این ویروس که با نام متاپنوموویروس انسانی (HMPV) شناخته می‌شود، زمستان امسال باعث افزایش موارد ابتلا به بیماری تنفسی در استان‌های شمالی چین به‌ویژه در میان کودکان شده است.
شیوع این بیماری پنج سال پس از آن رخ می‌دهد که جهان برای اولین بار از ظهور یک ویروس کرونای جدید در «ووهان» چین مطلع شد که بعد‌ها با هفت میلیون مرگ به یک بیماری همه گیر جهانی تبدیل شد.
اخیرا عکس‌ها و فیلم‌هایی از افرادی که در بیمارستان‌های چین ماسک زده‌اند در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی منتشر شده و گزارش‌های محلی حاکی از آن است که صحنه‌های شیوع HMPV شبیه به شیوع اولیه کووید۱۹ است.
مقامات بهداشتی در حال اجرای اقدامات اضطراری برای نظارت و مدیریت شیوع این بیماری هستند. با این حال، پکن این وضعیت را به عنوان یک رویداد زمستانی سالانه و کم اهمیت عنوان کرده است.
«مائو نینگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین روز جمعه گفت: عفونت‌های تنفسی در فصل زمستان به اوج خود می‌رسد.
او گفت: به نظر می‌رسد این بیماری‌ها نسبت به سال گذشته شدت کمتری داشته و با مقیاس کمتری گسترش یافته است.
متاپنوموویروس انسانی چیست؟
متاپنوموویروس انسانی یا HMPV یک ویروس تنفسی است که علائمی مشابه سرماخوردگی و آنفلوآنزا ایجاد می‌کند. در حالی که این بیماری به طور معمول خفیف است، می‌تواند منجر به عوارض شدید مانند ذات الریه شود به ویژه در نوزادان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
این ویروس جدید نیست، اما در میان افزایش موارد ابتلا به ویژه در کودکان زیر ۱۴ سال در شمال چین مورد توجه قرار گرفته است.
این ویروس اولین بار در سال ۲۰۰۱ شناسایی شد. HMPV یک ویروس RNA تک رشته‌ای است که از طریق قطرات تنفسی یا تماس با سطوح آلوده پخش می‌شود. این عفونت قبلاً در کشور‌های مختلف از جمله انگلیس شناسایی شده بود.
علائم آن شامل سرفه، تب، احتقان بینی و خستگی با دوره کمون سه تا شش روز است. در حال حاضر هیچ واکسن یا درمان ضد ویروسی خاصی برای HMPV وجود ندارد. درمان در درجه اول شامل مدیریت علائم است.
افزایش موارد ابتلا به HMPV در چین
افزایش در موارد ابتلا با هوای سردتر و افزایش فعالیت در داخل خانه همزمان است، شرایطی که به طور معمول باعث گسترش ویروس‌های تنفسی می‌شود. مسئولان بهداشت تاکید دارند که این افزایش با روند‌های فصلی مطابقت دارد.
به گزارش ایندیپندنت، اداره ملی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین اخیراً افزایش عفونت‌های تنفسی از جمله HMPV را در طول زمستان گزارش کرده است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) این وضعیت را به عنوان یک وضعیت اضطراری بهداشتی جهانی تلقی نکرده است، اما افزایش موارد ابتلا، مقامات چین را بر آن داشته است تا سیستم‌های نظارتی را تقویت کنند.
در همین حال، تلویزیون دولتی CCTV به نقل از یک مقام دولتی در یک کنفرانس خبری گزارش داد که یک برنامه آزمایشی برای ردیابی ذات الریه با منشاء ناشناخته راه اندازی شده است تا اطمینان حاصل شود که آزمایشگاه‌ها و آژانس‌های بهداشتی موارد را به طور مؤثرتر گزارش و مدیریت می‌کنند.
آیا ویروس HMPV می‌تواند به کشور‌های دیگر سرایت کند؟
هنگ کنگ چند مورد HMPV را گزارش کرده است. کشور‌های همسایه مانند کامبوج و تایوان وضعیت را به دقت زیر نظر دارند. اداره کنترل بیماری‌های واگیر کامبوج هشدار‌هایی درباره HMPV صادر کرده و شباهت آن به کووید۱۹ و آنفلوآنزا را ذکر کرده است.
