گرما و دمای بسیار بالا کار یا ورزش ایمن در بیرون از منزل را غیرممکن میکند، بیماریهای قلبی و ریوی را تشدید کرده و آلودگی هوا را بدتر میکند. گرما به ویژه برای افرادی که در فضای باز کار میکنند و برای نوزادان و افراد مسن خطرناک است. با این حال هنگامی که گرما با رطوبت ترکیب شود به مراتب کشندهتر میشود.
همچنین دماهای بسیار بالا میتواند بر قدرت شناختی افراد اثر بگذارد و به این ترتیب توانایی فکر کردن واضح، تصمیمگیری، برقراری ارتباط درست و انجام اقدامات محافظتی را از آنها سلب کند.
همچنین گرمای شدید مانع از خوابیدن راحت میشود و با افزایش خطر در گرفتن خشونت- چه خشونت فردی و چه خشونت گروهی- ارتباط داده شده است. برخی از بررسیها نشان دادهاند حتی گرمای شدید را با افزایش خطر خودکشی مرتبط کردهاند.
دماهای بالا همچنین میتواند باعث کاهش احساس لذت و شادی وافزایش میزان استرس، خشم و خستگی شود.
همچنین گرمای شدید مانع از خوابیدن راحت میشود و با افزایش خطر در گرفتن خشونت- چه خشونت فردی و چه خشونت گروهی- ارتباط داده شده است. برخی از بررسیها نشان دادهاند حتی گرمای شدید را با افزایش خطر خودکشی مرتبط کردهاند.
دماهای بالا همچنین میتواند باعث کاهش احساس لذت و شادی وافزایش میزان استرس، خشم و خستگی شود.
دکتر «رابرت برایت»، روانپزشک «مایو کلینیک» در این باره میگوید: دادههای مطالعهای روی بیش از دو میلیون نفر نشان میدهد که میزان مراجعه افراد برای دریافت خدمات مرتبط به سلامت روان یا میزان بروز مشکلات سلامت روان در دورههای گرمای شدید افزایش مییابد.
دادههای این مطالعه نشان داد که میزان مراجعات برای سوء مصرف مواد، اضطراب، اختلالات خلقی و حتی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی که علائم بیماریشان در روزهای گرم تشدید شده بود، افزایش یافته است.
- گرما و احساسات
یک عارضه جانبی رایج گرمای شدید تحریک پذیری است که میتواند از ناراحتی فیزیکی و اختلال در الگوهای خواب ناشی شود. خستگی ناشی از تعریق، کار در گرما و کمبود خواب با کیفیت میتوانند باعث ایجاد استرس در افراد شود.
دکتر برایت میگوید افراد ممکن است به دلیل گرما تحریک پذیر شوند. این وضعیت میتواند بر خلق و خو و همچنین احساسات افراد تاثیرگذار باشد.
این متخصص توصیه میکند که افراد در زمانی که تحریک پذیر هستند این موضوع را در ذهن داشته باشند که دیگران هم به دلیل گرما در چنین وضعیتی هستند و درک متقابل میتواند به مقابله با چالشهای روزمره کمک کند.
- گرما و داروهای روانپزشکی
افرادی که دچار برخی از بیماریهای زمینهای از جمله بیماریهای روانی وخیم و مداوم هستند، ممکن است بیشتر در معرض خطرهای روانی گرمای شدید قرار گیرند. علت این است که برخی از داروهایی که برای درمان این بیماریها به کار میروند، ممکن است توانایی تنظیم دمای بدن را تغییر دهند.
یک بررسی که سال پیش در ژورنال JAMA Psychiatry منتشر شد، نشان داد که دماهای بالای در فصل گرم سال با افزایش مراجعه به بخشهای اورژانس به علت اختلالهای روانی همراهی دارد.
با اینکه میزان خودکشی و مراجعه به بخشهای اورژانس روانپزشکی را اغلب نخستین سنجههای مورد اشاره در بحث درباره اثرهای حرارت شدید هستند، چرا که شدیدترین و ضربهزنندهترین پیامدها شمرده میشوند، اما گرمای شدید میتواند بر چالشهای روزانه افراد از جمله تواناییشان برای پردازش اطلاعات و واکنش به جهان هم تاثیر بگذارد.
یک بررسی که سال پیش در ژورنال JAMA Psychiatry منتشر شد، نشان داد که دماهای بالای در فصل گرم سال با افزایش مراجعه به بخشهای اورژانس به علت اختلالهای روانی همراهی دارد.
