جلوگیری از آسیب‌های فضای مجازی برای کودکان

«در آینده نیازمند اینترنت ویژه کودکان هستیم و باید به نوجوانان و جوانان در این رابطه هم آموزش و آگاهی داد و هم کنترل‌شان کرد و همچنین با توجه به وجود فساد در رده‌های سنی میانسال و بزرگسال، این افراد هم نیازمند آگاهی و آموزش از فضای مجازی هستند.»

اینها بخشی از گفته‌های سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور است که اعتقاد دارد، محور اجتماعی دینی ما خانواده است و در دین اسلام توصیه‌ها و بایدها و نبایدها حول یک مفهومی به‌نام خانواده شکل می‌گیرد. به دلیل اهمیت جایگاه خانواده، تمامی تهدیدات دشمن در بعد فرهنگی و سیاسی روی خانواده متمرکز است و تضعیف خانواده اصلی‌ترین هدفی است که دشمنان دنبال می‌کنند.

دکتر عبدالرضا سیف، کارشناس فرهنگی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگو با جام‌جم به تبعات حضور افراد کم‌سن و سال در فضای مجازی اشاره می‌کند و می‌گوید: باید در کنار آموزش و فرهنگ‌سازی، نظارت هم وجود داشته باشد تا کودک و نوجوان، اسیر تبعات فضای مجازی نشوند، درواقع باید به غذای روحی بچه‌ها توجه کنیم، اما این روزها بسیاری از فضاهای مجازی تبدیل به دوست ناباب کودکان و نوجوانان شده که افکار کودکان و نوجوانان را در خود غرق و زمینه را برای نفوذ فرهنگی باز کرده است، طوری که استفاده نابجا از این ابزارهای نوین، قوای تحلیل درست را از کودکان و نوجوانان گرفته است.

این استاد دانشگاه هشدار می‌دهد: بی‌هویتی، افسردگی و انزوا، جذب شدن بی‌حساب و کتاب به جریان‌های مختلف فکری و افزایش مصرف‌گرایی در صورت استفاده افراطی، نابجا و بدون نظارت کودکان و نوجوانان از فضای مجازی ایجاد می‌شود.

جای خالی کارشناسان

برخی کارشناسان معتقدند آسیب‌های فضای مجازی به دلیل غفلت جامعه‌شناسان و روان‌شناسان به این مهم تاثیر بیشتری بر جامعه گذاشته است.

برای نمونه دکتر علی‌رضا چابکرو، استاد و پژوهشگر ارتباطات در گفت‌وگو با جام‌جم از این گله می‌کند که کارشناسانی مانند روان‌شناسان و جامعه‌شناسان با آثاری که دنیای مجازی بر جامعه گذاشته به شکل مناسبی برخورد نمی‌کنند. آن طور که او می‌گوید این کارشناسان بر یافته‌های گذشته خود پافشاری می‌کنند و اصرار دارند اطلاعات گذشته خود را با مسائل روز تطبیق بدهند. بنابراین راهکار موثری برای پیشگیری یا مقابله با آسیب‌های فضای مجازی تاکنون مطرح یا اجرا نشده است. این درحالی است که دست کم نخبه‌های متخصص می‌توانند راهکارهایی را که سایر کشورها برای مقابله با این آسیب‌ها به کار گرفته‌اند،‌ بومی‌سازی کنند. ‌با توجه به هشدارهای کارشناسان و مسئولان درخصوص آسیب‌های فضای مجازی برای کودکان و خانواده‌ها و این‌که با فیلتر کردن نمی‌توان گرهی از کار این مشکل باز کرد باید از مسئولان خواست توانمندسازی خانواده‌ها را جزو اولویت‌های خود قرار داده و نخبگان را تشویق کنند که با ورود به مساله آسیب‌های فضای مجازی نسخه مناسبی دراین خصوص بپیچند.

راهکارهای تربیتی برای مقابله با آسیب تکنولوژی های نوین

در قبال این فضای پیش بینی ناپذیر و تاثیر احتمالا مخربی که بر ذهن و اندیشه فرزندامان خواهد داشت چه باید کرد؟ ارائه یک راه حل عملیاتی جامع قاعدتا کار ساده ای نیست اما می توان به شیوه هایی از شدت آسیب این فضای پر هرج و مرج کاست. در ادامه به تعدادی از این راهکارها اشاره می شود:

1- والدین آگاه و روزآمد

اولین گام برای مهار آسیب های فضای مجازی داشتن تسلط و آگاهی های لازم جهت استفاده سالم و مفید از فضای مجازی از جانب پدر و مادر است. عمدتا والدینی که شیوه استفاده صحیح از دستگاه های ارتباطی را نیاموخته اند، نادانسته یا ناخواسته فرزندانشان را در معرض خطرات و آسیب های جدی تری قرار می دهند. در صورتی امر و نهی های والدین از جانب فرزندان مسموع واقع خواهد شد که با تکیه بر اطلاعات صحیح ایراد شوند. لذا هر یک از ما در جایگاه پدر و مادر وظیفه داریم بنابر مصالح تربیتی خانواده خویش و فرزندانمان، دایره اطلاعات خود را پیرامون فضای مجازی، کاربری ها و آسیب های آن گسترش دهیم.

