فهرست مطالب
سیروز کبدی یکی از پیچیده‌ترین و جدی‌ترین اختلالات کبدی است که معمولا به‌دلیل آسیب‌های مزمن و غیرقابل برگشت به بافت کبد ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند مصرف طولانی‌مدت الکل، هپاتیت‌های ویروسی، بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات متابولیکی باشد. سیروز کبدی نه‌تنها عملکرد طبیعی کبد را مختل می‌کند، بلکه با ایجاد تغییرات ساختاری و عملکردی در این عضو حیاتی، بر سلامت عمومی بدن تأثیر می‌گذارد. در بسیاری از موارد، علائم سیروز کبدی در مراحل اولیه به‌صورت نامحسوس ظاهر می‌شوند و به همین دلیل، تشخیص زودهنگام بیماری اغلب دشوار است. با این حال، آگاهی از نشانه‌های مشخص سیروز کبدی می‌تواند در جلوگیری از پیشرفت بیماری و برنامه‌ریزی درمان‌های مناسب بسیار مؤثر باشد. بهتر است با مشاهده هر یک از این نشانه‌ها با متخصص گوارش و کبد در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو به منظور تعیین وقت ویزیت حضوری و یا مشاوره آنلاین کمک بگیرید.
علائم سیروز کبدی چیست؟
علائم سیروز کبدی عموما شامل ضعف و خستگی، کاهش وزن بدون دلیل و مشکلات گوارشی مانند تهوع و بی‌اشتهایی است. با پیشرفت بیماری، زردی پوست و چشم‌ها، تورم در شکم و پاها، و اختلالات شناختی نیز ممکن است ظاهر شود. با این حال تشخیص به‌موقع این علائم نقش مهمی در مدیریت و درمان بیماری دارد. در ادامه به صورت دقیق‌تری به بررسی این علائم می‌پردازیم:
علائم سیروز کبدی عموما شامل ضعف و خستگی، کاهش وزن بدون دلیل و مشکلات گوارشی مانند تهوع و بی‌اشتهایی است.۱. علائم اولیه سیروز کبدی
علائم اولیه سیروز کبدی اغلب مبهم و غیرقابل تشخیص هستند و ممکن است شامل خستگی مداوم، ضعف عمومی، کاهش اشتها و احساس سنگینی در شکم باشد. در کنار این، برخی افراد ممکن است علائم گوارشی مانند تهوع، نفخ یا کاهش وزن غیرقابل توضیح را هم تجربه کنند. در نهایت نیز کبودی یا خونریزی آسان‌تر از حد معمول هم می‌تواند از جمله اولین نشانه‌های اختلال عملکرد کبد به حساب آید.
متن انگلیسی:
mayoclinic
When symptoms do occur, they may first include fatigue; weakness and weight loss; nausea; bruising or bleeding easily; swelling in your legs, feet or ankles; itchy skin; redness on the palms of your hands; and spider-like blood vessels on your skin.
ترجمه متن:
به طور کلی بروز علائم در ابتدا ممکن است شامل خستگی، ضعف و کاهش وزن، تهوع، کبودی یا خونریزی آسان، ورم در پاها، مچ پا یا قوزک پا، خارش پوست، قرمزی در کف دست‌ها و رگ‌های خونی عنکبوتی روی پوست باشد.
۲. علائم مراحل آخر سیروز کبدی
سیروز کبدی در مراحل آخر خود با علائمی شدید و بحرانی همراه است. این بیماری معمولا با از دست دادن عملکرد کبد و ایجاد عوارض جدی بروز می‌کند. یکی از علائم بارز در این مرحله، زردی پوست و چشم‌ها یا همان بیماری یرقان است که ناشی از تجمع بیلی‌روبین در خون است. تجمع مایعات در شکم، تورم پاها و خونریزی‌های مکرر از دیگر نشانه‌های مهم سیروز پیشرفته است.
در کنار این، افراد مبتلا به سیروز در این مرحله ممکن است دچار گیجی، تغییرات رفتاری و مشکلات ذهنی هم بشوند. فشار خون بالا در رگ‌های کبدی ممکن است به خونریزی از وریدهای مری یا همان واریس مری منجر شود. ضعف عمومی، کاهش وزن غیرقابل توضیح و درد شکمی از دیگر علائم شایع هستند. در برخی موارد هم افراد دچار نارسایی کلیه یا عفونت‌های شدید می‌شوند و در این مرحله، درمان‌های تسکینی و پیوند کبد ممکن است تنها راه‌های نجات بیمار باشند.