همچنین مرکز کنترل بیماری تایوان اعلام کرده است که این ویروس خطرات بیشتری برای کودکان، سالمندان و افراد دارای نقص ایمنی دارد.
در کشور همسایه هند، مقامات گفتند که نیازی به نگرانی نیست، زیرا HMPV مانند هر ویروس تنفسی دیگری است.
متخصصان اظهار کردند: اخباری در مورد شیوع متاپنوموویروس در چین منتشر شده است. متاپنوموویروس مانند هر ویروس تنفسی دیگری است که باعث سرماخوردگی می‌شود و در افراد بسیار مسن و کودکان می‌تواند علائمی شبیه آنفلوآنزا ایجاد کند.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین هم ضمن اطمینان خاطر به شهروندان و گردشگران گفت: می‌توانم به شما اطمینان دهم که دولت چین به سلامت شهروندان چینی و خارجی‌هایی که به چین می‌آیند اهمیت می‌دهد و سفر در چین بی خطر است.
سازمان جهانی بهداشت در تاریخ جمعه ۵ مه ۲۰۲۳ به طور رسمی پایان وضعیت اضطراری کووید ۱۹ در جهان را اعلام کرد. این سازمان در ژانویه ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی و نگرانی بین‌المللی اعلام کرده بود.
به گفته متخصصان، بسیاری از ویروس‌ها از جمله راینو ویروس (مسبب بیشتر سرماخوردگی‌ها)، ویروس آنفلوآنزا و ویروس سارس‌ــ‌کووــ۲ که عامل کووید۱۹ است، در دما‌های پایین‌تر و رطوبت کمتر مدت بیشتری توان بیماری‌زایی خود را حفظ می‌کنند و سریع‌تر تکثیر می‌شوند.
این ویژگیِ ویروس‌های تنفسی در کنار این واقعیت که مردم در هوای سرد بیشتر در فضای بسته و در تماس نزدیک با دیگران می‌مانند، از دلایل معمول شیوع بیشتر این بیماری‌ها در فصل سرماست.
هوای سرد می‌تواند غشای خارجی ویروس آنفلوآنزا را تغییر دهد و آن را محکم‌تر و لاستیکی‌تر کند. دانشمندان بر این باورند که این پوشش لاستیک‌مانند باعث می‌شود انتقال ویروس از فرد به فرد راحت‌تر صورت گیرد.
کووید۱۹ در ۲۰۲۵
سه کارشناس به نیوزویک گفتند که سال ۲۰۲۵ از نظر خطر ابتلا به کووید۱۹ بسیار شبیه سال ۲۰۲۴ خواهد بود.
پروفسور «جاناتان بال»، ویروس‌شناس و معاون دانشکده پزشکی لیورپول، می‌گوید: فکر می‌کنم سال ۲۰۲۵ میلادی مشابه سال گذشته باشد و در کاهش ابتلا به انواع مختلف کووید تغییر چندانی در کار نباشد.
دکتر «رابرت اچ. هاپکینز» نیز تاکید می‌کند: در سال جاری میلادی نیز بهبود ساخت و عرضه واکسن از یک سو و تغییر و جهش کووید۱۹ از سوی دیگر، ادامه خواهد داشت. به این ترتیب، می‌توان گفت تا زمانی که شاهد تغییرات قابل توجه در رفتار عمومی مردم و رعایت بیشتر نکات بهداشتی نباشیم، تغییر چشمگیری در کاهش ابتلا به کووید وجود نخواهد داشت.
پروفسور «کریستف فریزر»، اپیدمیولوژیست بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه آکسفورد نیز مانند دو کارشناس دیگر می‌گوید: فکر نمی‌کنم سال ۲۰۲۵ چندان با سال ۲۰۲۴ متفاوت باشد.
