فهرست مطالب
برفک نوعی عفونت دهانی شایع در نوزادان و کودکان است که با لکه‌های سفید یا زرد مخملی در داخل دهان بروز می‌کند. برفک دهان نوزاد ناشی از نوعی قارچ به نام کاندیدا است که به‌طور طبیعی روی پوست و در دهان وجود دارد، اما اگر کاندیدا به‌طور غیرقابل کنترلی رشد کند، باعث ایجاد برفک می‌شود. این عارضه جدی و خطرناک نیست و با داروهای ضد قارچ درمان می‌شود. بهتر است هر نوع علائم غیرطبیعی نوزاد خود را با پزشک اطفال در میان بگذارید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو برای یافتن بهترین پزشکان و مشاوره متنی و تلفنی با آنها استفاده کنید.
برفک دهان نوزاد چیست؟
برفک دهان نوزاد که به عنوان عفونت کاندیدایی نیز شناخته می‌شود، عفونت قارچی است که به وسیله نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس ایجاد می‌شود. این قارچ به طور طبیعی در بدن، به ویژه در دهان، وجود دارد، اما در شرایط خاص می‌تواند به طور غیرقابل کنترلی رشد کند و منجر به عفونت شود. این عفونت بیشتر در شرایطی بروز می‌کند که سیستم ایمنی نوزاد ضعیف شده باشد یا در اثر استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل میکروبی طبیعی دهان به‌هم خورده باشد. نوزادان تازه متولد شده یا نوزادان با مشکلات پزشکی خاص بیشتر در معرض ابتلا به برفک دهان هستند.
نگاهی به دهان نوزاد کافی است تا علائم برفک را شناسایی کنید.علائم برفک دهان نوزاد
نگاهی به دهان نوزاد کافی است تا علائم برفک را شناسایی کنید. اگر لکه‌های سفیدی زبان یا زخم روی زبان، لثه‌ها و یا داخل دهان مشاهده می‌کنید یا گوشه‌های دهان نوزاد ترک خورده است، همگی از علائم برفک هستند. البته حواستان باشد که زبان نوزاد ممکن است به خاطر باقی‌مانده شیر سفید باشد. اما این رنگ شیری باید ظرف یک ساعت پس از تغذیه از بین برود.
با این حال، اگر مطمئن نیستید، می‌توانید این آزمایش ساده را انجام دهید: یک تکه گاز را دور انگشت بپیچید و سعی کنید به آرامی لکه‌ها را پاک کنید. اگر از بین رفت، خیالتان راحت باشد. اما اگر هنوز باقی است، و زبان نوزاد زیر لکه قرمز و حساس است، یا خونریزی دارد، کودک مبتلا به برفک شده است.
برفک دهان نوزاد چقدر طول میکشد؟
مدت زمان برفک دهان نوزاد معمولا بین یک تا دو هفته است، البته این زمان بسته به شدت عفونت و درمان‌های انجام شده متفاوت خواهد بود. اگر برفک به موقع شناسایی و درمان شود، به سرعت بهبود می‌یابد. در صورتی که برفک ادامه پیدا کند یا علائم آن بدتر شود، مشاوره با پزشک ضروری است تا ارزیابی و درمان مناسب صورت گیرد. درمان‌های ضدقارچ موثر هستند و به بهبودی سریع نوزاد کمک می‌کنند.
متن انگلیسی:
seattlechildrens
With treatment, thrush usually clears up in 4 to 5 days. Without treatment, it clears up in 2-8 weeks.
ترجمه متن:
در صورتی که درمان مناسب انجام بگیرد، معمولا برفک دهان نوزاد طی ۴ تا ۵ روز طول میکشد. اما بدون انجام اقدام درمانی، حدود ۲ تا ۸ هفته زمان می‌برد تا برفک‌ها از بین بروند.
