رضایت زناشویی حالتی روان‌شناختی است که در آن فرد متأهل از مزایا و هزینه‌های ازدواج با همسر خود خوشحال و راضی است. هزینه با رضایت رابطه معکوس دارد یکی از عواملی که بهباشی روان‌شناختی و سلامت خانواده را در پی دارد، رضایت زناشویی است. به همین دلیل شناسایی رضایت در روابط زناشویی زناشویی و عوامل مرتبط و مؤثر بر آن اهمیت بالایی دارد.
این یک ارزیابی ذهنی از تجربه یک فرد در ازدواج است و به نیازها، انتظارات و خواسته‌های فرد از رابطه بستگی دارد. رضایت زناشویی یک نگرش و ویژگی نسبتاً پایدار است که ارزیابی کلی فرد از رابطه را منعکس می‌کند. این ویژگی یک رابطه نیست، بلکه یک تجربه و نظر ذهنی است.
رضایت در روابط زناشویی می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند شناخت، فیزیولوژی، الگوهای تعاملی، ویژگی‌های همسر، ویژگی‌های زناشویی، رویدادهای زندگی و تعهد معنوی باشد. رضایت زناشویی می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای رفاه و سلامت افراد متأهل و همچنین فرزندان و خانواده آنها داشته باشد. رضایت زناشویی نیز بسته به مرحله و مدت ازدواج می‌تواند در طول زمان تغییر کند.
علائم رضایت زناشویی
همان‌طور که اشاره شد شناسایی رضایت در روابط زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور می‌توانیم با دانستن برخی از علائم آن در شناسایی آن بکوشیم. برخی از علائم و نشانه‌های احتمالی رضایت زناشویی در زیر آمده‌اند؛ دقت داشته باشید که این علائم جامع و قطعی نیستند و فقط نمونه‌های مشترک از نشانه‌های رضایت زناشویی هستند و ممکن است این نمونه‌ها از زوجی به زوج دیگر متغیر باشد.
تعهد مادام‌العمر به ازدواج و همسر
وفاداری به همسر و وفاداری جنسی
احترام به همسر به‌عنوان یک دوست و همراه خوب
میل به رضایت و حمایت از همسر
تمایل به بخشش و بخشیده‌شدن
ایمان به خدا و تعهد معنوی
پیوندهای عاطفی مثبت
همگامی بین سیستم‌های فیزیولوژیکی بدن
روان‌رنجورخویی کم و توافق‌پذیری بالا
همان‌طور که گفته شد رضایت زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا می‌تواند بر رفاه و سلامت جسمی و روان‌شناختی همسران و فرزندان آنها تأثیر بگذارد. همچنین می‌تواند بر ثبات و کیفیت ازدواج و احتمال طلاق تأثیر بگذارد. در زیر به برخی از مزیت‌های رضایت زناشویی اشاره می‌کنیم.
حس معنا و هویت را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.
نیاز به صمیمیت زوج‌ها را برآورده می‌کند و پیوندهای عاطفی آنها را تقویت می‌کند.
نتایج سلامت جسمانی همسران را بهبود می‌بخشد، مانند کاهش فشارخون، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی، و طول عمر بیشتر.
پریشانی روان‌شناختی و افسردگی همسران و فرزندان آنها را کاهش می‌دهد.
باعث افزایش شادی و رضایت همسران و فرزندان آنها می‌شود.
باعث تقویت تعهد و وفاداری همسران به یکدیگر و ازدواجشان می‌شود.
مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله همسران و همچنین فرزندانشان را افزایش می‌دهد.
الگوی مثبتی را برای کودکان پرورش می‌دهد که باعث می‌شود یاد بگیرند چگونه روابط سالم و رضایت‌بخشی در زندگی خود ایجاد کنند.
عوامل تهدیدکننده رضایت زناشویی
رضایت زناشویی می‌تواند مختل شود. این اتفاق می‌تواند به‌صورت ناگهانی رخ دهد و یا به‌مرور پدید آید. شناسایی عوامل تهدیدکننده رضایت زناشویی برای پیشگیری از مختل‌شدن آن و یا بهبودش تأثیرگذار است. برخی از عوامل احتمالی که می‌توانند رضایت زناشویی را کاهش دهند عبارت‌اند از:
روان‌رنجوری، افسردگی، اضطراب، جنسیت اجتماعی نامحدود یا پرخاشگری با ویژگی
عزت‌نفس پایین یا عدم شفقت به خود
مشکلات مالی یا استرس و تنش اقتصادی
بدبینی یا عاطفه منفی
خیانت و عدم تعهد
مقایسه‌کردن همسر و زندگی زناشویی با دیگران یا انتظارات غیرواقعی
عدم ارتباط یا صمیمیت
اولویت‌دادن فردیت و استقلال فردی بر رابطه و با هم بودن
داشتن فرزند یا استرس والدین
این عوامل نشان‌دهنده برخی از عوامل رایجی هستند که ممکن است در نارضایتی زناشویی نقش داشته باشند و عوامل دیگری نیز ممکن است در نارضایتی زناشویی نقش داشته باشد. زوج‌های مختلف ممکن است چالش‌ها و راهبردهای مقابله‌ای متفاوتی برای حل مسائل در ازدواج خود داشته باشند.
