یکی از عارضه‌های آزار دهنده و دردآور عفونت ناخن پا است که تحت تأثیر ضعف در سیستم ایمنی بدن، عدم مراقبت و کوتاه کردن نامناسب ناخن تشکیل می‌شود.
بی شک شناخت عواملی که سبب به وجود آمدن عفونت ناخن پا می‌شوند، کمک شایانی به روند درمان می‌کند. در موارد احتمالی دارد عفونت ناخن پا به موجب تکثیر باکتری، قارچ و ویروس پدیدار گردد.
علاوه بر این، یکی از عوامل مؤثر در بروز عفونت ناخن پا، رویش نامناسب ناخن در داخل پوست است. فرو رفتن ناخن در گوشت انگشت پا زمانی شکل می‌گیرد که گوشه‌های ناخن در کنار آن به سمت پوست رشد نمایند. این عارضه به صورت ملتهب سبب بروز درد می‌گردد.
قارچ ناخن با عنوان آنیکومیکوز شناخته می‌شود. قارچ ناخن، بیماری گسترده‌ای است که به شکل زرد یا لکه سفید رنگ در بخش زیرین ناخن پا به وجود می‌آید. به میزانی که عفونت قارچی عمیق‌تر گردد، با تغییر رنگ، تخریب لبه‌های ناخن و ضخامت فراوان تری مواجه خواهیم شد.
در حقیقت در طی بریدگی‌های پوستی و ترک‌های ناخن، زمینه برای نفوذ عفونت داخل ناخن پا فراهم می‌گردد. قارچ ناخن پا در صورت عدم درمان سبب تداخل آسیب دائمی به ناخن‌های فرد می‌گردد. بهتر است بدانید عفونت ناخن پا پدیده‌ی رایج است که در افراد مبتلا به دیابت با سیستم ایمنی ضعیف به وفور مشاهده می‌شود.
در افراد مبتلا به دیابت و افراد با سیستم ایمنی ضعیف به موجب مصرف دارو‌های ویژه احتمال می‌رود عفونت از ناخن‌های پا تکثیر پیدا کند و وارد بخش‌های مختلف بدن گردد.
در واقع دیابت سبب کاهش حمایت عصبی در پا و تداخل در گردش خون می‌شود؛ لذا فرد همواره در معرض ابتلا به عفونت باکتریایی پوست یا سلولیت قرار می‌گیرد؛ لذا در صورت تشخیص به شکل گیری عفونت ناخن پا در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.
عوامل دخیل در شکل گیری عفونت ناخن پا
ارگانیسم‌های مختلف قارچی در بدن سبب به وجود آمدن عفونت ناخن پا می‌شوند. یکی از قارچ‌های دخیل در شکل گیری عفونت، درمانتوفیت نام دارد.
در کنار قارچ‌ها، مخمر ها، کپک‌ها و قالب‌ها قادر هستند با تکثیر سبب شکل گیری عفونت در ناخن پا شوند.
به وجود آمدن عفونت ناخن پا در طی ضعف در سیستم ایمنی بدن و ضعف در گردش خون به بخش‌های پایینی بدن افزایش پیدا می‌کند.
بهتر است بدانید عفونت پا از فردی به فرد دیگر قابل سرایت نمی‌باشد.
یکی از عواملی که زمینه فرو رفتگی ناخن در گوشت انگشت را فراهم می‌کند، انجام فعالیت‌های ورزشی است که فرد به صورت مکرر به پا فشار وارد می‌کند. ورزش‌هایی نظیر فوتبال، باله و کیکی بوکسینگ سبب افزایش احتمال ورود ناخن پا به گوشت می‌شوند.
