تربیت فرزند

در دنیای امروز خشونت های زیادی علیه کودکان در حال شکل گیری است. بسیاری از خشونت ها از جانب والدین در برخی خانواده علیه کودکان شکل می گیرد که در نتیجه اعتقاد به تنبیه های بدنی برای تربیت کودک به وجود می آید. پژوهش ها نشان می دهد که تربیت کودک با استفاده از آزار جسمی و تنبیه بدنی راهکاری بسیار نامطلوب بوده که از هر لحاظ توسط علم روانشناسی و غیره رد شده است و موجبات بروز بسیاری از مشکلات روحی و جسمی و روانی را در بین آن ها فراهم می کند.

تربیت فرزند از نظر روانشناسی

برای تربیت کودک از دیدگاه روانشناسی باید موارد زیادی را رعایت کنید که در ادامه مهم ترین آن ها ذکر شده است:

۱. عزت نفس فرزندتان را تقویت کنید

لحن صدا، زبان بدن و هر بیانی که دارید بر تربیت فرزند پسر تاثیر می گذارد، تنها لازم نیست که به حرف های خود اهمیت دهید حتی لحن صدا نیز برای کودک مهم است. رفتار شما به عنوان والد بیش از هر چیز دیگری بر عزت نفس آن ها تأثیر می گذارد. به کودک خود اجازه دهید به صورت مستقل کار کند تا احساس کند که توانایی بالایی دارد. کلمات نیز می توانند همانند تنبیه جسمانی آسیب بزنند، اگر کودکتان در کار خود موفق نبوده به او امید دهید تا بار دیگر تلاش کند، کلمات خود را با دقت انتخاب کنید و دلسوز باشید.

پیشنهاد مشاور: نوجوان لجباز

۲. از ویژگی های خوب او تعریف کنید

چند بار در روز کودکتان را به دلیل کارهای بدی که انجام می دهد تنبیه می کنید؟ چقدر از او انتقاد می کنید؟ همیشه ویژگی های مثبت او را ذکر کرده و به او بگویید که متوجه کارهای خوب او می شوید. با تنبیه، کودک احساس می کند که کارهای مثبت او دیده نمی شود. به طور مثال به او بگویید: امروز بسیار دختر خوبی بودی مرسی که به من کمک کردی وسایلت رو جمع کنیم یا مرسی که ساکت ماندی تا به کارهایم برسم.

۳. قوانین مشخصی داشته باشید

برای تربیت فرزند سالم قوانین در خانه باید مشخص باشد، بایدها و نبایدهای تربیت فرزند از همان ابتدا باشد مشخص شود. نظم و انضباط باید از کودکی یاد گرفته شود، حتما قوانین را به آن ها توضیح دهید و به آن ها بگویید که حتی والدین نیز مجبور هستند این قوانین را رعایت کنند. به طور مثال به کودک خود یاد دهید که حتما پیش از دیدن برنامه تلویزیون باید تکالیف خود را انجام دهد. می توانید چارتی تشکیل دهید و در آن چارت کارهای مثبت و مفید او را علامت بزنید.

۴.برای بچه هایتان وقت بگذارید

در زندگی شلوغ امروزی برای بسیاری از افراد وقت ندارند تا با کودکان خود وقت بگذرانند.اگر می توانید به شکلی تنظیم کنید که زمان های صرف غذا کنار هم بوده یا شب ها در مورد روز خود صحبت کنید. اکثر بچه ها به دنبال توجه والدین خود هستند بنابراین اگر توجه لازم را دریافت نکنند سعی می کنند با رفتارهای ناپسند والدین خود را مجبور کنند که به آن ها دقت شود.

۵. الگو باشید

یکی از مهم ترین نکات کلیدی در روانشناسی تربیتی کودک این است که الگو هرکودکی والدین است، کودک به شما نگاه می کند و سعی می کند مانند شما رفتار کند. احترام، صمیمیت، صداقت، مهربانی، بردباری. رفتار غیر خودخواهانه از خود نشان دهید تا کودکتان از شما یاد بگیرد. اگر همیشه در مورد مسائل مالی در خانه صحبت کنید کودک یاد می گیرد که پول مهم ترین چیز است و آن را از همه چیز بالاتر قرار می دهد. اگر دروغ بگویید کودک یاد می گیرد که دروغگویی کار خوبی است.

۶. انعطاف پذیر باشید

همانطور که فرزند شما تغییر می کند، باید سبک فرزندپروری خود را تغییر دهید. هر روش در سنی جواب می دهد، روشی که در سن یک سالگی برای کودک شما موفق بوده است ممکن است در دوسالگی کاربرد خود را از دست بدهد. به طور مثال شما نمی توانید مانند یک کودک به نوجوان بگویید که چه رفتاری داشته باشد بلکه تنها می توانید تا حدودی او را نصیحت و راهنمایی کنید.

