بیماری سرخک چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟

ظهور دانه‌های پوستی قرمز و خارش دار روی پوست، همیشه یک عامل نگران کننده است، زیرا این دانه‌ها می‌توانند نشان دهنده عفونت‌های ویروسی متعددی همچون آبله مرغان، سرخک و سرخجه باشند. در گذشته سرخک یک بیماری خطرناک با آمار مرگ و میر بالا بود، اما از زمان معرفی واکسن، سرخک به اندازه قبل رایج نیست. با این حال از آنجایی که این بیماری همچنان راهی برای عفونی کردن افراد پیدا می‌کند، بهتر است با آن آشنا شوید. ما در این مقاله از دکترتو در کنار پرداخت به این سوال که بیماری سرخک چیست به علائم، علل، درمان و هر آنچه که در مورد این بیماری باید بدانید اشاره کرده‌ایم. برای درمان و بررسی علائم پوستی می‌توانید از متخصص پوست در دکترتو کمک بگیرید.

بیماری سرخک چیست؟

سرخک یک بیماری ویروسی است که باعث تب و بثورات پوستی می‌شود. این عفونت ویروسی، ابتدا سیستم تنفسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و پس از مدت کوتاهی می‌تواند منجر به عوارض جدی و حتی مرگ و میر شود. این عارضه بسیار مسری است و زمانی که فرد مبتلا به سرخک صحبت می‌کند یا سرفه و عطسه می‌کند، امکان دارد که این ویروس از طریق هوا پخش شود و به دیگران منتقل شود.

بیماری سرخک معمولا با تب و دانه‌های قرمز همراه است.

تفاوت سرخک و سرخجه و مخملک

سرخک، سرخجه و مخملک سه بیماری عفونی هستند که اغلب در کودکان رخ می‌دهند و می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند، اما علل، شدت و عوارض آنها متفاوت است. تشخیص این بیماری‌ها معمولاً بر اساس علائم بالینی و آزمایش‌های خون انجام می‌شود. سرخک و سرخجه بیماری‌های ویروسی هستند و درمان خاصی ندارند و درمان بر تسکین علائم تمرکز دارد. مخملک با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.

تفاوت سرخک و آبله مرغان

سرخک و آبله‌مرغان معمولا با علائم مشابهی همچون تب، خارش پوست و احساس خستگی همراه هستند. بثورات پوستی سرخک، معمولا به صورت لکه‌های قرمز و صاف روی صورت شروع می‌شوند و سپس به بقیه بدن منتشر می‌شوند. اما در علائم آبله مرغان، بثورات معمولا از قسمت میانی بدن شروع می‌شوند و سپس به نواحی دیگر از جمله صورت، پوست سر و اندام‌ها گسترش پیدا می‌کنند. سرخک اغلب ناشی از ویروس موربیلی‌ویروس است. این در حالی است که آبله‌مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود.

تفاوت سرخک و روزئولا

روزئولا نیز نوعی بیماری ویروسی است که اغلب کودکان را درگیر می‌کند و باعث ایجاد دانه‌های پوستی‌ می‌شود که معمولا صورتی مایل به قرمز هستند. این در حالی است که دانه‌های پوستی ناشی از سرخک، قرمز یا قرمز مایل به قهوه‌ای هستند. در سرخک ممکن است لکه‌های سفید، برجسته و کوچکی را بالای جوش‌های قرمز ببینید. اما در روزئولا، لکه‌ها معمولا جدا و با فاصله هستند و به یکدیگر نمی‌پیوندند. علاوه بر این، ویروس‌های متفاوتی باعث بروز این دو عارضه می‌شوند.

علائم بیماری سرخک چیست؟

علائم سرخک معمولا حدود ۸ تا ۱۲ روز پس از تماس با فرد مبتلا به سرخک ظاهر می‌شوند. اما گاهی تا ۲۱ روز طول می‌کشد که این علائم خود را نشان دهند. برخی از شایع‌ترین علائم سرخک عبارت‌اند از:

• بثورات پوستی
• تب شدید
• خستگی
• سرفه خشک
• قرمز یا خون‌آلود شدن چشم‌ها
• آبریزش بینی
• گلو درد
• شکل‌گیری لکه‌های سفید در دهان
• درد عضلانی
• حساسیت به نور

۱. شکل جوشهای سرخک

جوش های ناشی از سرخک به صورت دانه‌های کوچک با نوک قرمز هستند که در ابتدا صاف به نظر می‌رسند. اما بعد از مدتی و با پیوستن این جوش‌ها به هم شاهد لکه‌ها و ضایعات برجسته و نسبتا بزرگی روی پوست خواهید بود.

