شکستگی مچ پا یک آسیب شایع است که می‌تواند در اثر پیچش یا ضربه مستقیم به مچ پا و افتادن از یک ارتفاع ایجاد شود. متخصص پا به عنوان یک تشخیص دهنده و درمانگر، تجربه زیادی در تشخیص و درمان شکستگی‌های پا و مچ پا دارد و به بیماران کمک می‌کند تحرک و عملکرد خود را بازیابند.
تشخیص شکستگی‌های مچ پا با ارزیابی کامل علائم، سابقه پزشکی و مکانیسم آسیب بیمار شروع می‌شود و در طول معاینه فیزیکی، تورم، کبودی، حساسیت و تغییر شکل مفصل و اطراف آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. علاوه بر این، مطالعات تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته مانند سی تی اسکن و‌ام آر آی نیز معمولا برای تایید تشخیص و ارزیابی میزان وسعت شکستگی انجام می‌شود.
در این راهنمای جامع، قصد داریم گزینه‌های تشخیصی و درمانی موجود را مورد بحث قرار داده و راهکار‌هایی ارزشمند برای مدیریت این وضعیت چالش انگیز ارائه کنیم.
آشنایی با شکستگی مچ پا
زمانی که یک یا چند استخوان تشکیل دهنده مفصل شکسته شود، شکستگی مچ پا اتفاق می‌افتد. مچ پا از سه استخوان تیبیا، نازک نی و تالوس تشکیل شده است و شکستگی‌ها می‌توانند هریک از آن‌ها را درگیر کنند.
انواع متداول شکستگی مچ پا
شکستگی‌های مچ پا بسته به میزان آسیب دارای شدت‌های مختلفی هستند و به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
شکستگی مالئول جانبی: شکستگی استخوان نازک نی که معمولا در قسمت برجستگی استخوان خارجی مچ پا رخ می‌دهد.
شکستگی مالئول داخلی: شکستگی استخوان درشت نی که معمولا در قسمت برجستگی استخوان داخل مچ پا رخ می‌دهد.
شکستگی دو مالئولار: شکستگی که در هر دو مالئول جانبی و داخلی رخ می‌دهد.
شکستگی تریمالئولار: شکستگی که در مالئول‌های جانبی و میانی و تیبیا خلفی رخ می‌دهد.
شکستگی‌های سندزماتیک یا مچ پا بالا
شکستگی مچ پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دکتر توحید صفایی به منظور تشخیص شکستگی مچ پا ابتدا با استفاده از یک معاینه فیزیکی نقاط حساس و محل دقیق درد را مورد بررسی قرار می‌دهد و برای بررسی میزان دامنه حرکتی، ممکن است از بیمار بخواهد پای خود را حرکت داده یا کمی راه برود. در این معاینه، آسیب عروق خونی نزدیک مچ پا، آسیب عصبی نزدیک مچ پا و سطح درد و دامنه حرکتی ارزیابی می‌شود.
ایشان پس از معاینه فیزیکی با استفاده از آزمایش‌های زیر، شدت شکستگی و میزان آسیب دیدگی را مشخص می‌کند:
اشعه ایکس که از چند زاویه مختلف گرفته می‌شود و به غیر از شکستگی‌های استرسی، می‌تواند محل دقیق دیگر شکستگی‌های مچ پا را نشان دهد.
سی تی اسکن که از زوایای مختلف عکسبرداری می‌کند و به منظور ایجاد تصاویر مقطعی از ساختار‌های داخلی بدن، آن‌ها را ترکیب می‌نماید. در این عکسبرداری استخوان آسیب دیده و بافت نرم اطراف آن با جزئیات بیش‌تری نشان داده می‌شوند.
ام آر آی که از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصاویر بسیار دقیقی از شکستگی‌های بزرگ و آسیب دیدگی‌های رباط استفاده می‌کند.
اسکن استخوان که در آن مقدار کمی مواد رادیواکتیو به رگ تزریق شده و با حرکت به سمت استخوان‌های آسیب دیده، محل شکستگی‌ها را نشان می‌دهد.