علت برفک دهان نوزاد
کاندیدا نوعی قارچ است که در محیط روزمره به‌طور طبیعی وجود دارد و معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند، مگر اینکه به‌طور غیرقابل کنترلی رشد کند. موارد زیر را می‌توان علت برفک دهان نوزاد دانست:
- مصرف آنتی بیوتیک
- استفاده از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی مانند داروهای مربوط به آسم
- استفاده مکرر از پستانک
- سیستم ایمنی ضعیف
| علت برفک دهان نوزاد | توضیحات |
|---|---|
| سیستم ایمنی ضعیف | نوزادان سیستم ایمنی ضعیف‌تری نسبت به بزرگسالان دارند و در برابر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر هستند. |
| مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها | آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید دهان را از بین می‌برند و باعث رشد بیش از حد قارچ‌ها می‌شوند. |
| عفونت مادری | اگر مادر به عفونت قارچی واژن مبتلا باشد، ممکن است این عفونت در هنگام زایمان به نوزاد منتقل شود. |
| استفاده از پستانک یا شیشه شیر آلوده | اگر پستانک یا شیشه شیر به خوبی تمیز نشود، می‌تواند باعث رشد قارچ‌ها و انتقال آنها به دهان نوزاد شود. |
| بیماری‌های زمینه‌ای | برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا کمبود سیستم ایمنی، خطر ابتلا به برفک را افزایش می‌دهند. |
برفک دهان نوزاد شیر خشکی
برفک دهان نوزاد صرفا محدود به نوزادانی نمی‌شود که با شیر مادر تغذیه می‌کنند، بلکه احتمال بروز آن در نوزاد شیر خشکی هم وجود دارد. نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار گیرند، به‌ویژه اگر بطری‌ها و پستانک‌ها به‌درستی تمیز نشوند. همچنین، اگر نوزاد دچار مشکلاتی مانند عفونت‌های دیگر یا ضعف سیستم ایمنی باشد، احتمال بروز برفک بیشتر می‌شود. لکه‌های سفید یا زرد روی زبان، لثه‌ها و داخل دهان ظاهر شده که باعث ناراحتی و درد در نوزاد می‌شوند و شیر خوردن را مشکل می‌کنند.
فرزندت دچار برفک شده و فکر می‌کنی بخاطر شیرخشکه؟
از متخصص کمک بگیر.
تشخیص برفک دهان نوزاد
تشخیص برفک دهان نوزاد از طریق معاینه بالینی و مشاهده علائم صورت می‌گیرد. پزشک با بررسی دهان نوزاد، لکه‌های سفید یا زرد روی زبان، لثه‌ها و داخل گونه‌ها را شناسایی می‌کند. پزشک ممکن است از والدین بپرسد که آیا نوزاد علائمی مانند ناراحتی در خوردن، سوزش یا تغییرات در رفتار (مانند بی‌حوصلگی) دارد. در برخی موارد، اگر تشخیص دشوار باشد، ممکن است پزشک نمونه‌ای از لکه‌ها را برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد تا نوع قارچ شناسایی شود. معمولا برفک دهان نوزاد با معاینه ساده قابل تشخیص است و نیازی به آزمایش‌های پیچیده ندارد.
شکل ظاهری برفک دهان نوزاد
شکل ظاهری برفک دهان نوزاد به صورت لکه‌های سفید یا زرد مخملی روی زبان، لثه‌ها و داخل گونه‌ها است. در برخی موارد، لکه‌ها می‌توانند به صورت نقاط کوچک و پراکنده در دهان وجود داشته باشند و به طور کلی نوزاد ممکن است دچار عدم راحتی یا ناراحتی در هنگام تغذیه شود. اگر این لکه‌ها به‌طور ناگهانی ظاهر شوند و با علائمی مانند سوزش یا درد همراه باشند، ممکن است نشان‌دهنده وجود برفک باشد. رنگ این لکه‌ها سفید یا زرد است و در صورتی که زیر آنها به رنگ قرمز و ملتهب باشد، نشانه عفونت است.
متن انگلیسی:
kidshealth
A baby with oral thrush might have cracked skin in the corners of the mouth or white patches on the lips, tongue, or inside the cheeks that look a little like cottage cheese but can’t be wiped away.
ترجمه متن:
نوزادی که دچار برفک دهان است، ممکن است پوست گوشه‌های دهانش ترک خورده باشد یا لکه‌های سفیدی روی لب‌ها، زبان یا داخل گونه‌ها داشته باشد که شبیه پنیر کاتیج به نظر می‌رسند اما به راحتی پاک نمی‌شوند.