در ادامه عواملی که احتمال شکل گیری عفونت پا را به ارمغان می‌آورند، بیان می‌کنیم:
• برهنه راه رفتن در مکان‌های مرطوب اعم از حمام عمومی، باشگاه و استخر شنا
• کهولت سن
• ابتلا به بیماری‌های پوستی اعم از پسوزیاریس
• تعریق فراوان
• دیابت یا قند خون
• اختلال در گردش خون
• تداخل آسیب به پوست پا حتی به صورت جزئی
• قرار گیری در معرض قارچ و کاهش روند رشد ناخن
• بهره گیری از کفش‌های تهویه نامناسب
• پوشیدن کفش در بازه‌های زمانی طولانی
• استعداد ژنتیکی
نشانه‌های عفونت ناخن پا
عفونت ناخن پا در رده‌های سنی مختلف قابل مشاهده است. با این حال در کهنسالی، ناخن‌ها در حالت خشک و شکننده قرار می‌گیرند. با خشک شدن ناخن، احتمال شکل گیری ترک و ورود قارچ‌های عفونی داخل ناخن به وجود می‌آید.
• تجمع ضایعات ناخن زیر پوست
• ضخامت پوسته ناخن
• بوی بد ناخن پا
• تغییر رنگ ناخن به صورت قهوه‌ای، سفید و زرد
• تغییر در فرم ناخن
• پوسته پوسته شدن ناخن
• شکنندگی ناخن
• کلفتی در ناخن
• خون ریزی
• احساس درد
• قرمزی و تورم پوست
• خارج شدن چرک و عفونت
راه‌های پیشگیری از عفونت ناخن پا
یکی از راه‌های پیشگیری از ابتلا به عفونت ناخن پا، تعویض زود هنگام جوراب است. جوراب‌های ضد عرق و جذب کننده نیز نقش چشمگیری در کاهش ابتلا به عفونت پا ایفا می‌کنند.
بهترین عملکرد در حفظ سلامت ناخن پا، شست و شوی مرتب دست و پا است. توجه داشته باشید که می‌بایست پس از شست و شو از کرم‌های مرطوب کننده بهره‌مند شوید.
در بازه‌های زمانی مشخص ناخن‌ها را با ناخن گیر کوتاه کنید. سپس در پایان، ناخن گیر را به وسیله مواد شوینده ضد عفونی نمایید.
استفاده از کفش‌های مناسب نیز نقش چشمگیری در کاهش ابتلا به عفونت ناخن پا دارند.
مناسب‌ترین کفش برای سلامت ناخن پا، کفش‌های دوخته شده از جنس چرم با قابلیت تنفس هستند.
بی شک استفاده از کفش‌های قدیمی با تجمع باکتری سبب به وجود آمدن عفونت می‌گردد؛ لذا از پوشیدن کفش‌های قدیمی اجتناب کنید و در صورت نیاز، قبل از پوشیدن داخل کفش را با مواد ضد عفونی کننده یا پودر‌های ضد قارچ تمیز کنید.
• از استفاده لاک ناخن و چسباندن ناخن مصنوعی پرهیز کنید.
• در مکان‌های مرطوب و عمومی پا برهنه راه نروید.
• در سالن‌های پدیکور و مانیکور، به ضد عفونی ابزار‌های قابل استفاده توجه کنید.
تشخیص عفونت ناخن پا
نخستین گام برای شناسایی عفونت ناخن پا به صورت مشاهده فیزیکی توسط پزشک متخصص صورت می‌گیرد. سپس به منظور شناسایی دقیق، ضایعات زیر ناخن و بخشی از ناخن پا به عنوان نمونه برداشته می‌شود و به آزمایشگاه انتقال می‌یابد.
عفونت و بیماری‌های پا در شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کنند. به طور مثال ممکن است بیماری پسوریازیس ناخن‌های پا را درگیر سازد. نشانه‌های این بیماری به شدت مشابه عفونت قارچی است؛ لذا احتمال می‌رود در مشاهده فیزیکی تشخیص دقیق صورت نگیرد.
روش‌های مختلف درمان عفونت ناخن پا
درمان عفونت ناخن پا، پروسه‌ای دشوار است. انتخاب شیوه درمان تحت تأثیر نوع قارچ، شدت عفونت و علل شکل گیری عفونت قرار دارد.