شکستگی مچ پا چگونه درمان می‌شود؟
روش‌های درمانی شکستگی مچ پا بسته به این که کدام استخوان مچ پا دچار شکستگی شده است و شدت آسیب دیدگی استخوان چقدر می‌باشد؟ متفاوت است. از جمله رایج‌ترین روش‌های درمانی که برای شکستگی مچ پا مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاه کرد:
- بی حرکت نگه داشتن مچ پای آسیب دیده با استفاده از گچ، بریس یا آتل، برای بهبود و تثبیت مفصل
- محدویت تحمل وزن به منظور فراهم شدن امکان بهبود مناسب استخوان‌ها و بافت‌های آسیب دیده
- استفاده از چکمه یا گچ و عصا برای راه رفتن
- استراحت دادن به مچ پا
- قرار دادن مچ پا در ارتفاعی بالا‌تر از سطح قلب به منظور کاهش درد و التهاب
- قرار دادن کمپرس یخ به مدت چند دقیقه و تکرار آن هر چند ساعت یکبار
- مصرف مسکن‌هایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و... برای کاهش درد و التهاب
- جا اندازی بسته که برای تنظیم استخوان‌های شکسته به صورت دستی و تحت بیهوشی یا آرامبخش انجام می‌شود.
- استفاده از پیچ، صفحات و سایر دستگاه‌های تثبیت‌کننده در جراحی و تراز مجدد استخوان‌های شکسته
- استفاده از فیکساتور خارجی بر روی ساق پا و مچ پا به منظور تثبیت موقت شکستگی استخوان‌های مچ پا
فیزیوتراپی پس از بی‌حرکتی یا درمان جراحی موجب بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت و عملکرد مفصل و عضلات، بهبود انعطاف پذیری و تعادل می‌شود.
ریکاوری و توانبخشی شکستگی مچ پا
بهبودی پس از شکستگی مچ پا مستلزم صبر، فداکاری و پیروی از دستورالعمل‌های پس از عمل جراحی است که توسط جراح و متخصص پا ارائه می‌شود. مدت زمان بهبودی به نوع آسیب و شدت آن بستگی دارد و از شش هفته تا چند ماه متغیر است.
پس از جراحی معمولا دارو‌ها به صورت داخل وریدی هستند و پس از چند ساعت، بیماران می‌توانند کم کم شروع به مصرف دارو‌های مسکن خوراکی کنند. فیزیوتراپی نیز بخش مهمی از درمان شکستگی مچ پا محسوب می‌شود و اولین جلسه آن پس از برداشتن چکمه یا گچ آغاز می‌شود.
درمان شکستگی مچ پا توسط دکتر توحید صفایی
برای دریافت تشخیص دقیق و درمان مناسب، جستجو برای یافتن یک جراح و متخصص ماهر و با تجربه امری ضروری است. دکتر توحید صفایی در زمینه تشخیص و مدیریت آسیب‌ها و شرایطی که روی پا و مچ پا تاثیر می‌گذارد، تخصص دارد و می‌تواند مراقبت‌های جامعی را برای شکستگی، رگ به رگ شدن، آسیب دیدگی رباط و... ارائه دهد. برنامه‌های درمانی که توسط این متخصص تنظیم می‌شود، با توجه به نیاز‌های منحصر به فرد هر بیمار و با در نظر گرفتن عواملی مانند سن، سطح فعالیت و سلامت کلی خواهد بود.
توصیه می‌کنیم برای شکستگی‌های پیچیده یا شدید که نیاز به مداخله جراحی دارند، حتما به جراح و متخصص مچ پا مراجعه کنید. این افراد در درمان صدمات و شرایطی که اندام‌های تحتانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد تخصص داشته و می‌تواند مراقبت‌های جراحی تخصصی را بریا بازگرداندن عملکرد و ثبات مفصلی ارائه کنند.
آدرس وب سایت دکتر توحید سفایی: https://drtohidsafaei.com