دونه‌های قرمز زدی و نمی‌دونی علتش چیه؟

برای بررسی نوبت بگیر.

بهترین دکتر پوست

۲. آیا سرخک خارش دارد؟

جوش های پوستی سرخک، در برخی از افراد همراه با خارش هستند. اما نکته مهم این است که نباید این جوش‌ها را محکم بخارانید و پوست را خراش دهید. این کار می‌تواند باعث کاهش سرعت بهبود پوست و ماندن اثرات سرخک روی پوست شود. در عوض سعی کنید برای کاهش خارش، پارچه‌های سرد و مرطوب را روی این جوش‌ها قرار دهید.

۳. جوش های سرخک چگونه است؟

بثورات پوستی یا جوش های ناشی از سرخک، به صورت لکه‌های قرمز صاف روی صورت شما شروع می‌شوند و سپس به سمت پایین حرکت می‌کنند تا زمانی که کل بدن شما را بپوشانند. بعد از مدتی، لکه‌های سفید و برجسته کوچک‌تری ممکن است در بالای بثورات قرمز ظاهر شوند. لکه‌های حاصل از این بثورات، گاهی به هم می‌پیوندند و یک لکه بزرگ‌تر را ایجاد می‌کنند.

۴. سرخک چند روز طول میکشد؟

حدود ۳ تا ۷ روز پس از شروع علائم سرخک، بثورات پوستی ظاهر می‌شوند. این بثورات پس از ۴ تا ۷ روز به تدریج شروع به بهبود یافتن می‌کنند. اما به طور کلی، ۲ یا ۳ هفته طول می‌کشد تا این بیماری کاملا بهبود پیدا کند.

علت بیماری سرخک (سرخک از چی میاد؟)

در صورت تنفس ذرات آلوده در هوا، تماس فیزیکی نزدیک با فردی که سرخک دارد و لمس سطوح و اشیاء آلوده، ویروس عامل سرخک می‌تواند به بدنتان نفوذ کند. این ویروس از طریق دهان، بینی یا چشم وارد بدن می‌شود و بعد از آن، به احتمال زیاد به ریه‌ها می‌رسد، جایی که سلول‌های ایمنی را آلوده می‌کند.

در مرحله بعدی، سلول‌های ایمنی به سمت غدد لنفاوی حرکت می‌کنند و این ویروس می‌تواند به سلول‌های دیگر منتقل شود و آن‌ها را هم آلوده کند. علاوه بر این، زمانی که این سلول‌های آلوده در بدن حرکت می‌کنند، می‌توانند ذرات ویروس را در خون آزاد کنند.

همان‌طور که خون در سراسر بدن حرکت می‌کند، ویروس را به قسمت‌ها و اندام‌های مختلف (از جمله کبد، پوست، سیستم عصبی مرکزی و طحال) می‌برد و سبب بروز علائم متعددی می‌شود. برای مثال ویروس سرخک در پوست باعث التهاب مویرگ‌ها و در نتیجه ایجاد بثورات پوستی می‌شود.

۱. حشره سرخک

بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که سرخک قابل انتقال از طریق حشرات است، اما تاکنون هیچ شواهد علمی‌، این موضوع را اثبات نکرده است. در حقیقت این بیماری ویروسی، تنها از طریق انسان‌ها به هم دیگر منتقل می‌شود.

۲. سرخک بعد از واکسن یک سالگی

ممکن است ۱ الی ۲ هفته پس از تزریق واکسن یک سالگی سرخک، دانه‌های کوچکی را روی پوست ببینید که شبیه به سرخک به نظر می‌رسند. اما نیازی به نگرانی نیست، زیرا این دانه‌ها یکی از عوارض جانبی نادر واکسن هستند و معمولا بدون نیاز به درمان از بین می‌روند.

