چند روزی است که صحبت از بروز و شیوع ویروس جدید چینی در کشور چین و برخی نقاط دیگر دنیا میشود و نوعی ترس و دلهره در جامعه به وجود آمده و بسیاری افراد تصاویر ذهنی روزهای کرونایی جهان را در ذهن خود مرور میکنند و این موضوع تداعی میشود که آیا آن روزهای خاص و محدود کننده کرونایی قرار است مجدد در جهان تکرار شود.
در ایران نیز شیوع آنفلوآنزا و بیماریهای تنفسی بسیاری افراد را روانه مراکز درمانی کرده یا در خانه در بستر رختخواب ساکن کرده است؛ البته بنا به گفته مقامات ارشد وزارت بهداشت هنوز این ویروس در ایران مشاهده نشده است، اما آیا این ویروس ترسناک و کشنده است یا روالی معمول دارد و با رعایت نکات ساده بهداشتی میتوان تا حد بسیار زیادی از درگیری با آن مصون ماند.
هر چند شواهد نشان میدهد این ویروس حداقل از ۶۰ سال قبل در دنیا بوده است، اما این ویروس اولین بار در سال ۲۰۰۱ در آزمایشگاهی در هلند شناسایی شد.
متاپنوموویروس انسانی یا HMPV یک ویروس تنفسی است که علائمی مشابه سرماخوردگی و آنفلوآنزا ایجاد میکند. این ویروس در فصل پاییز و زمستان همانند بسیاری از ویروسهای دیگر هرساله افرادی را به بیماری شبیه سرماخوردگی مبتلا میکند و در برخی افراد به ویژه اطفال ممکن است بیماری شدیدتری نیز ایجاد کند.
در حالی که این بیماری به طور کلی خفیف است، میتواند منجر به عوارض شدید مانند ذات الریه شود به ویژه در نوزادان، افراد مسن و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
قباد مرادی، با بیان اینکه فصول پاییز و زمستان در نیم کره شمالی معمولا برای انتشار، تکثیر و انتقال عفونتهای تنفسی، فصول مناسبی هستند، اظهار داشت: در کشورمان نظام مراقبت، رصد و شناسایی عفونتهای تنفسی در این فصول فعالتر میشود و از دو ماه پیش تلاش کردیم گزارشی از عفونتهای تنفسی در گردش را رصد و توصیههای لازم را به مردم، اعلام کنیم.
وی در خصوص نظام رصد عفونتهای تنفسی در کشور گفت: نظام رصد این عفونتها در کشورمان به دو شکل انجام میشود که در حالت اول، اگر فردی در بیمارستانها بستری شود و به آنفلوآنزا یا عفونتهای تنفسی مشکوک باشد، آزمایشهای لازم برای این فرد در همان بیمارستان و در برخی موارد در آزمایشگاه مرجع بررسی میشود. همچنین در حالت دوم، سعی داریم هر هفته تعدادی از نمونههای بیماران تنفسی را از نظر ۲۱ عامل عفونتهای تنفسی بررسی کنیم.
سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت به انتشار اخباری در خصوص شیوع ویروس متاپنوموویروس در کشور چین، گفت: این ویروس جزو ۲۱ عامل عفونتهای تنفسی است که همه ساله در کشور بررسی میشود و در برخی ماههای سال از جمله تا اردیبهشت ۱۴۰۳ مواردی از این ویروس داشتهایم که حداکثر حدود ۲ درصد از ویروسهای در گردش در کشور میرسد، اما پس از آن حداقل در سامانههای رصد ما دیده نشدهاست.
مرادی با بیان اینکه اخیرا در کشور چین که ویروس متاپنوموویروس شایع شده، قابل انتظار بوده است، گفت: در برخی کشورها آنفلوآنزا، عامل سرماخوردگی، RSV و یا متاپنوموویروس، ویروس غالب هستند که انتشار پیدا میکنند که طبیعی است و در کشور ما هم بیشترین ویروس در گردش، آنفلوآنزاست.
وی ادامه داد: بعد از انتشار اخباری در خصوص اینکه متاپنوموویروس در شمال چین منتشر و باعث ابتلای تعدادی از مردم شده، اما تا کنون سازمان جهانی بهداشت، اطلاعیهای در این خصوص نداشته است.
مرادی تصریح کرد: ساز و کار در اینگونه موارد همانند کووید ۱۹ این است که اگر کشوری، عامل عفونی را رصد و گزارش کند که رفتار غیرطبیعی داشته باشد، به سازمان جهانی بهداشت گزارش میدهد که مورد بررسیهای تخصصی این سازمان قرار میگیرد و در صورتی که تغییر و جهش داشته باشد، شرایط خاص به کشورها اعلام میشود که تا کنون سازمان جهانی بهداشت چنین شرایطی را اعلام نکرده و حتی چین اعلام کرده که اگرچه موارد ابتلا به این ویروس، زیاد شده، اما بار عفونتهای تنفسی آن در سال جاری از سال قبل، فراتر نرفته است.
مرادی تاکید کرد: نظام مراقبتهای عفونتهای تنفسی در کشور تشدید شده و از همه دانشگاهها و استانها خواستهایم که اگر عفونتهای تنفسی غیرطبیعی دارند، نمونه گیری و تست کنند و یا در صورت نیاز به آزمایشگاه مرجع ارسال کنند.
وی با اشاره به انتشار اخبار زیادی از متاپنوموویروس و ایجاد نگرانی برای مردم، گفت: تا کنون سازمان جهانی بهداشت هیچ اعلامی در این خصوص نداشته است، اما در این شرایط مردم باید از صحت منابع اخبار، مطمئن شوند. در حال حاضر در فصل شیوع عفونتهای تنفسی هستیم و تاکید ما این است که مردم، اصول ساده پیشگیری از بیماریهای واگیر را رعایت کنند.
به گفته سرپرست مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، رعایت آداب بهداشتی، پرهیز از حضور سالمندان به ویژه افراد دارای بیماریهای زمینهای در محلهای پرتراکم جمعیتی، استفاده از ماسک، شستشوی مداوم دست ها، ماندن در منزل در صورت وجود علائم بیماری و استفاده از دستمال در زمان سرفه و عطسه در پیشگیری از عفونتهای تنفسی، بسیار تاثیرگذار هستند.
مرادی گفت: ما همیشه آماده و گوش به زنگ هستیم و وضعیت چین و کشورهای دیگر را رصد میکنیم. اگر سازمان جهانی بهداشت موردی را اعلام کرد، اقدامات را تشدید و تسریع میکنیم. از رسانهها و فعالان این حوزه میخواهیم حتما از منبع موثق، اقدام به اطلاع رسانی کنند.