عوارض برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد عارضه‌های جدی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت عدم درمان یا ادامه عفونت، می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
- ناراحتی و درد در نوزاد
- کاهش اشتها و مشکلات در تغذیه
- انتقال عفونت به سایر نواحی بدن
- خونرییزی خفیف درصورت آسیب بافت‌های زیرین
- تاثیر بر رشد
- عفونت‌های مکرر
برفک‌ها در بیشتر موارد طی چند روز به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند. درمان برفک دهان نوزاد (درمان قطعی برفک دهان نوزاد)
برفک‌ها در بیشتر موارد طی چند روز به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابند. بنابراین ممکن است نوزاد نیازی به درمان نداشته باشد. اگر نیاز به درمان باشد، خبر خوب این است که اکثر درمان‌ها با شیردهی سازگار هستند و نیازی به توقف شیردهی در این مدت نخواهد بود. روش‌های رایج درمان برفک دهان نوزاد عبارتند از:
- داروهای ضدقارچ
- قطره نیستاتین و میکونازول
- رعایت بهداشت
۱. داروی برفک دهان نوزاد
ژل خوراکی میکونازول برای نوزادان، موثرترین محصول برای درمان برفک دهان است. سوسپانسیون نیستاتین به عنوان درمان اولیه مناسب نیست زیرا در مقایسه با میکونازول در درمان عفونت کاندیدایی دهانی در نوزادان به اندازه کافی موثر عمل نمی‌کند. فلوکونازول نیز به‌صورت خوراکی برای موارد شدید یا عفونت‌های مکرر تجویز می‌شود.
دوا بنفش برای برفک نوزاد
قطره ویوله دوژانسین یا دوا بنفش، محلول بنفش رنگی با خواص ضدعفونی‌کنندگی برای درمان برفک و آفت دهان کودکان و بزرگسالان است که علاوه بر درمان عفونت‌های قارچی، به بهبود زخم‌های سطح پوست و سوختگی‌ها نیز کمک می‌کند. ماده اصلی موجود در این قطره، یعنی ویوله دوژانسین، خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و می‌تواند در درمان آفت و برفک دهان موثر باشد.
۲. قطره برای برفک دهان نوزاد
قطره‌های ضد قارچ مانند میکونازول و نیستاتین برای درمان برفک دهان نوزاد استفاده می‌شوند. میکونازول به‌عنوان یکی از موثرترین گزینه‌ها شناخته می‌شود و باید به آرامی روی زبان و داخل دهان نوزاد پخش شود تا به نواحی آلوده برسد.
نیستاتین نیز گزینه دیگری است که به‌صورت سوسپانسیون تجویز می‌شود. لازم به ذکر است که حتی اگر علائم برفک بهبود یابد، باید درمان را تا پایان دوره تجویز شده ادامه داد.
دنبال قطره بی‌خطر برای برفک دهان فرزندتی؟ از پزشک سوال کن.
قطره نیستاتین برفک دهان نوزاد
قطره نیستاتین یکی از درمان‌های موثر برای عفونت‌های قارچی دهان، به‌ویژه برفک دهان نوزاد است. پزشکان توصیه می‌کنند که هر هشت ساعت یکبار پنج قطره از نیستاتین داخل دهان نوزاد ریخته شود. همچنین می‌توانید یک تکه گاز استریل را به دور انگشت خود بپیچید و به قطره آغشته کنید و آن را به آرامی روی زبان نوزاد بکشید تا دارو به نواحی آلوده برسد.
قطره کلوتریمازول برای برفک دهان نوزاد
قطره کلوتریمازول برای عفونت‌های ناشی از قارچ کاندیدا استفاده می‌شود. این دارو به‌صورت موضعی در نواحی آلوده دهان نوزاد چند بار در روز طبق دستور پزشک مصرف می‌گردد. ادامه درمان حتی بعد از بهبود علائم ضروری است تا از عود عفونت جلوگیری شود. قطره کلوتریمازول برای برفک دهان نوزاد، معمولا عوارض جانبی خاصی ندارد، اما در برخی موارد ممکن است تحریک یا حساسیت ایجاد کند.