۷. عشق بدون قید و شرط

نشان دهید که عشق شما بدون قید و شرط است، اگر فرزندتان را تنبیه کرده یا عصبانی شوید کودک احساس می کند که دیگر او را دوست ندارید و این باعث نگرانی و اختلال در روند رشد او می شود، در کنار تنبیه همیشه او را ببوسید و به او بگویید که هرچه شود بازهم او را دوست خواهید داشت و همه چیز مانع از عشق شما به او نمی شود.

۸. نیاز ها و محدودیت های والدین را بشناسید

قبول داشته باشید که به عنوان والد مشکلات خود را دارید و نمی توانید کامل باشید، باید نیازهای خود را بشناسید و به آن ها نیز توجه کنید، شما نیز به عنوان والدین باید خوشحال باشید تا بتوانید کودکی شاد را تربیت کنید.

۹. احترام

بهترین راه برای اینکه کودکی مودب داشته باشید این است که با او محترمانه رفتار کنید، با او مودبانه صحبت کنید، در خانه از الفاظ زشت استفاده نکنید و به کودکتان نشان دهید که به همسرتان احترام می گذارید.

به هر شکلی که با کودک خود رفتار کنید با شما رفتار خواهد کرد.

پیشنهاد مشاور: روانشناسی کودک خردسال

۱۰. کمک مشاور

مرکز مشاوره ستاره ایرانیان با کمک مشاورین کودک و برترین متخصصان در زمینه کودک و نوجوان به شما کمک می کند تا آینده ای درخشان را برای کودک خود رقم بزنید.

۱۱. به حرف آن ها گوش دهید

کودک شما همیشه باید احساس کند که برای او وقت دارید و به حرف آن ها گوش دهید و سعی کنید آن ها را درک کنید، درست است که مشکلات بچه ها به نظر بزرگسالان بی اهمیت می آید اما برای کودک یا نوجوان اهمیت زیادی دارد بنابراین باید به آن ها گوش دهید. شما همیشه نمی توانید مشکل را حل کنید، اما می توانید مطمئن شوید که فرزندتان می داند که برای کمک و شنیدن حرف های او همیشه حاضر هستید.

۱۲. مقایسه نکنید

بسیاری از پدر و مادرها گمان م یکنند با مقایسه کودک بهتر می شود، مقایسه با خواهر و برادر یا بچه های فامیل به هرشکلی باعث سرکوب عزت نفس آن ها می شود. مقایسه باعث می شود کودکتان احساس کند باید مثل دیگران باشد تا او را دوست داشته باشید یا تصور می کند که هرچقدر هم تلاش کند به اندازه دیگران موفق و خوب نیست.

پیشنهاد مشاور: تک فرزندی از دیدگاه روانشناسی

۱۳. افزایش دلبستگی

برای افزایش دلبستگی و صمیمیت بین والدین و کودک، والدین باید تلاش زیادی بکنند این دلبستگی در آینده به آن ها کمک می کند تا دلبستگی ایمن را به وجود بیاورند:

• آن ها را در آغوش بگیرید، در آغوش بگیرید
• از آن ها مراقبت و رسیدگی کنید.
• لبخند بزنید و آرام صحبت کنید.
• برای آن ها کتاب بخوانید.
• وقتی گریه می کنند به آن ها آرامش بدهید.
• نیازهای آنان را بدون پاسخ رها نکنید.
• وقتی آسیب دیده و ناراحت هستند به آن ها توجه کنید.
• اجازه دهید بدانند که آن ها را دوست دارید و برای شما مهم هستند.

۱۴. کتاب بخوانید

در زمینه تربیت کودک کتاب های زیادی وجود دارد که می توانید با توجه به نیاز کودکتان آن ها را تهیه کنید. به طور مثال کتاب در زمینه بهبود اعتماد به نفس، بازی، گریه کردن، دستشویی رفتن، غذا خوردن یا هر موضوعی موجود است. کتاب های تربیتی به شما کمک می کند تا کودک خود را به درستی تربیت کرده و نکات مهم تربیتی را یاد بگیرید.

به صورت کلی باید گفت نقش تمام کسانی که در زندگی کودک نقش ایفا می کنند در تربیت او نیز موثر است گرچه نمی توان انکار کرد که نقش خانواده به عنوان نهادی که کودک بیشتر وقت خود را در آن می گذراند بیشتر از سایرین می باشد اما بقیه نهادها از جمله مدرسه نیز باید تلاش کنند تا بهترین خدمات را ارائه دهند.

به همین جهت نیاز است تا دانش و اطلاعات عمومی جامعه به خصوص جامعه جوان و در سن ازدواج نسبت به تربیت صحیح و مناسب کودک افزایش سافته تا بتوان شاهد روابطی خوب بین کودک و خانواده و در نهایت کودکی که بتواند در آینده جامعه نقش مناسبی ایفا کرده و برای آینده جامعه مفید باشد، باشیم.

منبع: سایت کودک و نوجوان

سن کودک خود را انتخاب کنید:

تا ۱سالگی

۱ تا ۲ سالگی

۲ تا ۳ سالگی

۳ تا ۵ سالگی

۶ تا ۸ سالگی

۹ تا ۱۱ سالگی

۱۲ تا ۱۴ سالگی

۱۵ تا ۱۷ سالگی