تجویز دارو‌های ضد قارچ خوراکی
بهترین گزینه برای درمان استفاده از دارو‌های ضد قارچ خوراکی است. مصرف دارو‌های ضد قارچ خوراکی با ورود به بدن روند درمان را نسبت به دارو‌های موضعی سریع‌تر تکمیل می‌کنند.
در طی مصرف دارو‌های ضد قارچ خوراکی، ناخن بدون عفونت رویش پیدا می‌کند و جایگزین ناخن معیوب می‌گردد. دوره تکمیل درمان با دارو‌های ضد قارچ خوراکی به صورت طبیعی، نیازمند مصرف دارو به مدت ۴ ماه است.
در راستای تجویز دارو ضد قارچ خوراکی، به منظور آگاهی از عدم ابتلا به نارسایی قلبی و بیماری کبد، آزمایش خون صورت می‌گیرد.
استفاده موضعی از کرم ناخن
کرم‌هایی مخصوص درمان قارچ ناخن تعبیه شده‌اند. بیمار ملزم است ناخن عفونت دار را به کرم ضد قارچ آغشته نماید.
توصیه می‌شود به منظور عملکرد مناسب کرم ضد قارچ، بخش سطحی ناخن را نازک نماید. در واقع نازک بودن بخش رویی ناخن، زمینه را برای ورود کرم به بخش‌های زیرین فراهم می‌کند.
درمان با لاک ناخن ویژه
در مواردی پزشک مربوطه در راستای درمان عفونت ناخن پا به مصرف لاک ناخن ضد قارچ اقدام می‌کند. لاک ناخن برای درمان عفونت ناخن پا، سیکلوپیروکس نام دارد.
بیمار ملزم است به صورت روزانه، تمام ناخن‌های پا را به لاک ناخن آغشته نماید. سپس با گذشت هفت روز، لاک را به وسیله الکل پاک نماید و مجدد روند لاک زدن را تکمیل سازد.
مصرف دارو‌های گیاهی
در طب سنتی برای درمان عفونت ناخن پا از گیاهان دارویی مختلفی اعم از پیاز، آویشن، ترکیب روغن خردل با زرد چوبه، نمک اپسوم، ترکیب سیر با روغن زیتون، ترکیب عسل با هویج استفاده می‌شود.
دو مورد از اثر بخش‌ترین گیاهان دارویی برای درمان عفونت ناخن پا
پیاز
پیاز از ترکیبات سولفور با خاصیت ضد باکتریایی برخوردار است. بهره گیری مستقیم از پیاز بر روی ناخن معیوب سبب کاهش التهاب، درمان عفونت قارچی و بازسازی پوست می‌گردد.
برای بهره گیری از پیاز برای درمان خانگی، یک عدد پیاز را به صورت تکه تکه با آب ترکیب کنید. سپس به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه ترکیب پیاز را بر روی ناخن قرار دهید.
ترکیب عسل با هویج
یکی از روش‌های درمانی مؤثر برای عفونت ناخن پا، ترکیب عسل با خاصیت آنتی بیوتیکی و بازسازی به همراه هویج با خاصیت مرطوب کنندگی است.
مواد سازنده موجود در عسل و هویج، سبب ترمیم پوست، تسکین درد و حفاظت از ناخن در برابر عفونت می‌شود.
برای درمان عفونت ناخن پا با درمان‌های خانگی، یک عدد هویج را رنده کنید. سپس با دو قاشق غذاخوری عسل مخلوط نمایید. مواد ترکیبی را بر روی ناخن پا به مدت ۳۰ دقیقه قرار دهید و با آب گرم پا را شست و شو دهید.
عمل جراحی
برای درمان عفونت ناخن پا، عمل جراحی به دو صورت موقتی و دائمی صورت می‌گیرد. در جراحی موقتی، دکتر برای نفوذ دارو‌های ضد قارچ به صورت مستقیم، به برداشتن ناخن به صورت موقتی اقدام می‌کند.
زمانی که پزشک معالج تشخیص به عفونت حاد دهد، برای جلوگیری از تکثیر عفونت، توصیه می‌کند ناخن به صورت دائمی برداشته شود.