2- تنظیم قوانین خانوادگی

اجرای چند قانون ساده در محیط خانه می تواند تا اندازه بسیار زیادی آسیب های فضای مجازی را محدود سازد. به عنوان مثال هیچ یک از اعضای خانواده حق بردن گوشی به اتاق خواب را نداشته باشند. یا مودم تنها در ساعات مشخصی از روز در خانه روشن باشد و خارج از آن ساعات استفاده از آن منع شود. اجرای چنین قوانین ظاهرا ساده، هم در سلامت بدن و جسم اعضای خانواده تاثیر بسزایی خواهد داشت و هم در سلامت روح و اندیشه ایشان موثر واقع خواهد شد.

3- محدودیت در لوازم الکترونیکی غیرشخصی

بعضا دیده می شود که والدین تبلت یا گوشی هوشمند اختصاصی برای فرزند خود تهیه می کنند و این درحالیست که به رمز عبور این وسیله حتی دسترسی ندارند. چنین عمل خطناکی نه تنها ممکن است آسیب های جدی جسمانی و روانی برای کودک و نوجوان در پی داشته باشد بلکه ممکن است امنیت تمام اعضای خانواده را به چالش بکشد. کودکان و نوجوانان تازه بالغ ممکن است به سادگی یک غریبه را محرم اسرار خود فرض کنند و برای ایشان اطلاعات شخصی خود یا خانواده را فاش سازند. ضرورتا می بایست لوازم الکترونیکی در دسترس والدین یا سایر اعضای خانواده باشد تا با حداکثر میزان نظارت زمینه آسیب های احتمالی بر طرف شود.

4- الگوسازی یک خانواده پر تحرک و پویا

خانواده ای که تعاملات گسترده و منظم با اعضای خود و دیگران داشته باشد خلاء عاطفی و روانی نخواهد داشت. هر میزان که همبستگی اعضای خانواده افزایش یابد تمایل به حضور منفردانه در فضای مجازی کاهش خواهد یافت. این یکی از خصلت های اساسی فضای مجازی است که اجتماع را به افراد تقلیل می دهد. افراد تنها زمانی به فردیت می رسند که هر یک اختصاصا و مجزا از دیگری در این فضا حضور به هم رسانند. اما یک خانواده پویا می تواند تا اندازه زیادی از این امر جلوگیری به عمل آورد.

لزوم هوشیاری مربیان و نهاد رسمی آموزش

وظیفه متولیان امر تعلیم و تربیت بسیار جدی تر است. ساعات بسیار زیادی از عمر و انرژی ارزشمند کودکان و نوجوانان در اختیار آنها است. تضاد میان آموزش و پرورش به صورت بسیار خطرناکی روز به روز افزایش یافته و متاسفانه پیروز بلامعارض این تقابل آموزش بوده است. حوزه مسائل پرورشی به یک امر فرمالیستی فروکاسته شده است و دانش آموزان از موهبت یک نظام سامان مند پرورشی که ایشان را در مواجهه با فضای مجازی یاری کند عملا بی بهره اند. اخیرا جزواتی آموزشی برای آشنایی دانش آموزان با فضای مجازی و رسانه های مختلف طراحی شده است که مقدمتا اقدام مناسبی در این حوزه است. اما چنین جزواتی سالیانه نیازمند روزآمد شدن هستند و مطالبشان می بایست تا اندازه بسیار زیادی موجز،کاربردی و دقیق باشد. مربیانی نیز که به آموزش این جزوات اشتغال دارند می بایست الزاما در جریان زندگی روزمره دانش آموزان قرار گیرند و با تعامل مستمر زمینه الگودهی به ایشان را فراهم آورند. مجموعا امید است با تکیه بر ضرورت امر تعلیم و تربیت از شدت آسیب های احتمالی که تا کنون مصادیقی از آن بر نمایان شده است، کاسته شود.

منبع: جام جم / گرداب


کنجکاوی کاربران و عدم امنیت در اینترنت

مشاهده دسته بندی : مقالات تربیت فرزندان

بازدید : 1

این مطلب را به اشتراک بگذارید و در گوگل محبوب کنید

عضویت در خبرنامه

بخش ویژه کاربران عضو سامانه خدمات

	مشاوره آنلاین		سفارش مقاله
	مشاوره تلفنی		ویدئو های اموزشی و سلامت
	مشاوره حضوری		بخش آموزشی ویژه متاهلین
	پرسش و پاسخ جنسی		پرسش و پاسخ احکام شرعی
	پرسش و پاسخ پزشکی		پرسش و پاسخ پیامکی
	آزمون آمادگی ازدواج		دریافت بسته های آموزشی
	کلاسها و دوره های آموزشی		دریافت پیامکهای ا»وزشی
	مشاوره ازدواج		مشاوره جنسی