علائم سیروز کبدی داری و نگرانی؟
برای بررسی نوبت بگیر.
۳. علائم سیروز کبدی پیشرفته (علائم سیروز کبدی شدید)
در سیروز کبدی پیشرفته، عملکرد کبد به شدت کاهش می‌یابد و علائم بحرانی و شدیدی ظاهر می‌شود. یکی از اولین نشانه‌ها زردی پوست و چشم‌ها است که به علت افزایش بیلی‌روبین در خون ایجاد می‌شود. افراد مبتلا به سیروز شدید ممکن است با تجمع مایعات در شکم که به آن آسیت می‌گویند و همین‌طور تورم قابل توجه در پاها روبه‌رو شوند. خونریزی از لثه‌ها، بینی یا گوارش نیز می‌تواند به دلیل اختلال در تولید پروتئین‌های انعقادی کبد اتفاق بیفتد.
علاوه بر این، مشکلات مغزی مانند گیجی، تغییرات رفتاری و اختلالات شناختی نیز در مراحل شدیدتری از این بیماری مشاهده می‌شود. افراد مبتلا به سیروز پیشرفته به دلیل فشار خون بالای پورتال ممکن است دچار واریس مری شده باشند در صورت خونریزی، وضعیت بحرانی‌تری پیدا می‌کند.
۴. علائم سیروز کبدی در مردان
بسیاری از علائم این بیماری در خانم‌ها و آقایان به صورت مشترک دیده می‌شوند، با این حال در ادامه نگاهی بر علائم مشخص‌تری از سیروز کبدی در مردان می‌پردازیم:
- بزرگ شدن سینه‌ها: یکی از تغییرات هورمونی در سیروز کبدی کاهش سطح تستوسترون است. این کاهش سطح تستوسترون می‌تواند به رشد غیرطبیعی بافت پستانی در مردان منجر شود که به آن گاینکوماستیا می‌گویند.
- کاهش میل جنسی و اختلال نعوظ: کاهش سطح تستوسترون نه تنها باعث گاینکوماستیا می‌شود بلکه به کاهش میل جنسی و اختلال در عملکرد جنسی (نعوظ) نیز منجر می‌شود.
- کاهش وزن و ضعف عضلانی: اختلال در سوخت و ساز بدن و کاهش ظرفیت کبد برای تولید پروتئین‌ها و ذخایر انرژی می‌تواند به کاهش وزن و ضعف عضلانی منجر شود. این مشکل معمولا همراه با کاهش اشتها و تهوع است.
- نارسایی کلیوی: در سیروز پیشرفته، به دلیل تجمع سموم و تغییرات متابولیک، عملکرد کلیه‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ممکن است نارسایی کلیوی ایجاد شود. این شرایط معمولا به تجمع مایعات، افزایش فشار خون و کاهش حجم ادرار منجر می‌شود.
یکی از علائم شایع، اختلالات قاعدگی است که ممکن است به بی‌نظمی یا قطع قاعدگی منجر شود. ۵. علائم سیروز کبدی در زنان
سیروز کبدی در زنان هم علاوه بر علائم عمومی‌تر با علائم خاصی هم همراه است که به دلیل تغییرات هورمونی و اختلالات عملکرد کبد بروز می‌کنند. یکی از علائم شایع، اختلالات قاعدگی است که ممکن است به بی‌نظمی یا قطع قاعدگی منجر شود. بزرگ شدن سینه‌ها نیز ممکن است به دلیل اختلال در متابولیسم استروژن بروز کند.
۶. علائم سیروز کبدی در زنان باردار
سیروز کبدی در زنان باردار می‌تواند علائم عمومی مانند یرقان، تجمع مایعات در شکم، تورم پاها و خونریزی‌های گوارشی ایجاد کند. تغییرات هورمونی هم ممکن است منجر به اختلالات بارداری مانند پره‌اکلامپسی، دیابت بارداری و خطر زایمان زودرس شود. همچنین، اختلالات شناختی مانند گیجی و تغییرات رفتاری هم ممکن است به‌وجود آید. در مراحل پیشرفته، خطر نارسایی کبدی و مشکلات جدی برای مادر و جنین وجود دارد و نیاز به مدیریت دقیق پزشکی دارد.
