهای نظامی دست زد، بطوری که عملکرد این نیروها با اهداف واحد نظامی همخوانی داشته باشد.
ـ چگونه می‌توان نیروها را فعال و نیرومند نگه داشت و از تأثیرات عوامل مخرب دور نگه داشت و فعالیتهای آنها را در راستای اهداف مورد نظر تنظیم کرد؟
ـ چگونه می‌توان قوانین و مقررات را به اجرا گذاشت؟ کدام نوع قوانین تغییر رفتار را می‌توان به کار بست؟
ـ چه نوع شخصیتهایی مناسب محیطهای نظامی هستند و برای هر پستی مورد نیاز است؟
ـ در مواقع بحران ، چه شرایط و چه موقعیتهایی را برای کاهش اثرات استرس باید پیاده کرد؟
ـ با مسأله‌ای با عنوان اسارت چه برخوردی می‌توان داشت؟
اینها و موضوعاتی از این قبیل در حیطه روانشناسی نظامی مطرح هستند و در کل هدف بررسی و اعمال روشهایی است که رسیدن به اهداف اساسی نظام را میسر می‌سازد. در واقع روانشناسی نظامی سهولت اجرای تغییرات و روشهای مورد نظر را فراهم می‌سازد.

ارتباط روانشناسی نظامی با سایر حوزه‌های علمی
ارتباط بسیار نزدیکی بین روانشناسی نظامی و سایر حوزه‌ها وجود دارد. هر چند این ارتباط بین روانشناسی نظامی و برخی حوزه‌ها بسیار عمیقتر می‌نماید، اما این حوزه با اکثر حوزه‌ها رابطه نزدیک دارد هر چند این ارتباط گاه بسیار غیر مستقیم به نظر می‌رسد.
روانشناسی نظامی با روانشناسی اجتماعی ، روانشناسی سازمانی ، روانشناسی مدیریت ، روانشناسی قانونی ، روانشناسی جسمانی ، روانشناسی شخصیت ، روانشناسی رفتارگرا ، روانشناسی شناختی ،ارتباطات نزدیک دارد.
از یافته‌های سایر حوزه‌های روانشناسی مثل روانشناسی تجربی ، روانشناسی فیزیولوژیک ، روانشناسی احساس و ادراک ، روانشناسی انگیزش و هیجان ، تفاوتهای فردی و ... نیز استفاده‌های شایان توجهی می‌شود. روانشناسی تربیتی ، روانشناسی کودکان استثنایی و یافته‌های آنها ارتباط بسیار ناچیزی با روانشناسی نظامی دارند. در سایر حوزه‌های علمی روانشناسی با شاخه‌های مختلف علوم اجتماعی ، علوم سیاسی ، علوم زیستی و پزشکی پیوند نزدیک دارد. از سوی دیگر روانشناسی نظامی ارتباط بسیار نزدیک با سیاستها و خط مشیهای یک کشور دارد. و در واقع به عنوان وسیله‌ای برای اجرای بهتر اهداف مورد نظر بکار می‌برد.

روشها و ابزارهای مورد استفاده در روانشناسی نظامی
روشهای مورد استفاده در روانشناسی نظامی عمدتا همان روشهای مورد استفاده در سایر حوزه‌های روانشناسی است. در این شاخه با توجه به هدف مورد نظر از روشهای مختلف گردآوری اطلاعات شامل مشاهده ، مصاحبه ، پرسشنامه ، نگرش سنجها و در موارد لزوم از آزمایشات نیمه تجربی استفاده می شود.

در واقع روانشناسی نظامی عمدتا کاربرد یافته‌های روانشناسی و سایر حوزه‌هاست که با یافته‌های تحقیقات مختص واحدهای نظامی ممزوج شده و ترکیب می‌یابد و نتایجی را بدست میدهد که به حصول اهداف واحدهای نظامی کمک می‌کند.

گاه در حیطه روانشناسی نظامی از انواع ابزارها و آزمونها نیز استفاده می‌شود. این آزمونها در پاسخ سؤالات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند مثل انواع آزمونهای هوش و شخصیت برای گزینش افراد یا انتخاب در پستهای حساس.

روانشناسی نظامی در مقطع دکترای تخصصی (ph.D) مطرح است و دانش آموختگان این رشته به مطالعه مسائل روان شناسی در موقعیتها و محیط های نظامی و بحرانها و شرایط پراسترس اجتماعی می پردازد.
فارغ التحصیلان این رشته می توانند سلامت روانی – اجتماعی در سازمانهای نظامی ، خانواده های نظامی و بازماندگان خانواده های نظامی را تامین کنند روانشناسی نظامی برای مشاوره دادن و درمان این استرس‌ها و خستگی پرسنل نظامی یا خانواده‌های آن‌ها و همچنین درمان آسیب‌های روان‌شناختی به کار گرفته خواهد شد.
دانشگاه جامع امام حسین (َع) مجله علمی ویژه ای را به همین نام منتشر میکند.