۳. مدت درمان برفک دهان نوزاد
برفک معمولا در عرض ۴ تا ۵ روز بهبود می‌یابد. مهم است که تمام دارو را به مدت توصیه شده استفاده کنید. مدت درمان برفک دهان نوزاد بسته به شدت عفونت و نوع داروی مورد استفاده، بین ۷ تا ۱۴ روز است. اگر درمان به‌موقع و به درستی انجام شود، معمولا علائم به سرعت بهبود می‌یابند. حتی اگر لکه‌ها و علائم بهبود یابند، ادامه درمان تا پایان دوره تجویز شده بسیار مهم است تا از عود عفونت جلوگیری شود. در صورت عدم بهبود یا بروز علائم جدید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
در بسیاری از شرایط درمان‌های خانگی هم در بهبود و درمان خانگی برفک دهان نوزاد موثر هستند.۴. درمان خانگی برفک دهان نوزاد
برفک دهان نوزاد یک عفونت قارچی شایع است که باعث ایجاد لکه‌های سفید روی زبان، لثه و داخل گونه‌های نوزاد می‌شود. گرچه درمان دارویی بهترین روش برای درمان برفک دهان است، اما برخی درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. برخی از روش‌های متداول درمان خانگی برفک دهان نوزاد عبارتند از:
- شستشوی دهان با آب نمک
- استفاده از ماست پروبیوتیک
- رعایت بهداشت دهان و تمیز نگه داشتن لوازم تغذیه مانند بطری و پستانک
- تمیز کردن دهان با گاز استریل
به یاد داشته باشید که درمان‌های خانگی نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی شوند و در صورت مشاهده علائم برفک در نوزاد، مشاوره با پزشک الزامی است.
۵. درمان برفک دهان نوزاد در طب سنتی
برفک دهان نوزاد یک عفونت قارچی شایع است که باعث ایجاد لکه‌های سفید روی زبان، لثه و داخل گونه‌های نوزاد می‌شود. در طب سنتی نیز روش‌هایی برای درمان این مشکل وجود دارد. درمان برفک دهان نوزاد در طب سنتی با روش‌های زیر انجام می‌شود:
- شستشوی دهان نوزاد با دمنوش‌های گیاهی مانند دمنوش آویشن یا بابونه
- عسل طبیعی برای نوزادان بالای یک سال
- ماست طبیعی حاوی پروبیوتیک
- شستشوی دهان با ترکیب آب و زردچوبه
علت خوب نشدن برفک دهان نوزاد
برخی نوزادان دچار عفونت و برفک دهانی مکرر می‌شوند که دلایل مختلفی دارد. یکی از اصلی‌ترین دلایل، ضعف سیستم ایمنی نوزادان است که باعث می‌شود بدن آنها توانایی کافی برای مقابله با عفونت‌ها را نداشته باشد. علاوه بر این، عوامل دیگری نیز می‌توانند به رشد بیش از حد کاندیدا در دهان کمک کنند، از جمله:
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
- عدم تمیزی بطری‌ها و پستانک
- نوزادانی که تغذیه نامناسبی دارند یا به شیر خشک حساسیت دارند، بیشتر در معرض عفونت‌های قارچی قرار می‌گیرند
راه های پیشگیری از برفک دهان نوزاد
شاید نتوانید به‌طور کامل از بروز برفک جلوگیری کنید، اما انجام چند اقدام ساده می‌تواند ریسک بروز آنها را کاهش دهد. اگر نوزادتان شیر خشک می‌خورد، باید تمام تجهیزات از جمله پستانک و شیشه شیر را تمیز و استریل کنید. به‌علاوه اینکه تمام أسباب‌بازی‌های نوزاد که به دهان می‌برد هم باید به صورت منظم تمیز و استریل شوند. این اقدامات با حفظ بهداشت دهان نوزاد از عفونت‌های مکرر و بروز برفک دهان نوزاد جلوگیری می‌کنند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
هرچند برفک دهان نوزاد، عارضه جدی نیست، اما برای نوزاد و والدین ناخوشایند خواهد بود. دردهای ناشی از آن لذت شیردهی را تحت تاثیر قرار می‌دهند تا جایی که ممکن است نوزاد میلی به شیر خوردن نداشته باشد. بنابراین، اگر علائم برفک ادامه یافت، در اسرع وقت به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. البته جای نگرانی نیست که برفک دهان نوزاد عارضه موقتی و شایع است که در بیشتر موارد خودبه‌خود بهبود می‌یابد. بنابراین شما می‌توانید حتی با استفاده از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو از نظرات مشاوره‌ای سایر پزشکان استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!