با اینکه میزان خودکشی و مراجعه به بخشهای اورژانس روانپزشکی را اغلب نخستین سنجههای مورد اشاره در بحث درباره اثرهای حرارت شدید هستند، چرا که شدیدترین و ضربهزنندهترین پیامدها شمرده میشوند، اما گرمای شدید میتواند بر چالشهای روزانه افراد از جمله تواناییشان برای پردازش اطلاعات و واکنش به جهان هم تاثیر بگذارد.
همچنین برخی از داروها میتوانند خطر مسائل مربوط به گرما را از دیدگاه روانپزشکی و پزشکی افزایش دهند. به عنوان مثال، دیورتیکها یا داروهای ادرارآور میتوانند باعث افزایش برونده ادرار شده و منجر به کم آبی بدن، تغییر وضعیت ذهنی و مه مغزی شوند.
همچنین داروهایی که برای سلامت روان برای بیماریهایی مانند اسکیزوفرنی یا دوقطبی استفاده میشوند نیز میتوانند تنظیم گرما و توانایی شما برای احساس گرمای بیش از حد را تغییر دهند.
کم آبی همچنین میتواند بر سطوح برخی از داروها مانند لیتیوم در خون تأثیر بگذارد که در نهایت غلظت دارو در خون افزایش یافته و به طور بالقوه میتواند عاملی برای مسمومیت شود. به گفته دکتر برایت، اگر دچار کم آبی بدن شوید، سطح لیتیوم شما میتواند به میزان قابل توجهی افزایش یابد که این امر میتواند منجر به آریتمی قلبی، کما، تشنج و حتی مرگ شود.
نوشیدن زیاد آب و خنک ماندن میتواند به کاهش این خطرها کمک کند. در همین حال متخصصان توصیه میکنند که اگر افراد با انجام این راهکارهای ساده نتوانستند این مشکلات را برطرف کنند، بهترین راهکار مراجعه به یک متخصص سلامت روان و دریافت کمک از وی است.
نشانههای هشدار دهنده پیامدهای روانی گرمای شدید
یکی از نشانههای هشداردهنده درباره تاثیر گرما بر سلامت روانی ایجاد اشکال در به خواب رفتن است. به خصوص افرادی که در سطوح پایینتر اقتصادی و اجتماعی قرار دارند، ممکن است توانایی مالی تهیه وسایل خنککننده موثر را نداشته باشند یا در طول روز به مکانهای با دمای خنک دسترسی نداشته باشند و در نهایت هم روز داغ آنها به یک شب داغ ختم شود و این وضعیت بر تواناییشان برای خوابیدن اثر میگذارد.
گرمای شدید و بیخوابی ناشی از آن میتواند تصمیمگیریهای روزانه فرد حتی در کارهای سادهای مانند توقف پشت چراغ راهنمایی در هنگام رانندگی تاثیر بگذارد.
در مواقعی که موج گرما منطقه گستردهای را فرا گرفته است، ممکن است شمار فراوانی از افراد دستخوش چنین اثراتی شوند و مشکلات عمده بهداشت عمومی به وجود آید که پیامدهای قابلتوجهی برای مردم داشته باشد.
یک نشانه هشداردهنده دیگر در مورد اثر گرما بر سلامت روانی افزایش تحریکپذیری و احساس ناکامی، فراخنای توجه کوتاهتر، تاخیر در حافظه و یادآوری و مدت بیشتر از حد معمول برای تکمیل کردن وظایف است.
تحریکپذیری و احساس ناکامی در صورت تداوم ممکن است به مرحلهای برسد که انفجار خشم و پرخاشگری بینجامد.
چه کار باید کرد؟
کارشناسان میگویند برای حفظ سلامت روانی در میانه موج گرمای تابستانی تا حد ممکن خود را از گرما دور نگهداشت، اگر کار در محیط بیرون اجتنابناپذیر است به طور مکرر وقفهای برای استراحت به خود داد و آب بدن را تامین کرد.
کارشناسان میگویند برای حفظ سلامت روانی در میانه موج گرمای تابستانی تا حد ممکن خود را از گرما دور نگهداشت، اگر کار در محیط بیرون اجتنابناپذیر است به طور مکرر وقفهای برای استراحت به خود داد و آب بدن را تامین کرد.
بحران اقلیمی و گرمایش جهانی باعث شده است موارد موجهای گرمای شدید شایعتر و طولانیتر شوند و بنابراین باید اقداماتی برای مقابله با آنها انجام داد تا سلامت روانی افراد را حفظ کرد.
منابع:
ایسنا و همشهری آنلاین
ایسنا و همشهری آنلاین