متن انگلیسی:
bmcpregnancychildbirth.biomedcentral
Our study reveals that cirrhosis in pregnancy is well tolerated, but it is accompanied by an increased risk of various complications, such as cesarean section, preterm birth, ICP, thrombocytopenia, and postpartum hemorrhage. Notably, the incidence of preterm birth is significantly higher in this population.
ترجمه متن:
مطالعات نشان می‌دهد که سیروز در دوران بارداری معمولا به خوبی قابل تحمل است، با این حال خطر بروز عوارض مختلفی مانند زایمان سزارین، زایمان زودرس، کلستاز بارداری (ICP)، کم‌خونی پلاکتی و خونریزی پس از زایمان با احتمال به مراتب بیشتری گریبان‌گیر خانم‌ها می‌شوند. به‌ویژه، میزان زایمان زودرس در این گروه به طور قابل توجهی بالاتر است.
۷. علائم سیروز کبدی در کودکان
سیروز کبدی در کودکان گاهی علائم متفاوتی نسبت به بزرگسالان دارد و ممکن است شامل یرقان به دلیل افزایش بیلی‌روبین، اختلال در رشد و تأخیر در نمو جسمی باشد. تجمع مایعات در شکم و تورم پاها در کودکان هم مشاهده می‌شود. در برخی موارد، مشکلات گوارشی مانند خونریزی‌های گوارشی و استفراغ خونی به دلیل واریس‌های مری، اختلالات عصبی مانند گیجی، خواب آلودگی و رفتارهای غیرعادی هم گاهی مشاهده شوند. از دیگر علائم سیروز کبدی در کودکان که به درمان سریع و فوری نیاز دارند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کاهش اشتها
- ضعف عمومی
- عدم توانایی در برقراری تغذیه مناسب
- نارسایی کبدی
- مشکلات کلیوی
۸. علائم سیروز کبدی در نوزادان
سیروز کبدی در نوزادان معمولا علائم شدیدی را به همراه دارد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. علائم اولیه شامل زردی پوست و چشم‌ها است که به دلیل ناتوانی کبد در پردازش بیلی‌روبین ایجاد می‌شود. نوزادان مبتلا ممکن است به دلیل اختلال در تغذیه و کاهش اشتها دچار کمبود وزن و رشد نامناسب شوند. تجمع مایعات در شکم و تورم اندام‌ها نیز ممکن است مشاهده شود. در برخی موارد، نوزادان دچار استفراغ خونی به دلیل واریس‌های مری یا خونریزی‌های گوارشی می‌شوند. همچنین، تغییرات رفتاری مانند خواب آلودگی بیش از حد، بی‌قراری یا کما هم ممکن است رخ دهد. در مراحل پیشرفته، نارسایی کبدی و مشکلات تنفسی نیز بروز می‌کند که نیاز به درمان فوری و پیوند کبد را ایجاب می‌کند.
۹. علائم سیروز کبدی روی پوست
سیروز کبدی می‌تواند علائم قابل توجهی روی پوست هم ایجاد کند که به دلیل اختلال در عملکرد کبد و تجمع سموم در بدن بروز می‌یابند. چنانچه پیش از این هم اشاره کردیم یکی از شایع‌ترین علائم، یرقان است که باعث زردی پوست و چشم‌ها می‌شود، ناشی از تجمع بیلی‌روبین در خون است. همچنین خارش شدید بدن به دلیل تجمع اسیدهای صفراوی در خون، قرمزی کف دست‌ها و ناراحتی‌های پوستی مانند استخوانی شدن ناخن‌ها و کبودی‌های آسان به دلیل کاهش تولید پروتئین‌های انعقادی از دیگر مشکلات پوستی مرتبط با سیروز هستند.