این یک ارزیابی ذهنی از تجربه یک فرد در ازدواج است و به نیازها، انتظارات و خواسته‌های فرد از رابطه بستگی دارد. رضایت زناشویی یک نگرش و ویژگی نسبتاً پایدار است که ارزیابی کلی فرد از رابطه را منعکس می‌کند. این ویژگی یک رابطه نیست، بلکه یک تجربه و نظر ذهنی است.
رضایت در روابط زناشویی می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند شناخت، فیزیولوژی، الگوهای تعاملی، ویژگی‌های همسر، ویژگی‌های زناشویی، رویدادهای زندگی و تعهد معنوی باشد. رضایت زناشویی می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای رفاه و سلامت افراد متأهل و همچنین فرزندان و خانواده آنها داشته باشد. رضایت زناشویی نیز بسته به مرحله و مدت ازدواج می‌تواند در طول زمان تغییر کند.
علائم رضایت زناشویی
همان‌طور که اشاره شد شناسایی رضایت در روابط زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور می‌توانیم با دانستن برخی از علائم آن در شناسایی آن بکوشیم. برخی از علائم و نشانه‌های احتمالی رضایت زناشویی در زیر آمده‌اند؛ دقت داشته باشید که این علائم جامع و قطعی نیستند و فقط نمونه‌های مشترک از نشانه‌های رضایت زناشویی هستند و ممکن است این نمونه‌ها از زوجی به زوج دیگر متغیر باشد.
تعهد مادام‌العمر به ازدواج و همسر
وفاداری به همسر و وفاداری جنسی
احترام به همسر به‌عنوان یک دوست و همراه خوب
میل به رضایت و حمایت از همسر
تمایل به بخشش و بخشیده‌شدن
ایمان به خدا و تعهد معنوی
پیوندهای عاطفی مثبت
همگامی بین سیستم‌های فیزیولوژیکی بدن
روان‌رنجورخویی کم و توافق‌پذیری بالا
همان‌طور که گفته شد رضایت زناشویی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا می‌تواند بر رفاه و سلامت جسمی و روان‌شناختی همسران و فرزندان آنها تأثیر بگذارد. همچنین می‌تواند بر ثبات و کیفیت ازدواج و احتمال طلاق تأثیر بگذارد. در زیر به برخی از مزیت‌های رضایت زناشویی اشاره می‌کنیم.
حس معنا و هویت را در زندگی فرد ایجاد می‌کند.
نیاز به صمیمیت زوج‌ها را برآورده می‌کند و پیوندهای عاطفی آنها را تقویت می‌کند.
نتایج سلامت جسمانی همسران را بهبود می‌بخشد، مانند کاهش فشارخون، کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی – عروقی، و طول عمر بیشتر.
پریشانی روان‌شناختی و افسردگی همسران و فرزندان آنها را کاهش می‌دهد.
باعث افزایش شادی و رضایت همسران و فرزندان آنها می‌شود.
باعث تقویت تعهد و وفاداری همسران به یکدیگر و ازدواجشان می‌شود.
مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله همسران و همچنین فرزندانشان را افزایش می‌دهد.
الگوی مثبتی را برای کودکان پرورش می‌دهد که باعث می‌شود یاد بگیرند چگونه روابط سالم و رضایت‌بخشی در زندگی خود ایجاد کنند.
عوامل تهدیدکننده رضایت زناشویی
رضایت زناشویی می‌تواند مختل شود. این اتفاق می‌تواند به‌صورت ناگهانی رخ دهد و یا به‌مرور پدید آید. شناسایی عوامل تهدیدکننده رضایت زناشویی برای پیشگیری از مختل‌شدن آن و یا بهبودش تأثیرگذار است. برخی از عوامل احتمالی که می‌توانند رضایت زناشویی را کاهش دهند عبارت‌اند از:
روان‌رنجوری، افسردگی، اضطراب، جنسیت اجتماعی نامحدود یا پرخاشگری با ویژگی
عزت‌نفس پایین یا عدم شفقت به خود
مشکلات مالی یا استرس و تنش اقتصادی
بدبینی یا عاطفه منفی
خیانت و عدم تعهد
مقایسه‌کردن همسر و زندگی زناشویی با دیگران یا انتظارات غیرواقعی
عدم ارتباط یا صمیمیت
اولویت‌دادن فردیت و استقلال فردی بر رابطه و با هم بودن
داشتن فرزند یا استرس والدین
این عوامل نشان‌دهنده برخی از عوامل رایجی هستند که ممکن است در نارضایتی زناشویی نقش داشته باشند و عوامل دیگری نیز ممکن است در نارضایتی زناشویی نقش داشته باشد. زوج‌های مختلف ممکن است چالش‌ها و راهبردهای مقابله‌ای متفاوتی برای حل مسائل در ازدواج خود داشته باشند.