او معتقد است: باید انتظار داشته باشیم در سال جدید نیز ویروس در سطوح بالا به گردشش ادامه دهد. احتمالا یک یا دو نوع جدید از کووید نیز ظاهر خواهد شد که همچنان به امیکرون مرتبط باشند. با این حال، به نظر می‌رسد واکسن و همچنین ایمنی ناشی از ابتلای پیشین باعث شود که بیشتر افراد در برابر کووید تا حدودی ایمن باشند.
کارشناسان درباره اینکه آیا سطح تهدید کووید۱۹ ممکن است افزایش یابد و بیش از سال گذشته سلامت عمومی را به خطر بیندازد، نیز گفتند که چنین احتمالی ناممکن نیست، اما بعید به نظر می‌رسد.
پروفسور جاناتان بال می‌گوید: احتمال ظهور نوع جدیدی از ویروس کووید که از نظر ژنتیکی با گونه‌های قبلی متفاوت باشد، بعید نیست. در این صورت، ایمنی از طریق ابتلای قبلی یا واکسیناسیون‌های گذشته ناکارآمد خواهد بود. با این حال باید تاکید کنم که این فقط یک احتمال است و نه چیزی که وجودش قطعی باشد.
به گفته این کارشناس، در حالی که کووید۱۹ همچنان در حال گردش و آلوده کردن مردم است، بررسی‌ها نشان می‌دهند که این ویروس تغییر چندانی نکرده است، بنابراین ظهور یک نوع بسیار متفاوت بعید است، هرچند ناممکن نیست.
دکتر هاپکینز نیز تاکید کرد که باید به تلاش پیشگیرانه در برابر کووید۱۹ ادامه داد. او معتقد است بی‌اعتمادی مداوم به واکسن‌ها در حال شکل‌گیری است و این مسئله وضعیت را در آینده پیچیده می‌کند.
به گفته این متخصص، اگر کارشناسان بهداشت عمومی نتوانند در سال ۲۰۲۵ اعتماد عمومی را به دست آورند، پیشرفت‌های علمی آینده و ساخت واکسن‌های موثرتر علیه انواع جدید این ویروس چندان کارآمد نخواهد بود.
پروفسور کریستف فریزر نیز می‌گوید: سیاستمداران در عرصه سلامت عمومی موفقیت‌آمیز عمل نکرده‌اند. لازم است که همکاری بین‌المللی بیشتری برای پیشگیری از بروز انواع جدید ویروس کووید۱۹ انجام شود. در عین حال نهاد‌های بین‌دولتی نیز با مشکل مواجه‌اند و گاهی در پیچیدگی‌ها و اظهارنظر‌های مقام‌های سیاسی گرفتار می‌شوند.
در عین حال، هر سه متخصص بر اهمیت تداوم واکسیناسیون برای کنترل آسیب ناشی از کووید۱۹ تاکید کردند.
دکتر هاپکینز می‌گوید: واکسن‌های فعلی کووید۱۹ به پیشگیری از بیماری‌های شدید و مرگ ناشی از ابتلا به کووید کمک می‌کنند، این در شرایطی است که تعداد زیادی از مردم در مورد واکسیناسیون علیه این ویروس اطلاعات تازه‌ای ندارند.
دکتر فریزر نیز تاکید می‌کند که «افراد آسیب‌پذیر، کودکان و افراد مسن باید روند واکسینه شدن را ادامه دهند، زیرا حفظ ایمنی پایدار در این گروه‌ها دشوارتر است.»
این متخصص در عین حال ابراز امیدواری می‌کند که با استفاده از توالی‌یابی، پیشرفت‌های موجود در هوش مصنوعی و مدل‌سازی تکاملی، راه مقابله با انواع جدید ویروس کووید۱۹ ساده‌تر خواهد بود.
به گفته او، امکانات جدید سبب شده‌اند انواع جدید ویروس سریع‌تر شناسایی شوند و زمان بیشتری برای انطباق از جمله تولید واکسن برای گونه‌های جدید، وجود داشته باشد.
این کارشناسان تاکید می‌کنند که متخصصان در مورد واکسن‌های داخل بینی که ایمنی گسترده‌تری در برابر بیماری و عفونت ایجاد می‌کند، مشغول بررسی و تحقیق هستند، هرچند هنوز اطلاعات دقیق درباره این واکسن‌ها به شکل عمومی منتشر نشده است.