ویروس عامل سرخک از طریق هوا، اشیا و غذای آلوده و تماس فیزیکی با فرد بیمار منتقل می‌شود.

تشخیص بیماری سرخک چیست؟

پزشک می‌تواند سرخک را بر اساس جوش‌های قرمز و لکه‌های کوپلیک تشخیص دهد. لکه‌های کوپلیک نوعی لکه کوچک و سفید هستند که ۱ الی ۲ روز پس از بروز سرخک، در پوشش داخلی گونه شکل می‌گیرند. زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک از شما سوالاتی از این‌ قبیل می‌پرسد:

• آیا در کودکی و یا بزرگسالی، واکسن سرخک زده‌اید؟
• آیا جدیدا به خارج از کشور سفر کرده‌اید؟
• اخیرا با کسی که دانه پوستی مشکوک یا تب داشته، تماسی داشته‌اید؟

با این حال از آنجایی که ممکن است این عارضه با سایر انواع دانه‌های پوستی اشتباه گرفته شود، پزشک می‌تواند برای تایید این بیماری، آزمایش خون را هم تجویز کند. ویروس سرخک را همچنین می‌توان بر اساس نتایج حاصل از سوآب گلو یا نمونه ادرار نیز تایید کرد.

درمان بیماری سرخک

درمان پزشکی خاصی برای سرخک وجود ندارد و باید اجازه دهید ویروس دوره خود را طی کند. معمولا طی ۷ تا ۱۰ روز، علائمتان از بین می‌روند و سلامتی‌تان را مجددا به دست می‌آورید. اما برای مدیریت علائم، ممکن است پزشک انجام کارهای زیر را به شما توصیه کند:

• از یک دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید یا یک حوله مرطوب را روی یک رادیاتور گرم قرار دهید تا هوا مرطوب شود.
• در طول دوران بیماری، مایعات فراوان مصرف کنید تا از دهیدراته شدن بدن جلوگیری کنید.
• برای این که بدنتان فرصت بهبود داشته باشد و این بیماری را به دیگران انتقال ندهید، در طول دوره بیماری در خانه بمانید و استراحت کنید. از انجام کارهایی که شما را خسته می‌کنند نیز بپرهیزید.
• اگر چشم‌هایتان بیش از حد حساس به نور حساس شده‌اند، لامپ‌ها را خاموش کنید یا در اتاق‌های کم‌نور بمانید.

۱. پماد برای سرخک

در شرایطی که خارش پوست شدید و آزاردهنده‌ای دارید، می‌توانید با تایید پزشک از محصولات ضد خارش موضعی همچون این موارد استفاده کنید:

• ژل پاین تارسول: باید آن را به آرامی روی پوست ماساژ دهید و بعد از ۲ الی ۳ دقیقه بشویید.
• کرم موضعی اورکس: این کرم تا زمانی که زخم‌ها یا دانه‌های پوستی باز نشده باشند، قابل استفاده است.
• لوسیون کالامین: این محصول یک درمان مناسب برای خارش پوست محسوب می‌شود، اما از آنجایی که خشک کننده است، نباید برای پوست‌های خشک استفاده شود.

سرخک گرفتی و دنبال بهترین پماد برای جوش‌هات هستی؟ مشاوره بگیر.

دکتر سرخک

۲. دارو برای سرخک

مصرف استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند به مدیریت تب و درد شما کمک کند. البته برای کنترل تب و درد در کودکان خردسال، معمولا پزشک بسته به وضعیت کودک، داروهای دیگری را تجویز می‌کند. در برخی شرایط نیز، پزشک برای افراد بالای ۱۶ سال، آسپرین تجویز می‌کند.

۳. درمان خانگی سرخک

با وجود آنکه سرخک نیاز به مداخله پزشک متخصص دارد، ولی با کمک برخی از روش‌های خانگی همچون موارد زیر، می‌توانید علائم سرخک را به طور قابل توجهی کاهش دهید. به یاد داشته باشید که درمان خانگی را با مشورت پزشک دنبال کنید.