تجمع بیلی‌روبین در خون باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها می‌شود که یکی از شاخص‌ترین علائم در صورت است.۱۰. علائم سیروز کبدی در چهره
سیروز کبدی یک بیماری مزمن کبدی است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین می‌شود. این بیماری می‌تواند علائم مختلفی را در بدن ایجاد کند، از جمله تغییراتی در چهره. سیروز کبدی می‌تواند علائم قابل توجهی در چهره ایجاد کند که ناشی از اختلالات متابولیک و هورمونی است. این علائم شامل چنین مواردی می‌شوند:
| علائم | توضیحات |
|---|---|
| یرقان و زردی پوست و چشم‌ها | تجمع بیلی‌روبین در خون باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها می‌شود که یکی از شاخص‌ترین علائم در صورت است. |
| خارش پوست صورت | تجمع اسیدهای صفراوی در خون می‌تواند موجب خارش شدید پوست صورت شود. |
| قرمزی صورت | تغییرات در رگ‌های خونی و اختلالات گردش خون می‌تواند به قرمزی صورت و به‌ویژه گونه‌ها منجر شود. |
| ورم صورت | تجمع مایعات در بدن می‌تواند موجب تورم در صورت، به‌ویژه در اطراف چشم‌ها و گونه‌ها گردد. |
| کاهش ویژگی‌های صورت | کاهش وزن و ضعف عضلانی می‌تواند باعث لاغری صورت و کاهش حجم عضلات صورت شود، که به ظاهر خسته و پژمرده‌ای منجر می‌شود. |
| بزرگ شدن غدد بزاقی | در برخی موارد، سیروز می‌تواند باعث افزایش اندازه غدد بزاقی شود که به وضوح در چهره قابل مشاهده است. |
۱۱. سیروز کبدی و تنگی نفس
سیروز کبدی می‌تواند به مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس هم منجر شود، به‌ویژه در مراحل پیشرفته بیماری. این امر ممکن است ناشی از تجمع مایعات در بدن باشد که فشار روی دیافراگم ایجاد کرده و نفس کشیدن را سخت می‌کند. همچنین، نارسایی کبدی می‌تواند باعث اختلال در تبادل گازهای خون شده و به تنگی نفس منجر شود. در برخی موارد، تجمع سموم در خون می‌تواند باعث آسیب به ریه‌ها و تشدید مشکلات تنفسی گردد.
تنگی نفس همراه با زردی نگرانت کرده؟ از متخصص کمک بگیر.
علائم سیروز کبدی در آزمایش خون
در آزمایش خون، سیروز کبدی معمولا با تغییرات مشخصی همراه است. یکی از علائم اصلی، افزایش سطح آنزیم‌های کبدی مانند ALT و AST است که نشان‌دهنده آسیب به بافت کبدی است. همچنین، افزایش بیلی‌روبین در خون به دلیل اختلال در پردازش صفرا مشاهده می‌شود که می‌تواند منجر به یرقان شود. کاهش سطح پروتئین‌های کبدی مانند آلبومین و افزایش زمان پروترومبین (PT) به دلیل کاهش توانایی کبد در تولید پروتئین‌های انعقادی اتفاق می‌افتد. همچنین، افزایش سطح آمونیاک در خون ممکن است به دلیل آنکفالولوپاتی کبدی و تجمع سموم در بدن مشاهده شود.
علائم سیروز کبدی در سونوگرافی
یکی از علائم اصلی سیروز کبدی در سونوگرافی کبد با لبه‌های ناهموار و کوچک‌تر است که نشان‌دهنده اسکار کبدی و آسیب‌های بافتی است. همچنین، افزایش حجم کبد و اندازه طحال ممکن است مشاهده شود. آسیت و تجمع مایعات در شکم نیز به‌طور مشخصی در سونوگرافی دیده می‌شود. در برخی موارد، گشاد شدن رگ‌های پورتال یا همان واریس‌های کبدی و افزایش فشار خون پورتال نیز در تصاویر سونوگرافی قابل مشاهده است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سیروز کبدی، اگرچه بیماری خطرناکی است، اما با آگاهی و پیگیری به موقع می‌توان از عوارض جدی آن جلوگیری کرد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، کلید کاهش خطرات این بیماری است. در صورت مشاهده هر گونه علائم سیروز کبدی مانند زردی پوست، خستگی مفرط یا تورم‌های غیرطبیعی، مراجعه به فوق تخصص کبد ضروری است. سلامت کبد شما اهمیت بسیاری دارد؛ با حفظ سبک زندگی سالم و چکاپ‌های منظم، از آن مراقبت کنید. خبر خوب اینکه شما می‌توانید از سامانه غیرحضوری دکترتو به منظور مشاوره آنلاین کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!