• مصرف نوشیدنی گرم لیمو و عسل می‌تواند برای رفع گلودرد مفید باشد.
• دم‌نوش‌های خانگی همچون بابونه، شیرین‌بیان، زنجبیل و غیره نیز می‌توانند سرفه‌های خشک، گلودرد و سایر علائم تنفسی را تسکین دهد.
• در شرایطی که گلودرد شدید است، می‌توانید دو الی سه بار در روز کمی آب‌نمک غرغره کنید.
• استعمال ژل خارج شده از آلوئه‌ورا روی پوست، می‌تواند خارش را به میزان چشمگیری تسکین دهد.
• استفاده از خمیر درست شده از برگ ریحان یا نعنا نیز خارش و دردهای پوستی را برطرف می‌کند.

عوارض بیماری سرخک چیست؟

سرخک نیز مانند اغلب بیماری‌ها عوارضی دارد که ممکن است کوتاه‌مدت همراه بیمار باشد، یا در شرایط وخیم تا آخر عمر گریبانگیر فرد شود. برخی از عوارض سرخک ممکن شامل موارد زیر باشند، به همین دلیل اطلاع از آن‌ها ضرورت دارد:

• عفونت گوش که گاهی این عفونت جدی است و باعث کاهش دائمی شنوایی می‌شود.
• ویروس سرخک اغلب باعث التهاب در لوله‌های برونش می‌شود که گذرگاه‌های هوا به ریه‌ها هستند. در این شرایط ممکن است فرد دچار برونشیت، لارنژیت یا کروپ (خروسک) شود.
• از هر ۱۰ نفر مبتلا به سرخک، یک نفر به اسهال مبتلا می‌شود.
• در موارد نادر احتمال ابتلا به پنومونی (ذات‌الریه) وجود دارد.
• ممکن است بلافاصله پس از سرخک یا چند ماه بعد از آن، دچار التهاب مغز یا انسفالیت شوید که نوعی عفونت مغزی است و می‌تواند باعث ناشنوایی و آسیب مغزی شود.
• در برخی موارد احتمال بروز مشکلات بارداری مانند وزن کم نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس یا حتی مرگ مادر وجود دارد.

یکی از عوارض بیماری سرخک التهاب مغز و عفونت گوش است.

پیشگیری از بیماری سرخک

تنها راه حل قطعی‌ که می‌توان با آن، از بروز سرخک پیشگیری کرد، واکسن است. واکسن سرخک در دوز تزریق می‌شود که دوز اول در ۹ تا ۱۵ ماهگی و دوز دوم در سنین ۴-۶ سالگی است. در صورتی که در کودکی این واکسن را دریافت نکرده‌اید، می‌توانید در بزرگسالی برای تزریق این واکسن به مراکز بهداشت مراجعه کنید.

واکسن سرخک

واکسیناسیون بهترین راه برای پیشگیری از سرخک است. اگر واکسن سرخک بزنید، در برابر این ویروس مصون هستید و تقریبا می‌توان گفت که بعید است به سرخک مبتلا شوید. در حال حاضر دو نوع واکسن (به صورت تزریقی) وجود دارد که از شما در برابر بیماری سرخک محافظت می‌کند:

• واکسن سرخک، اوریون، سرخجه (واکسن MMR)
• واکسن سرخک، اوریون، سرخجه، واریسلا (MMRV) که بخش واریسلای این واکسن، برای محافظت از شما در برابر آبله‌مرغان است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرخک، یک بیماری ویروسی موجب تب و بثورات پوستی در بدن فرد مبتلا خواهد شد. در صورتی که اخیرا با یک فرد مبتلا به سرخک در تماس بوده‌اید و بدن درد، دانه‌های پوستی و تب شدیدی دارید، به یک دکتر پوست مراجعه کنید. پزشک با معاینه شما، برای شما توضیح می‌دهد بیماری سرخک چیست. سپس داروهای مسکن و پمادهای ضد خارش را تجویز می‌کند و به شما توصیه می‌کند که با استراحت و درمان‌های خانگی، می‌توانید راحت‌تر دوره بهبودی را طی کنید. به‌علاوه از آنجایی که این بیماری بسیار مسری است، در طول دوران بهبودی، از افراد آسیب‌پذیر همچون کودکان خردسال و زنان باردار دور بمانید. دکترتو با فراهم آوردن شرایط ویزیت آنلاین متخصص عفونی و دکتر ریه آنلاین، درمان را سریع‌تر خواهد کرد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!